Ανοιχτή επιστολή στον προστάτη του πολιτεύματος

του Γιάννη Ιωαννίδη*

Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε,

Με μεγάλη προσοχή διαβάζω τις δηλώσεις σας ότι η δημοκρατία κινδυνεύει. Αναφέρεστε σε πολλούς κινδύνους που απειλούν το καλύτερο δυνατό πολίτευμα. Όντως η δημοκρατία (ακόμα περισσότερο η δημοκρατία στην Ελλάδα) έχει σήμερα ισχυρούς εχθρούς και υπονομευτές. Όμως αναρωτιέμαι. Σκεφτήκατε ποτέ ότι η δημοκρατία μπορεί να κινδυνεύει και από εσάς τον ίδιο;

Κύριε Πρόεδρε, ως πρώτος πολίτης της χώρας είστε ο ρυθμιστής του πολιτεύματος, πρακτικά ο προστάτης του. Ο κάθε πολίτης που κοιτάει προς εσάς πρέπει να νιώθει ότι το πολίτευμα λειτουργεί. Στοιχειώδης απόδειξη λειτουργικότητας είναι να βλέπει στο ανώτατο αξίωμα της πολιτείας κάποιον που ο δημόσιος βίος του αποτελεί πηγή έμπνευσης. Θεωρείτε πως αποτελείτε πηγή έμπνευσης στις σημερινές δύσκολες περιστάσεις;

Ο δημόσιος βίος σας περιλαμβάνει επιστημονική και πολιτική καριέρα. Φυσικά, ένας....
Πρόεδρος Δημοκρατίας δεν είναι υποχρεωτικό να είναι καθηγητής. Μπορεί να έχει κάνει οτιδήποτε στη ζωή του επιτυχημένα και να έχει προσφέρει στον τόπο. Σέβομαι τις επιστημονικές περγαμηνές σας. Όμως με τη συστολή που σας διακρίνει, πιστεύω θα αναγνωρίζετε κι ο ίδιος πως ο ελληνισμός διαθέτει κορυφαίο επιστημονικό δυναμικό και μάλλον υπάρχουν αρκετές δεκάδες χιλιάδες Έλληνες επιστήμονες με μεγαλύτερη διεθνή απήχηση του έργου τους. Οι περισσότεροι είτε έχουν φύγει στο εξωτερικό είτε παλεύουν περιθωριοποιημένοι ή και άνεργοι στη χώρα. Αγωνιζόμενοι να επιβιώσουν, όπως και πολλοί περισσότεροι εξαιρετικά ταλαντούχοι, δημιουργικοί και σκληρά εργαζόμενοι Έλληνες σε τόσους άλλους τομείς και επαγγέλματα, δεν τους πέρασε από το μυαλό να γίνουν Πρόεδροι της Δημοκρατίας.

Υποθέτω λοιπόν ότι θα πρέπει να προσβλέψουμε κυρίως στην πολιτική σας καριέρα για να αναγνωρίσουμε την προσφορά σας στον τόπο που σας οδήγησε στην προεδρία. Είχατε όντως μακροχρόνια ενασχόληση με τα κοινά από θέσεις ισχύος. Μετράτε πάνω από 20 χρόνια σαν βουλευτής, υπουργός και, πλέον, Πρόεδρος. Πόσο επιτυχημένες θεωρείτε τις θητείες σας, κύριε Πρόεδρε; Διαπερνά ποτέ τη σκέψη σας η πιθανότητα ότι οι θητείες σας ήταν αποτυχημένες; Θεωρείτε ότι κάνατε λάθη; Σοβαρά λάθη; Θεωρείτε ότι ίσως μειοδοτήσατε στις απαιτήσεις των καιρών;

Είναι αντικειμενικά τεκμηριωμένο ότι η Ελλάδα μετά από τις κυβερνήσεις όπου συμμετείχατε συνετρίβη. Την εκτεταμένη καταστροφή την παραδέχεστε και ο ίδιος στους λόγους σας. Έχετε συν-ευθύνη για αυτή την εξέλιξη; Αν δεν έχουν ευθύνη οι βουλευτές και οι κυβερνώντες, ποιος έχει ευθύνη; Ποιος θα αναλάβει την ευθύνη; Το 2008 μετά τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου και τη δραματική καταστροφή της Αθήνας, καταθέσατε την παραίτησή σας από ευθιξία, αλλά δεν έγινε δεκτή. Παραμένει αυτή η ευθιξία στον στοχασμό σας;

Εμφανώς η Ελλάδα συνέχισε να υποχωρεί επιταχυνόμενα μετά την εκλογή σας στην προεδρία. Σίγουρα αναγνωρίζετε πόσο θεαματική είναι σήμερα η καθημερινή υποχώρηση. Δε θέλω να μιλήσω για συνωμοσία και προδότες. Ούτε με εκφράζει η έριδα, το μίσος, η εκδικητική αντιδικία. Έστω ας δεχτούμε υποθετικά ότι πρόκειται για αποτυχία που προέκυψε παρά τις καλύτερες προθέσεις. Σε ποιο σημείο ένας Πρόεδρος της Δημοκρατίας λέει «αρκετά, ως εδώ»; Σε ποιο σημείο δηλώνει ότι δε μπορεί να είναι αθώος παρατηρητής ή διακοσμητικός σχολιαστής στην υποστροφή, υποθήκευση, υπονόμευση της χώρας;

Δεν έχω αμφιβολία ότι αν με αγνοήσετε με την παροιμιώδη σας νηφαλιότητα και αν συνεχίσετε ολύμπια ατάραχος στον θεσμικό σας ρόλο, η ελληνική ιστοριογραφία θα σας ανταμείψει. Πιθανόν θα εμφανιστείτε αρκετές εκατοντάδες φορές ακόμα σε τηλεοράσεις και εφημερίδες ελεγχόμενες από 4, 9, 20 ή 50 μιντιάρχες.

Πιθανότατα θα γίνετε επίτιμος δημότης σε πολλές πόλεις. Θα λάβετε πάμπολλα πολιτειακά, θρησκευτικά, ακαδημαϊκά, κοινωνικά, λεσχιακά, τοπικά και διεθνή βραβεία. Υπάρχουν αμέτρητοι ειλικρινείς θαυμαστές ή κόλακες που θα σας αποδώσουν τιμές είτε για ό,τι είστε είτε για ό,τι συμβολίζετε. Δε μπορώ να σας εγγυηθώ ότι θα πάρετε περισσότερα βραβεία από όλους τους Έλληνες. Ο συναγωνισμός είναι σκληρός, κύριε Πρόεδρε. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τη Wikipedia Έλληνας πρώην υπουργός και νυν επίτροπος με ακαταμάχητη αξιοσύνη έχει γίνει ήδη επίτιμος δημότης σε περίπου 80 πόλεις. Στο στήθος του και στον λαιμό του κρέμονται πάνω από είκοσι Μεγαλόσταυροι, Μεγάλα Κορδόνια και διάσημα που τον ονομάζουν Αξιωματικό, Ιππότη και Σύντροφο. Επιπλέον κοσμήθηκε με 6 επίτιμους ακαδημαϊκούς τίτλους από πανεπιστημιακά ιδρύματα που μέσα στον οίστρο της αριστείας τους δεν αντέξανε να μην τον βραβεύσουν. Θα είναι δύσκολο να ξεπεράσετε μερικούς συναδέλφους σούπερμεν στην ευγενική άμιλλα συλλογής επιβραβεύσεων. Αλλά σίγουρα θα είστε από τους κορυφαίους σε αναγνώριση νεοέλληνες.

Σας εύχομαι υγεία και μακροημέρευση, κύριε Πρόεδρε. Προβλέπω ότι κάποτε, όταν ολοκληρώσετε πλήρης ημερών την πορεία σας, θα εγερθούν και προτομές και ανδριάντες προς τιμήν σας. Όπως ο κ. Παπαγεωργόπουλος φωτογραφήθηκε με την ανύψωση του ανδριάντα του κ. Κωνσταντίνου Καραμανλή και ο κ. Τσοχατζόπουλος φωτογραφήθηκε με την ανύψωση του ανδριάντα του κ. Ανδρέα Παπανδρέου, στοιχηματίζω ότι κάποιος πολυμήχανος πολιτικός θα φωτογραφηθεί και με την ανύψωση του δικού σας προσκυνήματος. Δεν μπορώ να σας εγγυηθώ ότι δε θα αναγράψει κανένας ποτέ επάνω στο μνημείο «ΘΥΡΑ 4 ΡΑΟΚ 1976» ή «Νούμερο 1 Κλέφτης», όπως συνέβη ατυχώς με τους παραπάνω τιμώμενους. Αν γίνει αυτό, ελπίζω να λειτουργούν ακόμα υπηρεσίες καθαρισμού μνημείων. Όμως τι νομίζετε ότι θα αντικρύζει τριγύρω ο ανδριάντας σας; Τι άλλο από μια έρημη χώρα; Μια χώρα σε παρακμή, γερασμένη, διαλυμένη, υποταγμένη, πιθανόν ανύπαρκτη;

Σε ποιο σημείο ένας Πρόεδρος της Δημοκρατίας λέει «αρκετά, ως εδώ»; Σε ποιο σημείο δηλώνει ότι δε μπορεί να είναι αθώος παρατηρητής ή διακοσμητικός σχολιαστής στην υποστροφή, υποθήκευση, υπονόμευση της χώρας;

Κύριε Πρόεδρε, σας ικανοποιεί αυτό το σενάριο; Αν ναι, συνεχίστε ό,τι κάνετε. Συνεχίστε να δηλώνετε ότι κινδυνεύει η δημοκρατία από αφηρημένες έννοιες. Συνεχίστε να κλαίγεστε ότι το οικονομικό επικρατεί επί του θεσμικού. Ρίξτε τις ευθύνες στον κύριο Οικονομικό, αυτόν τον τόσο κακό και επίβουλο παλιάνθρωπο. Κανένας μας δεν έχει τη δυνατότητα να συναντήσει τον κ. Οικονομικό αυτοπροσώπως για να του ζητήσει ευθύνες.

Ισχυρίζεστε ότι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία υπερτερεί της άμεσης δημοκρατίας γιατί προστατεύει καλύτερα τα δικαιώματα των μειοψηφιών. Ίσως έχετε δίκιο, εάν η αντιπροσωπευτική δημοκρατία λειτουργεί. Όμως θεωρείτε ότι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία που σας ανέδειξε ανώτατο άρχοντα της χώρας λειτουργεί; Θεωρείτε ότι προστατεύει τα δικαιώματα των μειοψηφιών; Θεωρείτε ότι προστατεύει έστω τα δικαιώματα της πλειοψηφίας;

Εκλεγήκατε από βουλευτές κομμάτων που στις τελευταίες εκλογές συνολικά συγκεντρώσανε ψήφους μιας μειοψηφίας του ελληνικού λαού. Καταλαβαίνω ότι υπάρχει ακόμα διχογνωμία για το ποιος ανήκει στον ελληνικό λαό και ποιος είναι αποδιοπομπαίος, περιττός ή πολίτης δεύτερης κατηγορίας. Περίπου ένα τρίτο των Ελλήνων βρίσκεται στο εξωτερικό. Ανάμεσα σε όσους παραμένουν στη χώρα, τα κόμματα που σας ψήφισαν δεν εκπροσωπούν ούτε τους μισούς. Ανάμεσα σε όσους ψήφισαν αυτά τα κόμματα, οι περισσότεροι το κάνανε με αηδία ή απελπισία. Κοιτάξτε γύρω σας κύριε Πρόεδρε. Τι βλέπετε; Αν είστε αποκλεισμένος στο μέγαρό σας και δεν βλέπετε πλέον, τότε τουλάχιστον τι οσμίζεστε, τι ακούτε, τι συναισθάνεστε; Ποιον εκπροσωπείτε; Ποιον αντιπροσωπεύει πλέον η «αντιπροσωπευτική δημοκρατία»; Εσάς; Μερικούς κομματάνθρωπους, μερικούς δικτυωμένους, μερικές μικροπαρέες, ένα τσούρμο, πόσους άλλους; Σε ποια δημοκρατία είστε ανώτατος άρχοντας; Σε ποιο λαό;

Κύριε Πρόεδρε, η μειοψηφική αντιπροσωπευτική δημοκρατία δεν κινδυνεύει. Ούτε από βία (στην οποία δεν πιστεύω) ούτε από υγιείς δυνάμεις. Η καθημερινή καταστολή των υγιών δυνάμεων της χώρας είναι ισχυρότατη και διακομματικά συμπαγής. Μάλλον έτσι θα συνεχίσουν τα πράγματα μέχρις ότου η Ελλάδα θα έχει υποστραφεί σε απέραντο βοσκοτόπι σπαρμένο με προτομές και ανδριάντες αλληλοεπαινούμενων πολιτικών και συνδιατρεφομένων συνοδοιπόρων. Εκτός και αν οι ταγοί των παρασιτικών κομματικών μειοψηφιών καταλάβουν πόσο βλάπτουν την Ελλάδα και παραιτηθούν αφήνοντας τη δημοκρατία να ανασάνει.

Οι ομιλίες πολιτικών αρχηγών που άκουσα πρόσφατα δείχνουν ότι δεν υπάρχει σοβαρή δυνατότητα τέτοιας ανάσας. Η στενά κομματική, διχαστική εμμονή διατηρείται απαρασάλευτη. Κανένα σοβαρό σχέδιο πέρα από υποσχόμενες παροχές ή φορομειώσεις - αριθμητική τρίτης δημοτικού εκτελούμενη εν κενώ χωρίς τον ξενοδόχο. Καμιά αναγνώριση ευθύνης για τη συντελεσμένη καταστροφή.

Όμως εσείς είστε Πρόεδρος της Δημοκρατίας πλέον, όχι κομματάρχης. Αν εκείνοι δεν ανανήπτουν και δεν παραδέχονται τις ευθύνες τους, τουλάχιστον δώστε εσείς προτεραιότητα στην Ελλάδα. Δώστε εσείς στους Έλληνες την απαραίτητη έμπνευση. Παραιτηθείτε, κύριε Πρόεδρε.

*Ο Γιάννης Ιωαννίδης είναι καθηγητής Παθολογίας, Έρευνας, Πολιτικής Υγείας και Στατιστικής Πανεπιστημίου Stanford

από το «http://www.huffingtonpost.gr/»