Η καταστροφή που μας απειλεί και πώς οφείλουμε να την αντιμετωπίσουμε

του Δημήτρη Καζάκη

Ολόκληρη η πολιτική βυθίζεται όλο και περισσότερο στο επίπεδο του κ. Λεβέντη. Με την αμέριστη φυσικά βοήθεια των μέσων μαζικής εξαχρείωσης. Ο μέσος Έλληνας δεν πρέπει να συζητά τα σοβαρά. Δεν έχει καμιά σημασία αν η οικονομία κυριολεκτικά καταρρέει κι από κοντά ακολουθεί η κοινωνία.

Αρκεί να το θελήσουν οι ευεργέτες μας εξ Ευρώπης και ως δια μαγείας όλα μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο. Η οικονομία θα αναστηθεί, θα έχουμε ανάπτυξη κι ως εκ τούτου όλα θα πάνε καλά. Αρκεί οι εταίροι, ευχαριστημένοι από τις επιδόσεις μας, να χαλαρώσουν τη δημοσιονομική πίεση και να "απομειώσουν" το χρέος. Αυτά ακούμε από το πρωί μέχρι το βράδυ. Δεν έχει καμιά σημασία αν όλα αυτά είναι μπούρδες, ανοησίες και ηλιθιότητες για αφελείς και simpletons.

Η λογική δεν έχει καμιά θέση σήμερα. Αφήστε που είναι είδος εν ανεπαρκεία γενικά. Οι εκπρόσωποι των αγροτών θα πάνε να δουν τον πρωθυπουργό για να συζητήσουν με μια κυβέρνηση, η οποία έχει παραχωρήσει επίσημα και με νόμο το δικαίωμα των αποφάσεων στην ΕΚΤ, το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό βέβαια δεν ενοχλεί ούτε τους αγροτοσυνδικαλιστές, ούτε τα κόμματα, ούτε φυσικά την κυβέρνηση, η οποία καλεί σε έναν διάλογο χωρίς αντικείμενο.

Ζούμε στην εποχή της πιο απόλυτης προσποίησης. Οι συνδικαλιστές των κλάδων προσποιούνται ...
ότι διεκδικούν από μια κυβέρνηση, που δεν έχει καμιά πολιτική αρμοδιότητα πέρα από την εξαπάτηση και την προδοσία. Η κυβέρνηση προσποιείται ότι αυτοί αποφασίζει. Η αντιπολίτευση προσποιείται ότι είναι κάτι διαφορετικό από την κυβέρνηση. Οι δικαστές προσποιούνται ότι υπηρετούν τη δικαιοσύνη. Κι όλοι εμείς προσποιούμαστε ότι νοιαζόμαστε για ότι συμβαίνει στη χώρα μας.

Πέστε μου, ποιος δουλεύει ποιόν; Δεν έχει σημασία. Το σημαντικό είναι ο ραγιάς να νομίζει ότι έχει επιλέξει κυβέρνηση κι ότι αυτή αποφασίζει. Ότι ακόμη έχει χώρα κι ότι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικιά του θα 'ναι. Ναι, όταν ξυπνήσει ο μαρμαρωμένος βασιλιάς!

Αν όμως κοιτάξουμε τη μεγάλη εικόνα, τι θα δούμε; Η οικονομία της ευρωζώνης μόλις και μετά βίας αναπνέει με ρυθμούς ανόδου που δεν ξεπερνούν το 0,5% ανά τρίμηνο. Η ανεργία είναι στα υψηλότερα επίπεδα που γνώρισε η Ευρώπη μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο και δεν λέει να πέσει με τίποτε. Εισοδηματικά ο μέσος Ευρωπαίος εργαζόμενος κυριολεκτικά υποφέρει. Και σαν αποτέλεσμα όλων αυτών η οικονομία της ευρωζώνης έχει εισέλθει σε δίνη αποπληθωρισμού, κοινώς κλιμακούμενης κατάρρευσης.

Το συνολικό δημόσιο χρέος έχει ξεπεράσει το 93% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, από 66% το 2007. Το χρέος των νοικοκυριών βρίσκεται στο 95% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, ενώ των επιχειρήσεων στο 134%. Δηλαδή το συνολικό χρέος στην ευρωζώνη υπερβαίνει το 322% του ΑΕΠ.

Στην Ελλάδα το δημόσιο χρέος αισίως έχει πιάσει το 180% του ΑΕΠ και το ιδιωτικό χρέος (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) το 130%. Σύνολο χρέους ως προς το ΑΕΠ της Ελλάδας, 310%.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ (Telegraph, 19.4.2015), ο συνδυασμός με τη δυσοίωνη απειλή του αποπληθωρισμού, το βάρος του χρέους στις προηγμένες οικονομίες είναι τώρα η κύρια απειλή που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία. Τα συνολικά επίπεδα δημόσιου και ιδιωτικού χρέους έχουν φτάσει σε ύψη ρεκόρ, 275% του ΑΕΠ στις πλούσιες χώρες και 175% στις αναδυόμενες αγορές. Και στις δύο ομάδες χωρών, το χρέος είναι μέχρι και 30 πόντους υψηλότερα από την εποχή της κατάρρευσης της Lehman Brothers το 2008. Από 210% του παγκόσμιου ΑΕΠ το 2008, έχει ξεπεράσει σήμερα το 240%.

Κι εμείς περιμένουμε να ανακάμψει η ελληνική οικονομία, αν το θελήσουν οι ευρωπαίοι. Οι ίδιοι δηλαδή που δεν μπορούν να κάνουν καλά την οικονομία της ευρωζώνης. Τα ίδια επιτελεία που ότι κι αν κάνουν όχι μόνο αδυνατούν να αναχαιτίσουν το βύθισμα της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά το κάνουν χειρότερο.

Πόσο αφελής, ανόητος, ή κοινός απατεώνας πρέπει να είναι κάποιος για να περιμένει ότι υπάρχει διέξοδος εντός των δοσμένων πλαισίων;

Η κατάσταση είναι τόσο κρίσιμη, που ακόμη και τα επίσημα φερέφωνα της πολιτικής των ανοιχτών συνόρων και των ανοιχτών αγορών, αναγκάζονται να εξετάσουν - στα λόγια έστω - εναλλακτικές.

"Έχει έρθει η ώρα για τους πολιτικούς να συμμετάσχουν στον αγώνα μαζί με τους κεντρικούς τραπεζίτες. Οι πιο ριζοσπαστικές πολιτικές ιδέες θέλουν τη συγχώνευση δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής. Μια τέτοια επιλογή είναι η χρηματοδότηση των δημοσίων δαπανών (ή των φορολογικών περικοπών) απευθείας με την εκτύπωση χρήματος, γνωστή ως "πτώση από ελικόπτερο". Σε αντίθεση με QE [ποσοτική χαλάρωση], μια πτώση από ελικόπτερο παρακάμπτει τις τράπεζες και τις χρηματοπιστωτικές αγορές, και βάζει φρεσκοτυπωμένο μετρητό χρήμα κατευθείαν στις τσέπες των ανθρώπων. Αυτή η καθαρά απερίσκεπτη ενέργεια, θεωρητικά, θα ενθαρρύνει το λαό να δαπανήσει τα επιπλέον χρήμα κι όχι να το αποταμιεύσει," αναφέρει το κεντρικό άρθρο του Economist (20.2.2016).

Η ιδέα είναι πολύ παλιά. Η ουσία της βρίσκεται στην ανάγκη να δοθεί πραγματικό εισόδημα στα λαϊκά στρώματα ώστε να αυξηθεί η αγοραστική τους δύναμη, να τονωθεί ο τζίρος στην οικονομία κι έτσι να αυξηθούν οι επενδύσεις μαζί με τις θέσεις απασχόλησης.

Με άλλα λόγια, μετά από σχεδόν 8 χρόνια συνεχών κεφαλαιοποιήσεων των μεγάλων τραπεζών και των ανοιχτών χρηματαγορών με δεκάδες τρις δολάρια παγκόσμια, ανακάλυψαν -στα λόγια- το αυτονόητο. Ό,τι χωρίς πραγματικό εισόδημα είναι αδύνατο να ανακάμψει η οικονομία. Ιδίως μια οικονομία σαν της Ελλάδας, που εξαρτάται πρωταρχικά από τη δική της εγχώρια αγορά.

Επομένως, ποιό είναι το πρώτο και βασικό μέλημα μιας πολιτικής που επιδιώκει την ανάκαμψη της οικονομίας με όρους θέσεων εργασίας και επενδύσεων; Η παροχή πραγματικού εισοδήματος στα λαϊκά στρώματα. Αλλιώς είναι αδύνατον να ξεφύγει από την κατάρρευση.

Πώς πρέπει να δοθεί εισόδημα; Ακόμη και με τον τρόπο που αναφέρει ο Economist. Δηλαδή με φρεσκοτυπωμένο χρήμα κατευθείαν στον πληθυσμό. Κι αυτή οφείλει να είναι η πρώτη πράξη μιας κυβέρνησης, που θέλει να οδηγήσει την οικονομία και την κοινωνία σε ανάκαμψη.

Σε ποιους πρέπει να δοθεί αυτό το χρήμα, ως επιπλέον εισόδημα; Στα πιο καταπονημένα στρώματα του πληθυσμού. Συνταξιούχοι, άνεργοι και νοικοκυριά που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας.

Γιατί σ' αυτούς; Όχι μόνο για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά γιατί το εισόδημα αυτό δεν θα γίνει αποταμίευση, ούτε θα ενισχύσει τη ζήτηση για εισαγόμενα. Θα κατευθυνθεί πρωτίστως σε βασικά είδη κατανάλωσης, όπου κυριαρχεί η εγχώρια παραγωγή.

Πώς μπορεί να δοθεί αυτό το εισόδημα από την πρώτη κιόλας ημέρα; Με απόφαση του κράτους. Στην αρχή αγνοώντας τους κανόνες του κοινού νομίσματος με σκοπό να προετοιμάσει την ομαλή μετάβαση της ελληνικής οικονομίας σε δικό της εθνικό κρατικό νόμισμα.

Ειδικά για την Ελλάδα το κράτος οφείλει να χρηματοδοτήσει τα ανήλικα τέκνα από 0-18 ετών με 300 ευρώ ανά μήνα κατά κεφαλή. Με σκοπό φυσικά να ανακόψει αποφασιστικά τη δημογραφική κατάρρευση, που βιώνει η χώρα.

Για να βρει το επιπλέον αυτό εισόδημα το δρόμο του για την εγχώρια αγορά, απαιτούνται τρείς θεμελιώδεις κινήσεις:

Πρώτο, σεισάχθεια, δηλαδή σβήσιμο των χρεών προς τράπεζες, εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία για νοικοκυριά, ελευθεροεπαγγελματίες, αγρότες και μικρομεσαίους.

Δεύτερο, διάλυση όλων των τραστ, καρτέλ και ιδιωτικών μονοπωλίων, ή ολιγοπωλίων.

Και τρίτο, καθεστώς επιλεκτικής ανταγωνιστικής προστασίας υπέρ της εγχώριας παραγωγής και αγοράς. Σε συνδυασμό φυσικά με την επιβολή αυστηρών ελέγχων και απαγορεύσεων στην κίνηση κεφαλαίου εκτός Ελλάδας.

Όλα αυτά είναι μέτρα του πρώτου 24ώρου που οφείλει να υιοθετήσει μια κυβέρνηση, αν έχει σκοπό να αναχαιτίσει την οικονομική και κοινωνική κατάρρευση της χώρας. Χωρίς αυτά δεν μπορεί να υπάρξει συνέχεια. Δεν μπορεί ούτε καν να υπάρξει προετοιμασία για εισαγωγή νέου εθνικού κρατικού νομίσματος στη θέση του ευρώ.

Μπορούν όλα αυτά να γίνουν με μνημόνια και δανειακές συμβάσεις; Ούτε κατά διάνοια. Η κυβέρνηση που θα αναλάβει να βγάλει τη χώρα από το σημερινό αδιέξοδο είναι υποχρεωμένη να καταγγείλει δανειακές συμβάσεις, μνημόνια και χρέος ως παράνομα, απεχθή και καταχρηστικά για τα θεμελιώδη δικαιώματα του λαού και της χώρας.

Είναι επίσης υποχρεωμένη να κινήσει διαδικασία ποινικής λογοδοσίας για όλους όσοι υπέγραψαν, ψήφισαν και υπηρέτησαν θεσμικά το καθεστώς των μνημονίων, της κατάλυσης του Συντάγματος και της αποικιακής κατοχής της χώρας. Όχι μόνο για λόγους δικαιοσύνης, αλλά για να καταλάβει τόσο ο λαός, όσο και η διεθνής κοινότητα ότι τα πράγματα αλλάζουν ριζικά στην Ελλάδα.

Δεν ξέρω τι θα χρειαστεί για να αντιληφθεί η μεγάλη πλειοψηφία του λαού ότι αυτά που περιγράψαμε είναι η μόνη εναλλακτική που διαθέτει έναντι της απόλυτης καταστροφής. Δεν ξέρω πόσα παθήματα θα χρειαστούν ακόμη. Πόσες εκατόμβες. Πόσες τραγωδίες. Το μόνο που ξέρω σίγουρα είναι ότι υπάρχει η πολιτική δύναμη που μπορεί -αύριο το πρωί, αν χρειαστεί- να τα βάλει με επιτυχία στην πράξη. Κι αυτή η δύναμη είναι μόνο το ΕΠΑΜ.