Τα πρόσωπα του νερού

του Νίκου Καραβέλου

Τι είναι το νερό;

Νερό, νηρόν κατά τον μεσαίωνα, είναι το υγρό στοιχείο της Φύσης που σχηματίζει τις θάλασσες, τα ποτάμια, τις λίμνες, τις πηγές, τη βροχή, το χιόνι και το κλάμα των ανθρώπων.

Κάποτε ήταν επίθετο. Νεαρόν ύδωρ (φρέσκο νερό). Ύστερα, έφυγε το ουσιαστικό κι έμεινε, μοναδική στη γλώσσα μας, η ουσιαστική φρεσκάδα του επιθέτου. Νερό!

Ξέρουμε πως έχει ειδικό βάρος, πυκνότητα, φυσικές και χημικές ιδιότητες. Έχει όμως πρόσωπο; Συναισθήματα έχει το νερό; Κι ακόμα, η μια σταγόνα μοιάζει με την άλλη; Ισχύει, δηλαδή, το λεγόμενο: «..αυτοί μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό» ;

Ως «καθ ύλην» αρμόδιος να δώσει απάντηση στα ερωτήματα,  ερωτήθηκε ο πρόεδρος της μεγαλύτερης εταιρίας αιχμαλώτισης του νερού, της «Νεστλέ», κάποιος κος Πήτερ Μπράμπεκ (Peter Brabeck), o οποίος με θρασύτητα είκοσι τράγων και ειλικρίνεια καρχαρία, μας πληροφόρησε πως ούτε το νερό, βεβαίως, μα ούτε και οι «ιδιοκτήτες» του έχουν συναισθήματα, πλην της αγρίας χαράς τους, όταν ξεχειλίζει το πορτοφόλι τους.

Ο ίδιος δε, αφού υπεραμύνθηκε των μεταλλαγμένων προϊόντων, αποφάνθηκε: «Το νερό,....
όπως όλα τα διατροφικά αγαθά, πρέπει να έχει αγοραστική αξία», (την οποία, φυσικά, θα καθορίζουν κατά το δοκούν τα όμοια με την αφεντιά του τέρατα).

Είπε, συνάμα, πως «η φύση δεν είναι καλή και πως είναι μέγα επίτευγμα η δυνατότητα αντίστασης στην κυριαρχία της»(!) Και τελείωσε με τούτο το μεταλλαγμένο «απόφθεγμα»:

«Το νερό δεν είναι ανθρώπινο δικαίωμα».

Αυτά μας απάντησε ο βρικόλακας. Και είναι λογικό. Το σφάλμα είναι δικό μας που απευθύνουμε σε αυτούς ερωτήματα. Είναι το ίδιο σαν να υποβάλλεις ερωτήματα για τη φύση του θανάτου σε ιδιοκτήτη μεγάλου γραφείου κηδειών εν ώρα αιχμής. Το πολύ να προθυμοποιηθεί να σε θάψει!

Στραφήκαμε, λοιπόν, στο υπέροχο βιβλίο του ομότιμου καθηγητή υδρογεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Γεωργίου Κ. Στουρνάρα, με τίτλο: «ΝΕΡΟ» (εκδ. Τζιόλα).

Το πόνημα αυτό απαντά όχι μόνο στους ειδικούς, μα και στον καθέναν που αποζητά να ξεδιψάσει. Απαντά για τη σχέση ανθρώπου -νερού, ανθρώπου- φυσικού περιβάλλοντος, την αρχαιότερη και σπουδαιότερη σχέση, καθώς το νερό σημαδεύει την εμφάνιση της ζωής, την ανάπτυξή της, την εμφάνιση και άνοδο των κοινωνιών, τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη του εμβίου κόσμου, σε συνδυασμό με την εξέλιξη του αβιοτικού περιβάλλοντος.

Στο βιβλίο αυτό διδάσκεσαι να κατανοείς. Μαθαίνεις. Έχεις την αίσθηση της δροσιάς, ανακαλύπτεις τη μοναδική του γεύση. Διαβάζοντάς το, ξεδιψάς. Όταν, στο τέλος, το κλείσεις, πάλι διψάς!

Ας ακούσουμε, όμως, κάτι παράξενο και ενδιαφέρον, όπως καταγράφεται στο προοίμιο του βιβλίου. Ο συγγραφέας το παραθέτει με  την ευαισθησία του λογοτέχνη και, συνάμα, με την επιφύλαξη του επιστήμονα.(1)

Ήταν, λέει, η συγγραφή του βιβλίου του προς το τέλος της, όταν το μάτι του έπεσε σε μια έκδοση που τον ξάφνιασε. Ήταν το βιβλίο του Ιάπωνα επιστήμονα Μασάρου Εμότο (Masaru Emoto), στο οποίο προσπαθούσε αυτός να αποδείξει πως το νερό «..αισθάνεται, αντιδρά, αντανακλά ανθρώπινα συναισθήματα, εγγράφει πάνω του και μεταφέρει αόρατες ψυχικές ενέργειες, επικοινωνεί και εμφανίζει μια άλλη άγνωστη έως τώρα διάσταση. Συμπεριφέρεται, δηλαδή, σαν μια ζωντανή («έλλογη») οντότητα».(2)

Ο προβληματισμός του Ιάπωνα θεμελιώθηκε όταν απέδειξε ότι το χιόνι που πέφτει στη Γη εκατομμύρια χρόνια, αποτελείται από νιφάδες που καθεμιά τους έχει διαφορετικό σχήμα!

Έτσι, ο δρ. Εμότο άρχισε να παγώνει κρυστάλλους νερού και να τους φωτογραφίζει. Οι κρύσταλλοι αυτοί δεν μοιάζουν μεταξύ τους, όπως δεν μοιάζουν και τα πρόσωπα των ανθρώπων. Τα διαφορετικά πρόσωπα των κρυστάλλων - που τα ονόμασε «Τα πρόσωπα του Νερού»-, είχαν να κάνουν με τις καταστάσεις που υφίστατο το νερό. Άλλο πρόσωπο είχαν οι κρύσταλλοι του καθαρού νερού, άλλο του ρυπασμένου. Άλλο το πρόσωπο του νερού όταν δέχεται τη ζεστασιά των ανθρώπων κι άλλο εκείνου που γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης. Άλλο το πρόσωπο του ύδατος που μολύνθηκε κι άλλο εκείνου που πασχίζει να ξαναγυρίσει ελεύθερο στη θάλασσα!

Δεν έχει τόσο σημασία η επιστημονική επιβεβαίωση της θεωρίας του.

Σημασία έχει πως συνιστά την πρέπουσα απάντηση.

Όχι τόσο στο αρχικό μας ερώτημα, μα κυρίως στο θράσος των αρπακτικών.

Το νερό αντιστέκεται σθεναρά με όλα πλέον τα πρόσωπά του.

Κι εμείς, λοιπόν, από κοντά του με τα δικά μας ενωμένα πρόσωπα.  Σαν καταιγίδα, σαν βαθύς λυγμός.

Να φωνάξουμε κατάμουτρα σε αυτό το σκύβαλο της «Νεστλέ», μα και σε όσους τυχόν διανοηθούν να ξεπουλήσουν τη ζωή μας σε αυτόν ή στους ομοίους του. Αυτό που φώναζαν οι διαδηλωτές στην πόλη Κοτσαμπάμπα (Cotchabamba) της Βολιβίας :

«El agua es nuestra… Carajo…». 

Και σε ελεύθερη, για τις περιστάσεις, απόδοση :

«Το νερό είναι δικό μας… Μαλάκα…».  

1.Γεώργιος κ. Στουρνάρας, «ΝΕΡΟ», Περιβαλλοντική Διάσταση και Διαδρομή, εκδ. ΤΖΙΟΛΑ

2.Masaru Emoto, «Το μυστικό μήνυμα του νερού», εκδ. Έσοπτρον