Το Αιγαίο και τα μάτια μας!

Σημείωση: Το άρθρο αυτό γράφτηκε πριν από 20 περίπου ημέρες και δημοσιεύεται στην εφημερίδα «ΑΝΑΠΟΔΑ» του ΕΠΑΜ που βρίσκεται σε κυκλοφορία

Το γεγονός ότι επιλέξαμε αυτό το κείμενο και την μικρή ανάλυση του (αφού οι περιορισμοί και οι κανόνες των δημοσιεύσεων, σε ότι αφορά στην έκταση ενός άρθρου στην εφημερίδα, είναι δύσκολο να επιτρέψουν μεγαλύτερη ανάλυση), οφείλεται στο γεγονός ότι όπως πολλοί αναλυτές έχουν καταγράψει, αλλά και η διαχρονικότητα των πράξεων της Τουρκίας έχει αποδείξει, ότι όλες οι κυβερνήσεις τους, ανεξάρτητα ποιον πολιτικό χώρο εκπροσωπούν, από χούντα μέχρι τη "δημοκρατία" του σουλτάνου, έχουν μοναδικούς στρατηγικούς προσανατολισμούς. Αιγαίο - Θράκη - Κύπρο και αυτούς θα τους παλεύουν μέχρι να τους πετύχουν.

Έτσι οι πρόσφατες δηλώσεις του δικτάτορα Ερντογάν δεν μας ξενίζουν, αν και αυτήν τη φορά ξεπέρασαν κάθε όριο, αφού αμφισβήτησε ευθέως τη Συνθήκη της Λωζάννης. Μια Συνθήκη που έχει υπογραφεί από τα μεγαλύτερα Κράτη της εποχής.

Όμως φτάσαμε στην κατάσταση αυτή, γιατί διαχρονικά με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι Ελληνικές κυβερνήσεις στο όνομα της ηρεμίας, εφάρμοζαν πολιτικές κατευνασμού απέναντι στην Τουρκία, κάτι όμως που οι Τούρκοι εκλαμβάνουν σαν αδυναμία και το εκμεταλλεύονται στο έπακρον.

Η απάντηση είναι μία. Κράτος με ισχύ, συνοχή, ανεξάρτητο και με αποφασιστικότητα!

Που να το ψάξουν όμως οι σημερινοί κυβερνώντες, οι προηγούμενοι, αλλά και οι εν αναμονή μνημονιακοί; Στην ΕΕ; Στην ΟΝΕ; Στο ΝΑΤΟ;

Αρκεί και μόνο να σκεφτούμε, ότι με την Τουρκία είμαστε σύμμαχοι και βρίσκεται -με τη στήριξή μας- σε διαδικασίες ένταξης στην ΕΕ! Τέτοιους φίλους και συμμάχους, τι τους χρειαζόμαστε άραγε; Αλλά αυτό θα μπορούσαμε να το δούμε σε ξεχωριστό άρθρο. 

του Δημήτρη Κυπριώτη*

Δεν υπάρχουν διαφορές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Υπάρχουν μόνο τουρκικές βλέψεις σε βάρος της Ελλάδας.

Η Στρατηγική αξία του Αιγαίου

Το Αιγαίο είναι μια θαλάσσια λεκάνη που εκτείνεται σε 250.000 τ. χλμ στην Ανατολική Μεσόγειο και ειδικότερα: Στα Δυτικά, μεταξύ της Πελοποννήσου και Στερεάς Ελλάδας, στα Βόρεια μεταξύ της Μακεδονίας και Θράκης και στα Ανατολικά, στα Μικρασιατικά παράλια της Τουρκίας. Έχει μήκος 609 Χιλ. και πλάτος 300 χλμ. Έχει περίπου 1000 νησιά και νησίδες, που κατοικούνται...
από Έλληνες πολλές χιλιετηρίδες, που το καθιέρωσαν ως την κατ΄ εξοχήν Ελληνική θάλασσα, που προσδιορίζεται σαν την καρδιά και το στίγμα της Ελλάδας.

Αυτή η νευραλγική θέση του Αιγαίου, το έχει κατατάξει στις στρατηγικές περιοχές παγκοσμίου εμβέλειας, αφού μπορεί και ελέγχει κάθε είδους στρατιωτική επιχείρηση που διεξάγεται προς τα «Στενά», που αποτελούν φυσική προέκτασή του. Επίσης το Αιγαίο αποτελεί το χώρο επαφής με τρεις (3) Ηπείρους (Ευρώπη, Ασία, Αφρική), μέσω των διαύλων επικοινωνίας Ευξείνου Πόντου και Μεσογείου και κατ’ επέκταση των δύο (Ωκεανών) Ατλαντικού και Ινδικού, δια του Σουέζ.

Το Αιγαίο με τα νησιά του αποτελούν το αμυντικό ανάχωμα του Ελληνισμού και για αυτό απώλεια και ελαχίστου μέρους του, είτε αυτό ανήκει στη ξηρά, είτε στη Θάλασσα, είτε στον εναέριο χώρο, θα αποτελέσει τελεσίδικα και την έναρξη της διάσπασης της Εθνικής Άμυνας της Πατρίδας μας. Η Ελλάδα χωρίς Αιγαίο ή έστω και με την ελάχιστη διάσπασή της ολότητάς του, γίνεται έρμαιο ορέξεων και επιδιώξεων των Τούρκων. Πολύ απλά: Η Ελλάδα χωρίς Αιγαίο δεν υπάρχει!.

Εδαφικό καθεστώς

Με τη συνθήκη της Λωζάννης, που υπογράφτηκε από την τότε Μ. Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Ιαπωνία, τη Ρουμανία, το Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών, και Σλοβένων, την Ελλάδα και την Τουρκία στις 24 Ιουλίου του 1923, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, με εξαίρεση την Ίμβρο και την Τένεδο, τέθηκαν υπό ελληνική κυριαρχία.

Η συνθήκη προσδιόριζε το νομικό καθεστώς των νησιών και έθετε περιορισμούς στην οχύρωσή τους, με εξαίρεση τα ελληνικά νησιά Λήμνο και Σαμοθράκη και τα Τουρκικά Ίμβρο και Τένεδο, τα οποία έμελλε να αποστρατικοποιηθούν πλήρως εξαιτίας της γειτνίασης τους προς τα Στενά. Αυτή η αποστρατικοποίηση καθιερώθηκε με ειδική συμφωνία γνωστή σαν "Συμφωνία της Λωζάννης για το Καθεστώς των Στενών"

Καθεστώς των Στενών.

Με τουρκική πρωτοβουλία ωστόσο η Συμφωνία της Λωζάννης για το Καθεστώς των Στενών, ακυρώθηκε και αντικαταστάθηκε στις 20 Ιουλίου 1936 από τη Συμφωνία του Μοντρέ. Κατά συνέπεια, η ρήτρα αποστρατικοποίησης Λήμνου, Σαμοθράκης, Ίμβρου και Τενέδου που είχε επιβάλει η Συμφωνία της Λωζάννης, έπαυσε να ισχύει. Μετά το Β ΄Π.Π, με βάσει τη συνθήκη ειρήνης με την Ιταλία που υπογράφτηκε στο Παρίσι το 1947, τα Δωδεκάνησα αποδόθηκαν στην Ελλάδα.

Κεραυνός «εν αιθρία»

Για 50 χρόνια η Τουρκία δεν είχε παρουσιάσει κανένα σύμπτωμα ασφυξίας, όταν άρχισε ξαφνικά, μετά το 1973, να διαμαρτύρεται ότι «πνίγεται» από το καθεστώς του Αιγαίου, ισχυριζόμενη ότι είναι άδικο, γιατί την περιορίζει σε μια στενή λουρίδα θάλασσας και ότι η Ελλάδα προσπαθεί να μεταβάλει το Αιγαίο πέλαγος σε ελληνική λίμνη.

Αλλά δεν αρκέστηκε μόνο σε διαμαρτυρίες. Άρχισε να αμφισβητεί την ελληνικότητα του Αιγαίου και να ισχυρίζεται ότι το μισό της ανήκει μαζί με τα νησιά που βρίσκονται κοντά στα παράλια της. Και για αυτό ποτέ δεν αναφέρεται σε Ελληνικά νησιά, αλλά μιλάει πάντα για τα «νησιά του Αιγαίου», σαν να πρόκειται περί αδέσποτων

Δεκάδες είναι, έκτοτε, οι αναφορές των Τούρκων πολιτικών ηγετών που μιλούν με αυτόν τον απαξιωτικό και επιτακτικό τρόπο. Παραθέτουμε μόνο δύο από αυτές τις πολλές αναφορές, του Πρωθυπουργού Ντεμιρέλ: «Μην αποκαλείτε τα νησιά αυτά ελληνικά νησιά, αλλά νησιά του Αιγαίου. Είναι προτιμότερο να τα αποκαλούμε νησιά του Αιγαίου-19/8/1978» και «Επί 600 χρόνια, τα νησιά του Αιγαίου ήταν δικά μας και βρίσκονταν στα χέρια των Οθωμανών….»-24/8/1976»

Τι ζητάει να μοιραστεί η Τουρκία;

Αλήθεια, τι ακριβώς επιδιώκει να μοιράσει η άγκυρα στην περιοχή; Το Αιγαίο συνίσταται από ελληνικά νησιά και ελληνικά χωρικά ύδατα και από τη άλλη πλευρά, έχουμε τουρκικά νησιά και τουρκικά χωρικά ύδατα, που συνιστούν με τη σειρά τους την ελληνική και τουρκική κυριαρχία αντίστοιχα, καθώς και διεθνή ύδατα, που είναι η ανοιχτή θάλασσα.

Το διεθνές τμήμα του Αιγαίου σίγουρα δεν ανήκει ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Τουρκία και επομένως δεν θα μπορούσε ούτε δυνητικά να «μοιραστεί» μεταξύ τους. Είναι μια ανοικτή θάλασσα, όπως ακριβώς προσδιορίζει το διεθνές δίκαιο. Στο τμήμα αυτή η ναυσιπλοΐα είναι ελεύθερη και σίγουρα καμία χώρα από αυτές που το χρησιμοποιούν δεν θα ανεχόταν ποτέ να μετατραπεί σε μια κλειστή θαλάσσια περιοχή, που θα ανήκε είτε στην Ελλάδα είτε στην Τουρκία είτε και στις δύο μαζί.

Αν θα συνέβαινε μία τέτοια περίπτωση, τότε θα προέκυπταν διαμαρτυρίες και αντιδράσεις από πολλές πλευρές και, δεδομένου ότι τίποτε τέτοιο δεν προέκυψε από πουθενά, αποδεικνύεται ότι το ελεύθερο καθεστώς παραμένει απαραβίαστο και επομένως ματαίως φωνασκεί η Τουρκία, με ανυπόστατους ισχυρισμούς.

Αφού λοιπόν δεν μπορούμε να μοιράσουμε το Αιγαίο, τι ακριβώς είναι εκείνο που ζητάει η Τουρκία να μοιράσουμε; Δε μένει τίποτε άλλο εκτός από τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Και αυτά είναι που αμφισβητεί και αυτά επιβουλεύεται. Και επειδή καταλαβαίνουν πολλοί καλά οι ηγέτες της Τουρκίας, ότι δεν μπορούν να προωθήσουν τις κακόβουλες βλέψεις τους σε βάρος των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, καλλιεργούν συστηματικά και συνειδητά μια σκόπιμη σύγχυση, μιλώντας γενικά και αόριστα για το Αιγαίο. Κατηγορούν την ελληνική πλευρά ότι έχουμε σφετεριστεί δικαιώματα που δεν μας ανήκουν και έτσι εμφανίζεται αδικούμενη και ταυτόχρονα «στραγγαλιζόμενη» , από την ελληνική…. απληστία!!

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αντικειμενικός σκοπός της Τουρκίας είναι σε μία πρώτη φάση να μειώσει τις ελληνικές αρμοδιότητες στο FIR Αθηνών (Flight Information Region-Τομέας Πληροφοριών Πτήσεων) στο Αιγαίο και να υπονομεύσει την ανάληψη ευθύνης από Έλληνες στρατιωτικούς διοικητές τους επιχειρησιακούς ελέγχους σ΄ αυτήν την περιοχή μέσα στα πλαίσια της διοικητικής δομής του ΝΑΤΟ. Και σε δεύτερη φάση, η Τουρκία επιδιώκει ένα χωρισμό του εναέριου χώρου του Αιγαίου και τελικά σε χωρισμό ολόκληρης της θαλάσσιας περιοχής του Αιγαίου, με συνέπεια την απομόνωση των ανατολικών νησιών του Αιγαίου και τη διάβρωση του νομικού τους καθεστώτος, πράγμα που θα δώσει τελικά στην Τουρκία αρκετές προϋποθέσεις για να προωθήσει τους επεκτατικούς της στόχους.

Η σημασία των ελληνικών νησιών του Αιγαίου

Το Αιγαίο είναι ζωτικής σημασίας τμήμα του ελληνικού χώρου. Έχει μεγάλη οικονομική σπουδαιότητα για τη χώρα μας και αποτελεί μαγνήτη ισχυρό για τον τουρισμό της. Ο πληθυσμός των νησιών είναι περίπου 1,5 εκατ. και όχι φυσικά 300 χιλ. όπως ισχυρίζεται η τουρκική πλευρά. Η έκτασή του αποτελεί το 1/5 τη ελληνικής επικράτειας. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πολλά για την οικονομική ζωτικότητα του Αιγαίου, τα νησιά της περιοχής 2.463 στο σύνολο των 3.100 νησιών της χώρας και τη σπουδαία πηγή πλούτου που αποτελούν για την Πατρίδα μας, εκτός του τουρισμού, με την αλιεία, τη γεωργία και τη λαϊκή τους τέχνη, που ευδοκιμούσε πάντοτε στους νησιωτικούς μας πληθυσμούς.

Το Αιγαίο ως ενότητα μαζί με την ελληνική ηπειρωτική χώρα και τα μωσαϊκό των νησιών που περιλαμβάνει, είναι μια περιοχή ζωτικής στρατηγικής σημασίας, απόλυτα απαραίτητη για την άμυνα της Ελλάδας. Και αυτό το τονίζουμε γιατί παρέχει το στρατηγικό και τακτικό βάθος που απαιτείται για ελιγμούς για  την υποστήριξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων και εξασφαλίζει τη στρατηγική προειδοποίηση ενάντια σε μια πιθανή, μαζική αεροπορική επίθεση.

Η περιοχή αυτή συνιστά επίσης μια σειρά διαδοχικών φραγμάτων σε βάθος , δεδομένου ότι αποτελεί προέκταση των Στενών και παρέχει σε αυτόν που την ορίζει τη δυνατότητα να ελέγχει τις θαλάσσιες εξόδους μέσω του Αιγαίου προς τη Μεσόγειο. Επιπλέον σε σύνδεση με την Κρήτη, εξασφαλίζει τον πλήρη έλεγχο των τακτικών θαλασσίων οδών στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Η οχύρωση των νησιών

Η Τουρκία κατηγορεί τη χώρα μας ότι οχύρωσε τα νησιά που βρίσκονται κοντά στα παράλια μας κατά παράβαση των διεθνών συνθηκών που διαμόρφωσαν το καθεστώς του Αιγαίου. Το περίεργο όμως θα ήταν να μην τα είχε οχυρώσει.

Είναι γεγονός βέβαια ότι οι Συνθήκες της Λωζάννης και των Παρισίων προέβλεπαν τη μερική ή ολική αποστρατικοποίηση μερικών ακριτικών μας νησιών. Επέτρεπαν όμως δυνάμεις για την τοπική άμυνα των νησιών. Και η αλήθεια είναι ότι τις σεβαστήκαμε 50 ολόκληρα χρόνια, γιατί απλούστατα δεν είχαν εκδηλωθεί από την πλευρά της Τουρκίας τάσεις επεκτατικές, ούτε ενέργειες που να συνιστούν απειλή κατά του ελληνικού χώρου. Αντίθετα ούτε το Διεθνές Δίκαιο ούτε καμιά συνθήκη προβλέπει οποιοδήποτε περιορισμό του δικαιώματος άμυνας, που κατοχυρώνεται και από τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ.

Από το 1974 όμως το σκηνικό άλλαξε ριζικά. Η Τουρκία πρόβαλε διεκδικήσεις σε βάρος των νησιών. Και δεν περιορίστηκε μόνο σε λόγια. Προχώρησε και σε έργα. Συγκρότησε στα παράλια της προς το Αιγαίο, απέναντι από τα νησιά τη Δ΄ Στρατιά (Στρατιά Αιγαίου την ονόμασε) με δύναμη 120.000 ανδρών και την ενίσχυσε με ισχυρό αποβατικό στόλο 120 σκαφών. Επιτέθηκε εναντίον της Κύπρου και κατέλαβε το 40% του εδάφους της. Προχώρησε σε αναρίθμητες παραβιάσεις του ελληνικού θαλάσσιου και εναέριου χώρους καθώς και σε άλλες προκλήσεις, όπως η επέκταση του FIRΚωνσταντινούπολης σε βάρος του FIR Αθηνών και οι έξοδοι σεισμογραφικών σκαφών της που δεν περιορίστηκαν σε τουρκικά ή διεθνή ύδατα αλλά εισχώρησαν και σε ελληνικές θαλάσσιες περιοχές.

Για όλα αυτά η Ελλάδα στην περίπτωση της οχύρωσης των νησιών, έκανε χρήση του άρθρου 51 του καταστατικού χάρτη των Ηνωμένων Εθνών που προβλέπει το δικαίωμα της αυτοάμυνας.

Η θεωρία του «ζωτικού χώρου»

Ο ισχυρισμός της Τουρκίας ότι την «πνίγει» το σημερινό καθεστώς του Αιγαίου -ενώ δεν την έπνιγε 50 ολόκληρα χρόνια- αλλά και ο άλλος ισχυρισμός της ότι υπάρχουν και λόγοι δημογραφικοί που επιβάλλουν την αναδιανομή των νησιών, θυμίζουν τη θεωρία του «ζωτικού χώρου» του Χίτλερ. Με μια παρόμοια δικαιολογία θα μπορούσε κάθε χώρα να επιδιώξει την επέκτασή της σε βάρος γειτονικών χωρών είτε γιατί έχουν λιγότερο πληθυσμό από το δικό της, είτε γιατί έχουν περισσότερη θάλασσα ή περισσότερα νησιά.

Στην πραγματικότητα δεν είναι η Ελλάδα που πνίγει την Τουρκία, αλλά η Τουρκία που πνίγει την Ελλάδα και επιδιώκει μάλιστα επίμονα και συστηματικά τη συρρίκνωσή της.

Ειρήνη με ελευθερία

Η Ελλάδα επιθυμεί την ειρήνη στο Αιγαίο. Το απέδειξε στη διάρκεια 60 χρόνων. Αλλά δεν είναι διατιθεμένη να την εξασφαλίσει θυσιάζοντας την ελευθερία της. Δέχεται να συζητήσει οποιοδήποτε ζήτημα με την Τουρκία, αλλά όχι τα κυριαρχικά της δικαιώματα.

Για κάθε θέμα που αμφισβητείται μπορεί να εφαρμοστεί ο διεθνής νόμος και η διεθνής πρακτική, όπως πχ στην περίπτωση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου, της οποίας είναι αναγκαία η οριοθέτηση.

Και αν η Τουρκία δεχόταν το ίδιο, δεν θα υπήρχε κρίση του Αιγαίου. Όμως η Τουρκία σε κανένα ζήτημα δε θέλει να εφαρμοστεί ο νόμος. Και σε κανένα ζήτημα δεν ακολουθεί τη διεθνή πρακτική.

Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία. Υπάρχουν βλέψεις της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδος.

Οι διαφορές μπορούν να συζητηθούν και να λυθούν. Αλλά οι εδαφικές βλέψεις δεν μπορούν να γίνουν αντικείμενο διαπραγματεύσεων. Καμιά χώρα δεν διαπραγματεύεται τα κυριαρχικά της δικαιώματα.(Αυτό βέβαια δεν ισχύει σήμερα με τις δανειακές συμβάσεις που έχει υπογράψει οικειοθελώς η χώρα μας με τους δανειστές, αλλά αφορά σε άλλο θέμα.)

Η Τουρκία δημιούργησε την κρίση στο Αιγαίο. Στο χέρι της, συνεπώς, είναι να την τερματίσει. Και θα την τερματίσει αν σεβαστεί το διεθνή νόμο!

Κάπως δύσκολο είναι αυτό να εφαρμοστεί κάτω από τις σημερινές συνθήκες.

Πολύ γρήγορα θα βρούμε μπροστά μας κάθε υποχωρητικότητα που έχει επιδειχθεί, πολλά χρόνια τώρα από τις ελληνικές κυβερνήσεις, ιδιαίτερα όμως σε όλα τα χρόνια των μνημονίων

* Ο Δ. Κυπριώτης είναι ανώτατος αξιωματικός ε.α, μέλος της ΠΓ του ΕΠΑΜ και οργανωτικός γραμματέας

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΑΝΑΠΟΔΑ