Στο σφυρί το γεωθερμικό δυναμικό της χώρας!

Του Άγγελου Δουκέλη

Με τη συνήθη διαδικασία του επείγοντος, πραγματοποιήθηκε στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής η συζήτηση του πολυνομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την «Έρευνα, εκμετάλλευση και διαχείριση του γεωθερμικού δυναμικού της χώρας, σύσταση Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, ιδιοκτησιακός διαχωρισμός δικτύων διανομής φυσικού αερίου και άλλες διατάξεις», και με εξίσου συνοπτικές διαδικασίες ψηφίστηκε από τη Βουλή, την Πέμπτη 7 Μαρτίου. Ένα νομοσχέδιο που αφορά την «απελευθέρωση» της αγοράς φυσικού αερίου και την «ιδιωτικοποίηση», δηλαδή το ξεπούλημα της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ), την παράδοση του σημαντικού εγχώριου γεωθερμικού δυναμικού σε επιχειρηματικούς ομίλους και την κατάργηση του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) και αντικατάστασή του από μια νέα υπο-στελεχωμένη «πασπαρτού» υπηρεσία.

Ξεπουλήματος δημοσίου πλούτου η συνέχεια

Κατά την προσφιλή πρακτική-απαίτηση της ΕΕ, θεσμοθετείται ο διαχωρισμός (αγγλιστί unbundling και ελληνιστί κατακερματισμός και ξεπούλημα) της διαχείρισης των δικτύων διανομής φυσικού αερίου από τις δραστηριότητες παραγωγής, προμήθειας και εμπορίας φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα, το νομοσχέδιο προβλέπει τον τρόπο «διχοτόμησης» της ΔΕΠΑ, με τη απόσπαση του κλάδου υποδομών και την εισφορά του σε μία νέα εταιρεία με την επωνυμία ΔΕΠΑ Υποδομών, καθώς και τη μετεξέλιξη της υφιστάμενης εταιρείας σε ΔΕΠΑ Εμπορίας, στην οποία θα παραμείνουν οι εμπορικές δραστηριότητες της ΔΕΠΑ. Μέσω διαγωνισμού που θα διενεργήσει το ΤΑΙΠΕΔ, θα ιδιωτικοποιηθεί το 50% +1 μετοχή, ενώ οι υπόλοιπες μετοχές της ΔΕΠΑ Εμπορίας ΑΕ, κυριότητας του ΤΑΙΠΕΔ, μεταβιβάζονται στο «Ελληνικό Δημόσιο». Και για να μην ταλαιπωρείται με μετοχές το «Ελληνικό Δημόσιο», οι μετοχές αυτές (50% – 1 μετοχή δηλαδή) και τα δικαιώματα τους μεταβιβάζονται αυτοδικαίως και χωρίς αντάλλαγμα στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ, δηλαδή στο «Υπερταμείο»!

Η ΔΕΠΑ Εμπορίας θα απορροφήσει το 100% της ΕΠΑ Αττικής, δραστηριοποιούμενη έτσι και στην εισαγωγή, προμήθεια και εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας. Στην εταιρεία θα παραμείνουν τα μακροχρόνια συμβόλαια προμήθειας της υφιστάμενης ΔΕΠΑ για την εισαγωγή φυσικού αερίου στη χώρα, καθώς και η προμήθεια τελικών πελατών με καύσιμο. Επίσης, θα διατηρήσει τη δραστηριοποίηση στην αεριοκίνηση και τη χρήση του εμπορικού σήματος «FISIKON». Δηλαδή οι κερδοφόρες δραστηριότητες, που είναι και το δωράκι για τους ιδιώτες «επενδυτές».

Η ΔΕΠΑ Υποδομών με τη σειρά της θα απορροφήσει τις θυγατρικές διαχείρισης δικτύων, στις οποίες η ΔΕΠΑ διατηρεί το 100% των μετοχών (ΕΔΑ Αττικής και  ΔΕΔΑ), ενώ σε αυτήν θα διαβιβασθεί και το 51% που κατέχει στην ΕΔΑ Θεσσαλονίκης-Θεσσαλίας και θα υπαχθούν τα διεθνή έργα στα οποία συμμετέχει η ΔΕΠΑ και βρίσκονται είτε υπό υλοποίηση είτε σε στάδιο σχεδίασης (IGB, EastMed, IGI). Το ποσοστό του ελληνικού «Δημοσίου» στη ΔΕΠΑ Υποδομών δεν μπορεί να μειωθεί κάτω από 51% (τουλάχιστον μέχρι το επόμενο νομοσχέδιο φυσικά), ενώ το υπόλοιπο 49% των μετοχών βγαίνει στο σφυρί από το ΤΑΙΠΕΔ. Ωστόσο, σε ένα τρίμηνο από την ολοκλήρωση της διάσπασης θα πρέπει να ιδρύσει νέα εταιρεία, 100% θυγατρική της, στην οποία θα εισφερθούν οι συμμετοχές στα διακρατικά projects!

Όσον αφορά τον επιμερισμό του προσωπικού της υφιστάμενης εταιρείας και των θυγατρικών, στη ΔΕΠΑ Υποδομών θα «περάσουν» οι εργαζόμενοι της ΕΔΑ Αττικής και της ΔΕΔΑ καθώς και το προσωπικό της υφιστάμενης εταιρείας το οποίο ασχολείται με τα δίκτυα, έπειτα από σχετική απόφαση του Δ.Σ. της ΔΕΠΑ. Για το προσωπικό θα συνεχίσουν να ισχύουν οι όροι των ατομικών συμβάσεων εργασίας ή των επιχειρησιακών συλλογικών συμβάσεων εργασίας, μέχρι νεότερης τροποποίησή τους, η οποία θα ρυθμίζει ενιαία τα ζητήματα του προσωπικού της ΔΕΠΑ Υποδομών. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, βεβαίως, χαρακτήρισε απαράδεκτο το εργασιακό καθεστώς στη ΔΕΠΑ, καθώς πολύ μικρός αριθμός εργαζομένων είναι μόνιμοι και υπάρχει υπερπολλαπλάσιος αριθμός εργολαβικών εργαζομένων. «Όσοι καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες, θα προσληφθούν με συμβάσεις αορίστου χρόνου», τόνισε, και βεβαίως οι εργαζόμενοι θα πρέπει να νιώθουν ιδιαίτερα ασφαλείς!

Κατάργηση του ΙΓΜΕ

Σε Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) «μετεξελίσσεται» το ΙΓΜΕ, το οποίο ΚΑΤΑΡΓΕΙΤΑΙ.  Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΑΓΜΕ αναλαμβάνει, για λογαριασμό του κράτους, ρυθμιστικό και εποπτικό ρόλο σε ζητήματα γεωλογικών κινδύνων από πλημμύρες, κατολισθήσεις κ.ά., προστασίας του περιβάλλοντος μέσω π.χ. ελέγχων ποιότητας υπεδάφους και υπόγειων υδάτων και στον έλεγχο των επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων στο υπέδαφος της Ελλάδας. Ενδεικτικά, νέες αρμοδιότητες που απονέμονται στην Αρχή είναι ο έλεγχος γεωθερμικών πεδίων όχι μόνο στην έρευνα, αλλά και κατά τη λειτουργία τους, η αποτύπωση σταδιακά όλων των υδρευτικών γεωτρήσεων της χώρας, ο έλεγχος μεταλλείων και λατομείων, τον οποίο θα παρέχει δωρεάν προς το ΥΠΕΝ που είναι η αδειοδοτούσα αρχή κ.ά. Η νέα αρχή αναλαμβάνει ακόμη την αρμοδιότητα όχι μόνο για αποτύπωση, αλλά και για ανάπτυξη της γεωπληροφορίας του κράτους σε ορυκτά και μέταλλα. Στη νέα Αρχή συστήνεται η νέα Διεύθυνση Διαχείρισης Φυσικών και Τεχνολογικών Κινδύνων, η οποία έχει ως σκοπό την έρευνα και την καταγραφή γεωλογικών κινδύνων σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τις αρμόδιες αρχές. Η Διεύθυνση αυτή αποτελείται από τα Τμήματα Διαχείρισης, Πρόληψης και Αντιμετώπισης Φυσικών Κινδύνων. Επίσης αναλαμβάνει την αξιοποίηση του δημόσιου πλούτου που ανήκε στο ΙΓΜΕ και τη δημιουργία ειδικού ερευνητικού λογαριασμού για τη χρηματοδότηση της έρευνας και των σχετικών έργων δημόσιας ωφέλειας. Και όλα τα παραπάνω, η νέα Αρχή θα τα πραγματοποιήσει με έξι Διευθύνσεις έναντι των είκοσι Διευθύνσεων του ΙΓΜΕ, ενώ προβλέπονται ακόμη «οριζόντιες μορφές ευέλικτης οργάνωσης με σύσταση ομάδων έργων με παράλληλα καθήκοντα», οι δε υφιστάμενοι εργαζόμενοι του ΙΓΜΕ «διασφαλίζονται πλήρως με διατήρηση των θέσεων εργασίας» τους, με την ίδια έννομη σχέση και την ένταξή τους σε τακτικές οργανικές θέσεις της νέας αρχής.

Με συνοπτικές διαδικασίες το ξεπούλημα των γεωθερμικών πεδίων

Τα γεωθερμικά πεδία θα διακρίνονται σε τοπικού (θερμοκρασία ρευστού 30-90°C) και εθνικού ενδιαφέροντος (θερμοκρασία ρευστού άνω των 90°C), καμία διάκριση όμως δεν υφίσταται μεταξύ των πεδίων τοπικού ή εθνικού ενδιαφέροντος όσον αφορά το ξεπούλημα τους σε ιδιωτικά συμφέροντα! Απλώς, στα εθνικού ενδιαφέροντος γεωθερμικά πεδία, η αρμοδιότητα προκήρυξης διαγωνισμού και σύναψης σύμβασης μίσθωσης ανήκει στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενώ ως φορέας διαχείρισης των τοπικών γεωθερμικών πεδίων ορίζεται η οικεία Αποκεντρωμένη Διοίκηση σε ό,τι αφορά τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας για την παραχώρηση δικαιώματος μίσθωσης στους ιδιώτες.

Στα τοπικού ενδιαφέροντος πεδία, η διαδικασία διαγωνισμού προκαλείται πλέον με αίτηση του ενδιαφερομένου και η Αποκεντρωμένη Διοίκηση προχωρεί σε δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, διάρκειας 30 ημερών, από την ημέρα που εκδηλώνεται ενδιαφέρον! Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι αυτό αποτελεί μια σημαντική βελτίωση στις διαδικασίες, γιατί με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο περνούσαν αρκετά χρόνια μέχρι τον χαρακτηρισμό του πεδίου, αφού το ΙΓΜΕ έκανε τις απαιτούμενες έρευνες με σκοπό την αναγνώριση της περιοχής ως γεωθερμικού πεδίου με ΦΕΚ και έπειτα ήταν στη διακριτική ευχέρεια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης εάν και πότε θα διενεργούσε διαγωνισμούς. Ενώ τώρα ο ιδιώτης ζητά και παίρνει άμεσα, χωρίς ενοχλητικές καθυστερήσεις και παρεμβάσεις του (καταργημένου πλέον) ΙΓΜΕ και της Διοίκησης!

Επειδή φυσικά  όλα γίνονται για το καλό των πολιτών, θεσπίζονται ανταποδοτικά οφέλη από τα μισθώματα για τις τοπικές κοινωνίες στις οποίες αναπτύσσεται η γεωθερμία, ήτοι ποσοστό 10% του ποσού των ετήσιων αναλογικών μισθωμάτων θα διατίθεται στους δήμους. Μένει οι τοπικές κοινωνίες να δούνε τι από αυτόν τον «πακτωλό» θα πάει σε αυτές, και πόσα θα πληρώνουν για την αγορά της παραγόμενης ενέργειας από τον ιδιώτη!

Την παρακολούθηση και τον έλεγχο σε επιστημονικό επίπεδο σε όλα τα γεωθερμικά πεδία της χώρας αναλαμβάνει βεβαίως η νεοσύστατη ΕΑΓΜΕ. Οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις πέραν της ΕΑΓΜΕ, μπορούν να επιλέξουν επιστημονικούς συμβούλους από οποιοδήποτε επιστημονικό, ερευνητικό ή ακαδημαϊκό φορέα, ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ, είτε ακόμη και μεμονωμένους επιστήμονες (ιδιαίτερα αξιοκρατικά προφανώς και άνευ συνεννόησης με τον ιδιώτη!) προκειμένου να τις βοηθήσουν στο έργο τους. «Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η αξιοποίηση της γεωθερμίας μπορεί να συμβάλει σημαντικά και ποικιλοτρόπως στην οικονομική ανάπτυξη ευρύτερων περιοχών και στη δημιουργία πυρήνων οικονομικής δραστηριότητας.»

Στα χέρια ιδιωτών πάντα, προσθέτουμε εμείς, και με γνώμονα το οικονομικό τους συμφέρον!

Ο Άγγελος Δουκέλης είναι μέλος του Ε.ΠΑ.Μ.

Πηγή: https://www.epamhellas.gr