Μια ατάκα του πρωθυπουργού κι ορισμένες αναγωγές

του Διονύση Ελευθεράτου

Έχουμε τη φρικτή υποψία ότι ο δημοσιολόγος του μέλλοντος δεν πρόκειται να εντυπωσιαστεί περισσότερο από όσο ο πολίτης, ο εργαζόμενος ή άνεργος του παρόντος με όσα εκπορεύονται εσχάτως, από κυβερνητικά χείλη ή πληκτρολόγια. Παράδειγμα: Είπε προσφάτως ο πρωθυπουργός ότι η τηλεοπτική άδεια κόστισε στον Βαγγέλη Μαρινάκη τα έσοδα που είχε ο Ολυμπιακός από τη συμμετοχή του σε τρεις διοργανώσεις του Τσάμπιονς Λιγκ. Και η λογικότερη των αντιδράσεων θα ήταν: Έ και; 

Ακόμη κι αν παραβλέπαμε οτιδήποτε άλλο σχετίζεται με την υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών, ακόμη κι αν δεχόμασταν πως τελικά το Δημόσιο θα εισπράξει αυτά τα περίφημα 246 εκατομμύρια, πού ακριβώς εντοπίζεται το μέγιστο επίτευγμα; Γιατί άραγε θα έπρεπε θα μείνουμε άναυδοι με την ιδέα ότι κάποιος επιχειρηματίας θα δώσει -σε βάθος χρόνου- χρήματα τριών «θητειών» του Ολυμπιακού στο Τσάμπιονς Λιγκ, προκειμένου να καταστεί ένα από τα τέσσερα «αφεντικά» της τηλεοπτικής ενημέρωσης, στο διηνεκές; 

Αντιθέτως, έχουμε την πεποίθηση ότι ο δημοσιολόγος του μέλλοντος θα γουρλώσει τα μάτια με άλλα, έστω κι αν αυτά πλέον τα αντιμετωπίζει με στωικότητα ο κουρασμένος, παραζαλισμένος, αγχωμένος «κοινός θνητός» του παρόντος. Άφθονα ερεθίσματα παρέχει το πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων –ξεπουλημάτων. Ερεθίσματα -συμβάντα που θα έκαναν ακόμη και τον Γέλτσιν ή τον Μένεμ να φαντάζουν λιγουλάκι… κρατιστές. 

Προς το παρόν αφήνουμε κατά μέρος τα εικαζόμενα, φημολογούμενα ή διαφαινόμενα....
τιμήματα των επικείμενων ιδιωτικοποιήσεων και, κρατώντας την εύστοχη παρατήρηση του Άρη Χατζηστεφάνου πως καθαρός «αντικρατισμός» είναι να πουλάς τις υποδομές σου σε… κρατικές εταιρείες άλλων χωρών, αποδεχόμαστε την «φρέσκια» πρωθυπουργική μεθοδολογία: Κάνουμε παραλληλισμούς και συγκρίσεις με αθλητικά μεγέθη. 

Πόσο δυσθεώρητο κατάντημα θα προσμετρήσει, άραγε, ο δημοσιολόγος του μέλλοντος διαπιστώνοντας ότι μια χώρα πούλησε ολόκληρο το σιδηροδρομικό της δίκτυο σε τιμή αντίστοιχη της «ρήτρας αποδέσμευσης», την οποία όρισε η πορτογαλική Μπενφίκα για τον Κώστα Μήτρογλου; Διάβολε, μια καλή αλλά όχι κορυφαία ευρωπαϊκή ομάδα, για έναν απλώς καλό ποδοσφαιριστή, όχι το Ρονάλντο ή τον Μέσι… Ακριβώς τόσο, 45 εκατομμύρια ευρώ, ξεπουλήθηκαν οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι, από τους οποίους φυσικά οι αγοραστές θα αντλούν κέρδη κι όταν ο Κώστας Μήτρογλου θα διηγείται στα εγγόνια του πώς πετύχαινε γκολ στα νιάτα του.(Ναι, ναι, ξέρουμε, πάντα τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι και χειρότερα – άλλωστε το 1626 οι Ερυθρόδερμοι πούλησαν στους Ολλανδούς κοτζάμ Μανχάταν για 60 φιορίνια, δηλαδή κάπου 24 δολάρια…). 

Να βρούμε κι άλλα τρέχοντα που, αν και αφόρητα τα ίδια, «σηκώνουν» συγκρίσεις με αθλητικά ή αθλητικά – οικονομικά μεγέθη; Ας πούμε οι μειώσεις των συντάξεων. Και μόνο για να ισοφαρίσεις τις περικοπές που επιβλήθηκαν στο ασφαλιστικό «με το καλημέρα» του τρίτου μνημονίου θα πρέπει να πολλαπλασιάσεις επί 25,5 το συνολικό μπάτζετ των ομάδων της ελληνικής ποδοσφαιρικής Σούπερ Λιγκ για την περίοδο 2015-16, δηλαδή το ποσό των 70,6 εκατομμυρίων. Κι αυτό, βεβαίως, έπειτα από την πολυσυζητημένη σωρεία μειώσεων που είχαν γίνει επί Σαμαρά. 

Το επαναλαμβάνουμε για να εμπεδωθεί: Ναι, 25,5 Σούπερ Λιγκ χρειάζονται για να αποτιμηθεί το ήδη συντελούμενο, νέο «τσεκούρωμα» στο ασφαλιστικό (για το εγγύς μέλλον έχει ο θεός, ο κόφτης κι ο Προκρούστης). Συγγνώμη, αλλά δυσκολευόμαστε να πούμε «χαλάλι, αφού στον Μαρινάκη η τηλεοπτική άδεια κόστισε τρία Τσάμπιονς Λιγκ»… 

Σε ό,τι αφορά βεβαίως την κυβερνητική επιχειρηματολογία στο θέμα των συντάξεων, η σχετική «αμυντική ζώνη» διεκδικεί χρυσό μετάλλιο, αλλά σε… Ολυμπιάδες Αλλόκοτων Μαθηματικών.

Μεγαλύτερη σημασία παρουσιάζει, αναμφίβολα, το «ποιοτικό», όχι το «ποσοτικό» σκέλος της κυβερνητικής επιχειρηματολογίας. Αυτό που συνίσταται στο «δεν μειώνονται οι χαμηλότατες συντάξεις». Λες και είναι τρισκατάρατος ο απόμαχος, του οποίου οι αποδοχές δεν έγιναν ακόμη μινιατούρα, δεν έφθασαν στη ζώνη του εξευτελιστικού. Λες και αυτό δεν ενσαρκώνει τη λογική της «προς τα κάτω εξίσωσης». Λες και δεν ξέρουν -σε τελική ανάλυση- και οι πέτρες ότι στη σημερινή Ελλάδα αναρίθμητα σπιτικά μετρούν και το πενηντάρικο ή κατοστάρικο μιας σύνταξης, από την οποία το καθένα «κουτσοσυντηρείται». 

Όταν όμως το «μπαλάκι» κάθεται στο… εξειδικευμένο «ποσοτικό», εκεί είναι που το πράγμα γίνεται σκέτη παράνοια. «Μα αυτές οι μειώσεις αφορούν μόνο το 10% των δικαιούχων», οι άλλες «μόνο το 15%» και κάπως έτσι, εν αναμονή των μεθόδων του νέου υπολογισμού και των ορέξεων του «κόφτη», αμέτρητοι συνταξιούχοι απορούν: Πώς διάολο είναι τόσοι λίγοι οι πληττόμενοι στις «επίσημες» στατιστικές και τόσοι πολλοί στα γκισέ και στους δρόμους; 

Κι άντε, ας μην αρχίσουμε τώρα να αναλύουμε τις επί μέρους αλχημείες. Υπάρχει όμως και μία «κεντρική»: Αλήθεια, τα ποσοστά των διαδοχικώς πληττόμενων, έστω αυτά που αναγνωρίζει η κυβέρνηση, αφορούν το ίδιο ακριβώς -αυστηρώς οριοθετημένο- φάσμα ανθρώπων; Προφανώς όχι. Υποβλήθηκε η κυβέρνηση στον κόπο να υπολογίσει ποιο ακριβώς συνολικό τμήμα των συνταξιούχων έχει έως τώρα χάσει μέρος των αποδοχών του -και πόσο, ανά περίπτωση- με όλα τα «10% χθες», «15% σήμερα » ; Όχι. Κι αν το έκανε, δεν το ανακοίνωσε. 

Μια απλή αναγωγή στα του αθλητισμού θα έφερνε πραγματική επανάσταση… Σκεφθείτε μόνο έναν πικραμένο πιτσιρικά στη Γλασκόβη, οπαδό της Σέλτικ, να σχολιάζει: «Μπαμπά δεν έπρεπε να χάσουμε 7-0 από τη Μπαρτσελόνα, είναι πολύ βαρύ το σκορ». Κι ο διάλογος να εξελίσσεται ως εξής: «Δεν φάγαμε εφτά παιδί μου. Φάγαμε ένα. Απλώς το κακό επανήλθε σε έξι ακόμη κακές στιγμές». «Μπαμπά στο ουίσκι το έριξες πρωί - πρωί;» «Όχι παιδί μου, μια ματιά στην εφημερίδα έριξα. Και είδα πώς υπολογίζει τις περικοπές στις συντάξεις η αριστερή κυβέρνηση της Ελλάδας». 

Σκοτσέζος, ειρήσθω εν παρόδω, ήταν και ο ιστορικός Άντριου Λαγκ, ο οποίος μας πρόσφερε έναν ιδιοφυή ορισμό της σχέσης που έχουν κατά κανόνα οι πολιτικές εξουσίες με τη στατιστική: «Τη χρησιμοποιούν όπως ο μεθυσμένος τα φανάρια. Όχι για να φωτίζονται, αλλά για να στηρίζονται…». Όλα όμως έχουν ένα όριο, ή μάλλον θα έπρεπε να έχουν. Διότι δεν φαίνεται να διαθέτει κανένα ο στατιστικός «χειρισμός» που κάνει η κυβέρνηση στο θέμα των συντάξεων. Σε αθλητικούς όρους, είναι ένα διαρκές βάναυσο «κλάδεμα» της λογικής… 

Ας μην ανησυχούμε, όμως, διότι «η Ευρώπη αλλάζει». Ίσως λίγο πιο αργά και βασανιστικά από όσο κάποιοι προσδοκούσαν, όμως αλλάζει. Το εγγυώνται οι ηγέτες των χωρών του Νότου. Αυτοί, ντε, που βρέθηκαν προσφάτως στην Αθήνα και οι οποίοι, για να μην εκτεθούν στη χλεύη του «τι στην ευχή, μαζευτήκατε για να καταγγείλετε τη λιτότητα που εφαρμόζετε;» τελικά κατέληξαν σε ένα κείμενο που δεν εμπεριείχε καν τη λέξη λιτότητα. Φοβερή ντρίπλα, έχασαν τη μπάλα όσοι ήταν έτοιμοι να καγχάσουν. 

Σαν να λέμε, βγήκε η ομάδα στο γήπεδο, έδωσε τον καθιερωμένο «όρκο», εκφώνησε τα γνωστά «λετς γκο» και «σντο» και κατόπιν αποσύρθηκε στα αποδυτήρια. Μάλιστα η πιο «φιγουρατζίδικη» πτέρυγα της ομάδας κλήθηκε αμέσως από τον αυστηρό κηδεμόνα της να σταματήσει να χασομερά με παντομίμες παιχνιδιών στα «5 επί 5» και να αρχίσει να μελετά για τα προαπαιτούμενα. Ειδικά, τώρα, προέχει το μάθημα «4 Χ 5 αποκρατικοποιήσεις κι όσες ακόμη σας πούμε». Ει δυνατόν σε τιμές Μήτρογλου… 

από το «Πριν»