Για ποια «έντιμη συμφωνία» μιλάμε;

του Πάνου Κοσμά

Ακόμη και αν παραμείνουν κάποιες -ξεθωριασμένες- «κόκκινες γραμμές» για το σφαγείο του φθινοπώρου, η νέα συμφωνία θα είναι εξίσου «βαριά» με το μέιλ Χαρδούβελη.

Παρά την επι­με­λη­μέ­νη αι­σιο­δο­ξία που απο­πνέ­ουν οι δη­λώ­σεις στε­λε­χών της δια­πραγ­μα­τευ­τι­κής ομά­δας της κυ­βέρ­νη­σης ότι «εί­μα­στε πολύ κοντά σε συμ­φω­νία» και τις δια­βε­βαιώ­σεις ότι αυτή θα είναι «έντι­μη» και θα σέ­βε­ται τις «κόκ­κι­νες γραμ­μές», η πραγ­μα­τι­κή κα­τά­στα­ση είναι γνω­στή σε όλους: οι δα­νει­στές δεν έχουν καμία διά­θε­ση να σε­βα­στούν κα­νε­νός εί­δους «κόκ­κι­νες γραμ­μές»! Το σύ­νο­λο των απαι­τή­σε­ών τους πα­ρα­πέ­μπει όχι μόνο στο πε­ρι­βό­η­το μέιλ Χαρ­δού­βε­λη, αλλά πάει και πέρα απ’ αυτό. Το μόνο που συ­ζη­τούν, είναι να με­τα­τε­θεί η δια­πραγ­μά­τευ­ση για κά­ποιες εξ αυτών το φθι­νό­πω­ρο, υπό την προ­ϋ­πό­θε­ση ότι θα υπάρ­ξει τώρα μια «με­τα­βα­τι­κή» συμ­φω­νία που θα κα­το­χυ­ρώ­νει όλες τις θε­με­λιώ­δεις απαι­τή­σεις τους.

Πέρα από τους πο­λι­τι­κούς λό­γους της σκλη­ρής τους στά­σης (να μην επι­βρα­βευ­τεί η Αρι­στε­ρά και...
ένα πο­λι­τι­κό πεί­ρα­μα «ανταρ­σί­ας» ενά­ντια στη λι­τό­τη­τα), τώρα έχει προ­στε­θεί και ένας δεύ­τε­ρος, που ενι­σχύ­ει την ακαμ­ψία τους στις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις: η αί­σθη­ση ότι έχουν στρι­μώ­ξει την ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση στα «σχοι­νιά».

Το πρώτο εν­δε­χό­με­νο είναι να υπάρ­ξει συμ­φω­νία. Δεν γνω­ρί­ζου­με ασφα­λώς τις λε­πτο­μέ­ρειες, αλλά οι συ­ντε­ταγ­μέ­νες μιας τέ­τοιας συμ­φω­νί­ας έχουν προ­δια­γρα­φεί σαφώς:

Νέα πα­ρά­τα­ση του υπάρ­χο­ντος μνη­μο­νί­ου: Δεν είναι μόνο οι πρό­σφα­τες δη­λώ­σεις του Σόι­μπλε και της Μέρ­κελ που συ­νη­γο­ρούν σε αυτό. Πάνω απ’ όλα, είναι η πα­ρα­κα­τα­θή­κη της συμ­φω­νί­ας της 20ής Φλε­βά­ρη! Η οποία προ­βλέ­πει σαφώς ολο­κλή­ρω­ση του τρέ­χο­ντος προ­γράμ­μα­τος με επι­τυ­χή κα­τά­λη­ξη της 5ης αξιο­λό­γη­σης, ώστε στη βάση αυτή να εκτα­μιευ­τούν τα προ­βλε­πό­με­να ποσά. Επει­δή λοι­πόν αυτή η αξιο­λό­γη­ση δεν έχει ολο­κλη­ρω­θεί επι­τυ­χώς, η πα­ρά­τα­ση του υπάρ­χο­ντος προ­γράμ­μα­τος πρέ­πει να θε­ω­ρεί­ται δε­δο­μέ­νη – η επί­τευ­ξη συ­νο­λι­κής συμ­φω­νί­ας (που να πε­ρι­λαμ­βά­νει το χρέος και ένα πλή­ρες νέο Με­σο­πρό­θε­σμο) είναι απλώς αδύ­να­το να επι­τευ­χθεί μέσα στον Ιού­νιο -και μά­λι­στα στις αρχές του. Αν πάλι μπο­ρεί να επι­τευ­χθεί εντός του Ιου­νί­ου, τότε θα πε­ρι­λαμ­βά­νει την πα­ρα­βί­α­ση όλων των «κόκ­κι­νων γραμ­μών»…

Στο βαθμό λοι­πόν που η κυ­βέρ­νη­ση υπε­ρα­σπί­ζε­ται ακόμη και σή­με­ρα τη συμ­φω­νία της 20ής Φλε­βά­ρη και πα­ράλ­λη­λα θέλει να δια­τη­ρή­σει έστω τις δύο ενα­πο­μεί­να­σες «κόκ­κι­νες γραμ­μές», είναι πολύ δύ­σκο­λο να «απο­δρά­σει» από αυτή της τη δέ­σμευ­ση.

Συ­νέ­χι­ση του «μαρ­τυ­ρί­ου της στα­γό­νας» στη χρη­μα­το­δό­τη­ση: Το συ­ντρι­πτι­κά με­γα­λύ­τε­ρο μέρος των χρε­ο­λυ­σί­ων του 2015 που πα­ρα­μέ­νουν απλή­ρω­τα, λή­γουν μέχρι και το Σε­πτέμ­βριο: 11 δισ. ευρώ σε σύ­νο­λο 12,52 δισ. ευρώ. Σε αυτά μά­λι­στα δεν πε­ρι­λαμ­βά­νο­νται οι τόκοι. Από την άλλη, τα οφει­λό­με­να ποσά χρη­μα­το­δό­τη­σης από την επι­τυ­χή ολο­κλή­ρω­ση του τρέ­χο­ντος προ­γράμ­μα­τος είναι μι­κρό­τε­ρα: 7,2 δισ. ευρώ από τους θε­σμούς, 1,9 δισ. ευρώ επι­στρο­φές κερ­δών των κε­ντρι­κών τρα­πε­ζών από τα ελ­λη­νι­κά ομό­λο­γα που κα­τέ­χουν, 1,2 δισ. ευρώ του ΤΧΣ που επι­στρά­φη­κε «εκ λά­θους» από την κ. Σα­κελ­λα­ρί­ου στον ESM, ήτοι σύ­νο­λο 10,3 δισ. ευρώ. Και αυτά, υπό την προ­ϋ­πό­θε­ση ότι θα συμ­με­τά­σχει και το ΔΝΤ στις εκτα­μιεύ­σεις – που όμως βάζει τις πιο σκλη­ρές απαι­τή­σεις στις ενα­πο­μεί­να­σες «κόκ­κι­νες γραμ­μές» και στο ύψος των πρω­το­γε­νών πλε­ο­να­σμά­των.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτό: Όπως και με τη συμ­φω­νία της 20ής Φλε­βά­ρη, έτσι και με μια νέα πα­ρά­τα­ση, οι εκτα­μιεύ­σεις θα γί­νο­νται στα­δια­κά, επί προ­κα­τα­βο­λή των σχε­τι­κών «με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων»: το «μαρ­τύ­ριο της στα­γό­νας» θα συ­νε­χι­στεί, ακόμη και με την επί­κλη­ση προ­φά­σε­ων, ενό­ψει του νέου γύρου των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων.

Υψηλά πρω­το­γε­νή πλε­ο­νά­σμα­τα: Από διά­φο­ρες πλευ­ρές προ­βάλ­λε­ται ο ισχυ­ρι­σμός ότι πρω­το­γε­νή πλε­ο­νά­σμα­τα ύψους 1%-1,5% για το 2015 και περί το 2% για το 2016 θα είναι «χα­μη­λά», απο­συ­μπιέ­ζο­ντας κάπως τις πιέ­σεις για άσκη­ση πο­λι­τι­κών λι­τό­τη­τας. Δυ­στυ­χώς είναι ανα­κρι­βές: Η πρό­βλε­ψη για πρω­το­γε­νές πλε­ό­να­σμα 3% το 2015 στη­ρι­ζό­ταν στην εκτί­μη­ση για πρω­το­γε­νές πλε­ό­να­σμα 1,5% το 2014 με ανά­πτυ­ξη 2,9% το 2015. Ωστό­σο, το πρω­το­γε­νές πλε­ό­να­σμα του 2014 ήταν μόλις 0,3% σύμ­φω­να με τις εκτι­μή­σεις του ελ­λη­νι­κού υπουρ­γεί­ου Οι­κο­νο­μι­κών, ενώ σύμ­φω­να με τις εκτι­μή­σεις των δα­νει­στών είναι αρ­νη­τι­κό (πρω­το­γε­νές έλ­λειμ­μα). Μά­λι­στα, διέρ­ρευ­σαν εκτι­μή­σεις του ΔΝΤ ότι το 2014 εί­χα­με πρω­το­γε­νές έλ­λειμ­μα 1,7% του ΑΕΠ! Επι­πλέ­ον, οι νέες προ­βλέ­ψεις για τους ρυθ­μούς ανά­πτυ­ξης το 2015 είναι 0,4% (Κο­μι­σιόν) αντί 2,9%. Τέλος, εί­μα­στε ήδη στα μισά του έτους, επο­μέ­νως τόσο ο στό­χος για το πρω­το­γε­νές πλε­ό­να­σμα όσο και το όποιο δη­μο­σιο­νο­μι­κό κενό (δη­λα­δή τα νέα μέτρα πε­ρι­κο­πών και φο­ρο­ε­πι­βα­ρύν­σε­ων που «πρέ­πει» να λη­φθούν για να επι­τευ­χθούν οι στό­χοι για το πρω­το­γε­νές πλε­ό­να­σμα) είναι με­γέ­θη που αφο­ρούν μεν ολό­κλη­ρο το 2015 αλλά θα πρέ­πει να επι­τευ­χθούν στο δεύ­τε­ρο μισό του!

Με αυτά τα δε­δο­μέ­να, πρω­το­γε­νές πλε­ό­να­σμα στην πε­ριο­χή 0,8%-1,5% που συ­ζη­τιέ­ται, είναι μεν χα­μη­λό­τε­ρο σε σχέση με τους προη­γού­με­νους ονο­μα­στι­κούς στό­χους, είναι όμως εξί­σου -αν όχι και πε­ρισ­σό­τε­ρο- δυ­σβά­στα­κτο σε σχέση με πριν, με βάση τα επι­και­ρο­ποι­η­μέ­να θε­με­λιώ­δη οι­κο­νο­μι­κά δε­δο­μέ­να.

Ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις και φο­ρο­κα­ται­γί­δα: Οι «κόκ­κι­νες γραμ­μές» στις ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις και το φο­ρο­λο­γι­κό έχουν πέσει «επι­σή­μως» πλέον. Στις ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις είναι γνω­στό ότι έχει γίνει απο­δε­κτή η εγ­γρα­φή πο­σού-στό­χου για έσοδα 1,7 δισ. ευρώ το 2015. Αυτό ανα­λύ­ε­ται σε έσοδα από την ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση των αε­ρο­δρο­μί­ων (1,2 δισ. ευρώ), του λι­μα­νιού του Πει­ραιά (200 εκατ. ευρώ), αλλά και άλλων ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων (τρέ­νων, άλλων λι­μα­νιών) ώστε να συ­μπλη­ρω­θεί το 1,7 δισ. ευρώ.

Στον τομέα των φόρων, πα­ρα­πέ­μπε­ται στις ελ­λη­νι­κές κα­λέν­δες το αφο­ρο­λό­γη­το των 12.000 ευρώ, πα­ρα­μέ­νει ο ΕΝΦΙΑ (θα αντι­κα­τα­στα­θεί με φόρο με το ίδιο ύψος εσό­δων), αλ­λά­ζουν οι συ­ντε­λε­στές του ΦΠΑ επι­βα­ρύ­νο­ντας τα λαϊκά ει­σο­δή­μα­τα, με στόχο να συ­γκε­ντρω­θούν επι­πλέ­ον 800 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 200 εκατ. θα προ­έλ­θουν από τη φο­ρο­λό­γη­ση του πλού­του και θα αντι­σταθ­μί­σουν ισό­πο­σες απώ­λειες των λαϊ­κών ει­σο­δη­μά­των – φο­ρο­λο­γού­με τον πλού­το όχι για να ανε­βά­σου­με το επί­πε­δο ζωής των λαϊ­κών τά­ξε­ων, αλλά για να αντι­σταθ­μί­σου­με μέρος των απω­λειών τους από τις νέες φο­ρο­ε­πι­βα­ρύν­σεις...

Δια­τή­ρη­ση της «μαύ­ρης τρύ­πας» στα δια­θέ­σι­μα του Δη­μο­σί­ου: Σε όλα αυτά δεν υπάρ­χει ούτε ευρώ για την ανα­πλή­ρω­ση των πε­ρί­που 7 δισ. ευρώ που έχουν σπα­τα­λη­θεί από τα δια­θέ­σι­μα του ευ­ρύ­τε­ρου δη­μό­σιου τομέα στη με­τε­κλο­γι­κή πε­ρί­ο­δο για την πλη­ρω­μή το­κο­χρε­ο­λυ­σί­ων σε συν­θή­κες χρη­μα­το­δο­τι­κού στραγ­γα­λι­σμού. Η «μαύρη τρύπα» στα δια­θέ­σι­μα πα­ρα­μέ­νει σαν «κε­κτη­μέ­νο» των δα­νει­στών ώστε, πέρα από τις προ­φα­νείς συ­νέ­πειές της (στάση πλη­ρω­μών εντός του ευ­ρύ­τε­ρου δη­μό­σιου τομέα), να είναι το όπλο ενός διαρ­κούς εκ­βια­σμού. Το εί­χα­με ξα­να­γρά­ψει: επι­λέ­γο­ντας να «σκου­πί­σει» τα ρευ­στά δια­θέ­σι­μα του ευ­ρύ­τε­ρου δη­μό­σιου τομέα για να πλη­ρώ­νει το­κο­χρε­ο­λύ­σια στους εκ­βια­στές της, η κυ­βέρ­νη­ση βρί­σκε­ται τώρα στην απελ­πι­στι­κή θέση να πρέ­πει να ζη­τή­σει στη συ­νο­λι­κή συμ­φω­νία να πε­ρι­λαμ­βά­νε­ται το αντί­στοι­χο ποσό ώστε να τα επι­στρέ­ψει στους φο­ρείς του ευ­ρύ­τε­ρου δη­μό­σιου τομέα.

Είτε λοι­πόν το νέο μνη­μό­νιο που ζη­τούν οι δα­νει­στές έρθει το φθι­νό­πω­ρο, με έναν εκτε­τα­μέ­νο πρό­λο­γο μιας τέ­τοιου τύπου «με­τα­βα­τι­κής» συμ­φω­νί­ας για την πα­ρά­τα­ση του τρέ­χο­ντος προ­γράμ­μα­τος τώρα, είτε τώρα, η ουσία δεν αλ­λά­ζει: δεν πρό­κει­ται για συμ­βι­βα­σμό αλλά για πλήρη υπο­τα­γή, δεν πρό­κει­ται για «έντι­μη» συμ­φω­νία αλλά για ατι­μω­τι­κή ήττα. Που πρέ­πει να απο­τρέ­ψου­με πάση θυσία!

από το «rproject.gr»