Ο κοινωνικός - ταξικός χαρακτήρας της εκλογικής αντιπαράθεσης

του Μενέλαου Γκίβαλου

Η πορεία προς την εκλογική αναμέτρηση διαμορφώνεται ως μη αντιστρεπτή εξέλιξη. Η μνημονιακή συγκυβέρνηση έχει οριστικά απωλέσει τη μάχη τόσο στο επίπεδο της οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας όσο και σε εκείνο της επικοινωνιακής πολιτικής προπαγάνδας. Τα εκλογικά και μετεκλογικά σενάρια αφθονούν, ποσοστά, κοινοβουλευτικές έδρες, κόμματα που θα επιβιώσουν μέσα από την ακραία πολωτική αναμέτρηση αποτελούν το αριθμητικό «υλικό» των σεναρίων.

Όμως η επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση δεν θα αποτιμηθεί απλώς σε αριθμητικό επίπεδο, σε επίπεδο κοινοβουλευτικών συσχετισμών και συνεργασιών. Αντιθέτως, είναι ο κοινωνικός - ταξικός χαρακτήρας που αποκτά αυτή η ιστορική σύγκρουση, είναι η πολιτική, ηθική, κοινωνική και ιδεολογική/αξιακή διάσταση που εμπεριέχεται στην επερχόμενη αναμέτρηση τα θεμελιακά στοιχεία που θα καθορίσουν τις μελλοντικές εξελίξεις. Μόνο αυτά, τα ουσιώδη κοινωνικοπολιτικά περιεχόμενα, μπορούν να δώσουν αξία στους αριθμητικούς...
συσχετισμούς και στις πιθανές πολιτικές συμμαχίες. Και όχι βέβαια το αντίστροφο, δηλαδή μια διαδικασία που εκφράζει τον πολιτικό φορμαλισμό και την ένδεια της πολιτικής κρίσης και ανάλυσης.

Ποιος είναι συγκεκριμένα, σε πολιτικό -κομματικό επίπεδο, ο χαρακτήρας της ιστορικής αυτής αντιπαράθεσης; Καταρχάς, η Νέα Δημοκρατία, που δρα σήμερα ως «ατμομηχανή» των Μνημονίων, δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί ούτε εκλογικά ούτε σε επίπεδο κοινωνικής επιρροής. Από ποιά στοιχεία συγκροτείται σήμερα ο «σκληρός πυρήνας» της; Σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο η ΝΔ συσπειρώνει το συνολικό σχεδόν πλέγμα των συστημικών - μνημονιακών συμφερόντων. Με συνυπολογισμό των επάλληλων περιφερειακών κύκλων που ο πυρήνας αυτών των συμφερόντων επηρεάζει, μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι ένα ποσοστό της τάξης του 15% του εκλογικού σώματος εκφράζεται κοινωνικά και ταξικά από τη ΝΔ, έχοντας πλήρη συνείδηση των συμφερόντων του.

Σε ένα δεύτερο ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο, η ΝΔ ασκεί την επιρροή της μέσω της προπαγάνδας, του φόβου, της πόλωσης σε συντηρητικά στρώματα, συνταξιούχους, νοικοκυρές, διαμορφώνοντας έναν διευρυμένο «ιστό» αποπολιτικοποίησης και παραίτησης. Το σημαντικότερο: η συμπαρουσία των δύο αυτών ετερογενών στοιχείων διαμορφώνει ένα κομματικό μόρφωμα χωρίς ιδεολογικοπολιτικές δεσμεύσεις και σαφείς κοινωνικές αναφορές. Σήμερα ο Αντώνης Σαμαράς δεν δεσμεύεται και δεν «απολογείται» στην αστική φιλελεύθερη παράταξη ούτε στη μεσαία τάξη και τα κοινωνικά στρώματα που στήριζαν τη ΝΔ στην ιστορική της διαδρομή. Η υιοθέτηση της ακροδεξιάς - εμφυλιοπολεμικής «ατζέντας» από τη σημερινή ΝΔ είναι συνεπώς αυτονόητη·είναι μια επιλογή «ρουτίνας».

Συμμαχία με συνείδηση του ρόλου της

Στον ΣΥΡΙΖΑ και γενικότερα στο αποκαλούμενο «αντιμνημονιακό στρατόπεδο» συγκεντρώνεται μια ευρεία κοινωνικοπολιτική πλειοψηφία με σαφές ταξικό - κοινωνικό υπόβαθρο. Πέραν των παραδοσιακών εργατικών και υπαλληλικών τάξεων και στρωμάτων, υπάρχει η μικρομεσαία οικονομικο-παραγωγική τάξη, καθώς και τμήματα της μεσαίας τάξης, η οποία καταρρέει σταδιακά.

Ποιο είναι το χαρακτηριστικό στοιχείο της συνύπαρξης αυτής; Ενώ ένα τμήμα της εν λόγω συμπαράταξης έχει πλήρη συνείδηση του χαρακτήρα της σύγκρουσης, υπάρχουν κοινωνικές ομάδες και άτομα που άλλαξαν απότομα κοινωνική τάξη και υπόσταση, χωρίς να μπορούν ευθέως να αντιπροσωπευθούν σε κομματικό- ιδεολογικό επίπεδο. Η αμφιβολία, ο φόβος, η ανασφάλεια αποτελούν ασφαλώς ανασταλτικούς παράγοντες. Όμως η κοινωνικοοικονομική βάση αυτής της συμπόρευσης, η οποία συνιστά εν δυνάμει ιστορική κοινωνικοπολιτική συμμαχία, έχει καθαρά κοινωνικό - ταξικό χαρακτήρα, έστω κι αν ένα τμήμα της δεν το συνειδητοποιεί πλήρως.

Η τακτική του συμβιβασμού, που διαφαίνεται σε κάποιες κινήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, η «λείανση» θέσεων ή και η υποχώρηση από κρίσιμου χαρακτήρα επιλογές δεν συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας ηγεμονεύουσας κοινωνικής συμμαχίας. Απαιτούνται συγκεκριμένη προετοιμασία, σαφείς στόχοι και μελετημένα βήματα αντιπαραθέσεων με τα συστημικά - μνημονιακά συμφέροντα και την πολιτικοοικονομική ολιγαρχία των δανειστών, ενώ παράλληλα είναι αναγκαία η επικράτηση μιας νέας ηθικοπολιτικής στάσης απέναντι στην απαξία του σημερινού πολιτικού συστήματος. Μια συνεκτική κοινωνικοπολιτική συμμαχία με συνείδηση των στόχων και των συμφερόντων της μπορεί να θεμελιώσει και να πολλαπλασιάσει τη δυναμική μιας εκλογικής νίκης. Αντίθετα, μια εκλογική νίκη χωρίς συνεκτικό κοινωνικό υπόβαθρο παραμένει εύθραυστη και έωλη.

από τα «Επίκαιρα»