Τι συνδέει Κατάρ και Ιράν

του Κώστα Ράπτη

Ένας από τους λόγους, για τους οποίους ο ανταγωνισμός του Κατάρ με τις λοιπές αραβικές μοναρχίες του Περσικού Κόλπου οδηγήθηκε στο ακραίο σημείο που παρακολουθούμε τις τελευ-ταίες ημέρες, είναι βέβαια η απροθυμία της Ντόχα να ακολουθήσει τις ψυχροπολεμικές εντάσεις που καλλιεργούνται (και με αμερικανική ενθάρρυνση) από το Ριάντ και τους δορυφό-ρους του έναντι του Ιράν.

Το δε μυστικό της σιωπηρής συνεννόησης που επιδιώκει το Κατάρ με την Ισλαμική Δημοκρατία βρίσκεται… στον βυθό του Περσικού Κόλπου. Το φιλόδοξο Εμιράτο έφθασε να είναι η χώρα με το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα στον κόσμο, χάρη στην τεχνολογία της υγροποίησης φυσικού αερίου και την εκμετάλλευση υποθαλάσσιων κοιτασμάτων. Παρότι δε στον Περσικό Κόλπο οι θαλάσσιες δικαιοδοσίες μεταξύ των κρατών αμφισβητούνται σε πολλές περιπτώσεις, μεταξύ Ιράν και Κατάρ επικρατεί πνεύμα συνεννόησης.

Τον περασμένο Απρίλιο, προκειμένου να αντιμετωπίσει αναμενόμενη άνοδο του ανταγωνισμού, το Κατάρ αναίρεσε τον περιορισμό που είχε επιβάλει to 2005 στον εαυτό του ως προς την εκμετάλλευση του μεγαλύτερου κοιτάσματος φυσικού αερίου και πετρελαίου στον κόσμο, του North Field ή North...
Dome, το οποίο το εμιράτο μοιράζεται με το Ιράν. (Το ιρανικό τμήμα του κοιτάσματος ονομάζεται South Pars).

Σύμφωνα με τν Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας, το κοίτασμα περιλαμβάνει κατ’ εκτίμηση 1.800 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου και περίπου 50 δισ. βαρέλια υγρών υδρογονανθράκων.

Η αλλαγή στάσης του Κατάρ σχετίζεται με το ότι η αγορά LNG υφίστατο μεγάλες ανακατατάξεις λόγω της αύξησης της προσφοράς, με την εισροή μεγάλων ποσοτήτων από τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, ενώ και η Ρωσία του Putin επέμενε στη φιλοδοξία της να γίνει αυτή ο μεγαλύτερος παραγωγός LNG παγκοσμίως.

Το αποτέλεσμα ήταν η παγκόσμια δυναμικότητα παραγωγής LNG να ξεπεράσει τα 300 εκατομμύρια τόνους ετησίως, όταν οι πωλήσεις το 2016 περιορίσθηκαν σε 268 εκατ. τόνους το 2016, σύμφωνα με στοιχεία της Thomson Reuters.

Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα Haaretz, το Ιράν, που δοκιμάζεται από σοβαρές ελλείψεις φυσικού αερίου στην εγχώρια αγορά του, κατέστησε πρώτη προτεραιότητα την ταχεία αύξηση της παραγωγής και υπέγραψε προκαταρκτική συμφωνία με την γαλλική Total τον Νοέμβριο 2016 για την ανάπτυξη του πρότζεκτ South Pars II. Η Total γινόταν έτσι η πρώτη δυτική εταιρεία που συνυπέγραφε μείζονα συμφωνία με το Ιράν, μετά την άρση των διεθνών κυρώσεων κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Επιπλέον, ο Ιρανός υπουργός Πετρελαίου Bijan Namdar Zangeneh υποσχέθηκε αύξηση της παραγωγής από το ιρανικό τμήμα του κοιτάσματος που η χώρα μοιράζεται με το Κατάρ. Όπως δήλωσε στο πρακτορείο Tasnim, “η ιρανική παραγωγή στο South Pars μπορεί να ξεπεράσει την καταριανή προτού λήξει το τρέχον έτος” (τον Μάρτιο του 2018, κατά το ημερολόγιο του Ιράν).

Ο γενικός διευθυντής της Qatar Petroleum, Saad al-Kaabi εμφάνισε ως άσχετη με τις δραστηριότητες του Ιράν, την καταριανή απόφαση για άρση του περιορισμού άντλησης από το North Field. “Αυτό που κάνουμε σήμερα είναι κάτι το εντελώς νέο”, είπε, προσθέτοντας πάντως ότι στο μέλλον η καταριανή πλευρά προτίθεται να μοιραστεί σχετικές πληροφορίες με την ιρανική.

Σημειώνεται ότι η πτώση της τιμής του πετρελαίου προκαλεί σοβαρές πιέσεις στην οικονομία του Κατάρ, το οποίο ετοιμάζεται να φιλοξενήσει το Μουντιάλ του 2022. Ήδη από το 2015 η Qatar Petroleum προχώρησε σε απολύσεις χιλιάδων εργαζομένων ενώ προτίθεται να συγχωνεύσει τις δύο θυγατρικές της Qatargas και RasGas, για να εξοικονομήσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια.

από το «Capital.gr»