Μας Κυβερνούν Επικίνδυνοι, ή Αυξήθηκε η Παραγωγικότητα της Ελληνικής Οικονομίας;

του Σπύρου Στάλια*

Η επιβολή της λιτότητας και των μνημονίων το 2010 είχε ως στόχο την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής Οικονομίας.

Λόγω της δυναμικής της Γερμανικής Οικονομίας, η αξία του ευρώ, από της εισαγωγής του, διατηρήθηκε και διατηρείται σε λίαν υψηλά επίπεδα, σε σχέση με τα άλλα διεθνή νομίσματα, με αποτέλεσμα να υπονομευτεί η ανταγωνιστικότητα των οικονομιών όλων των χωρών του Νότου.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το μοναδιαίο εργατικό κόστος των προϊόντων και των υπηρεσιών να είναι υψηλότερο από αυτό της Γερμανίας. Κατά συνέπεια, η επιβολή των μέτρων λιτότητας, αποσκοπούσε μέσω της μείωσης των  πάσης φύσεως αμοιβών, να αυξηθεί η παραγωγικότητα της Ελληνικής Οικονομίας.

Η αύξηση της παραγωγικότητας της Ελληνικής Οικονομίας υποτίθεται ότι θα αύξανε τις εξαγωγές, που με την σειρά τους θα έφερναν ευρώ για την ανάπτυξη και την αποπληρωμή των χρεών, αφού η άλλη πηγή για την ανεύρεση ευρώ, ο δανεισμός, είναι απαγορευτικός για την Ελλάδα.

Η οδός αυτή είναι μονόδρομος τόσο για την Ελλάδα όσο και για τις άλλες χώρες της....
ευρωζώνης, αφού δεν διαθέτουν το δικό τους νόμισμα.

Είναι σύμφωνη με την επικρατούσα Νεοφιλελεύθερη Θεωρία του ΔΝΤ, της ΕΚΤ, της ΕΕ και των ποικιλώνυμων Τραπεζιτών που διοικούν την Ευρώπη. Με άλλα λόγια, η εφαρμογή δραστικής μείωσης των εργατικών αμοιβών και μισθών, που ίσως είναι μια αποτελεσματική πολιτική για την διάσωση μιας επιχείρησης, είναι και η ενδεδειγμένη και για ένα κράτος.

Έχουμε την εφαρμογή της μικροοικονομικής λογικής για την λύση μακροοικονομικών προβλημάτων.

Συνταγή καταστροφής που ποτέ δεν πέτυχε, και αν κάποιος έχει ένα ιστορικό παράδειγμα να μας το πει.

Διανύουμε ήδη από το 2009 τον 9^ο χρόνο λιτότητας και από το 2010 διανύουμε τον 8^ο χρόνο λιτότητας με μνημόνια. Καλόν είναι λοιπόν να ερευνήσουμε, αν αυτή η πολιτική που ασκείται, έχει φέρει τα αποτελέσματα που οι σχεδιαστές της αυτής προσδοκούσαν, με βάση την επιστήμη, την οικονομική ιστορία και την εμπειρία, ή ζούμε μια δυστυχία χωρίς να έχουμε καμία προοπτική, που σηματοδοτεί ότι θα πρέπει να αναζητήσουμε την λύση της επιστροφής στο Εθνικό Νόμισμα.

Την εξέλιξη θα την παρακολουθήσουμε μέσα από τα στοιχεία των Εθνικών Λογαριασμών (Η Ελλάς με Αριθμούς, Ελληνική Στατιστική Αρχή (EΛΣΤΑΤ), 3/2/2017), με την βοήθεια ενός απλού του τύπου R = (Pw/P) που απαιτεί τα ανώτατα μαθηματικά της Πρακτικής Αριθμητικής για να καταλάβουμε τι λέει.

Ο παραπάνω τύπος, που τον αποκαλούμε «Η Πραγματική Συναλλαγματική Ισοτιμία» συνδυάζει τις μεταβλητές Pw και P, και μας δίνει την σχετική ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας σε σχέση με τις άλλες οικονομίες της ευρωζώνης άλλα και την εξέλιξη της. Ο τύπος αυτός, R=Pw/P, ισχύει αυστηρά μέσα στην ευρωζώνη. To Pw μας δίνει το γενικό επίπεδο τιμών μιας άλλης χώρας της ευρωζώνης εκπεφρασμένο σε ευρώ, ενώ το P το ημεδαπό επίπεδο τιμών εκπεφρασμένο πάλι σε ευρώ.

Αν το επίπεδο τιμών της ξένης χώρας Pw αυξάνεται γρηγορότερα από ότι το επίπεδο τιμών της χώρας μας P, των λοιπών παραγόντων παραμενόντων σταθερών, σημαίνει ότι οι εξαγωγές της Ελλάδος αυξάνονται.

Αν πάλι το επίπεδο των τιμών της χώρας μας P αυξάνεται γρηγορότερα από το επίπεδο τιμών των άλλων χωρών της ευρωζώνης, των λοιπών παραγόντων παραμενόντων σταθερών, τότε θα μειωθούν οι εξαγωγές και θα αυξηθούν εισαγωγές της χώρας μας.

Τα παραπάνω αποκαλύπτουν τι ζούγκλα είναι η ευρωζώνη και τι ζόμπι οικονομικά την διέπουν. Σημαίνει ότι κάθε λαός της ευρωζώνης θα αγωνίζεται μέσω μιας διαρκούς λιτότητας να επιβιώσει εις βάρος κάποιου άλλου λαού της ευρωζώνης. Όποιος πιο γρήγορα ρίχνει το εργατικό κόστος επιβιώνει τρώγοντας τον άλλον.

Αυτό, στον σύγχρονο λεκτικό ιμπεριαλισμό των νεοφιλελευθέρων έχει ονομαστεί ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και θεωρείται ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Ας δούμε τώρα αν η πολιτική των μνημονίων είχε επιτυχία στη χώρα μας, με άλλα λόγια αν αυξήθηκε η παραγωγικότητα της εργασίας και αν το μοναδιαίο κόστος μειώθηκε.

Ο παρακάτω πίνακας μας λέει τα βήματα με βάση τα οποία υπολογίζουμε την παραγωγικότητα της εργασίας και το μοναδιαίο εργατικό κόστος. Άλλα καλόν είναι να παρατηρήσετε αυτό τον πίνακα, και να δείτε ποσό μειώθηκαν οι ροές των αμοιβών από το 2009 έως το 2015, πόσο μειώθηκαν οι απασχολούμενοι στη ιδία περίοδο, και πόσο συνεχώς μειώνεται το Εθνικό Εισόδημα από το 2009, και εδώ θυμηθείτε τα ψεύδη της ΝΔ περί ανάπτυξης το 2013 κι 2014.

Οι τύποι της παραγωγικότητας της εργασίας και του μοναδιαίου κόστους εργασίας συνδυάζουν το Εθνικό Εισόδημα (Υ), τους μισθούς (W) και τους απασχολούμενους (L).

Έτσι στον τύπο του μοναδιαίου κόστους εργασίας, ULC=Wr/Lp, αν ο αριθμητής, που αντιπροσωπεύει τον μέσο μισθό, αυξάνεται με μεγαλύτερη ταχύτητα απ’ ό,τι ο παρονομαστής, που αντιπροσωπεύει την παραγωγικότητα της εργασίας, τότε το μοναδιαίο κόστος εργασίας αυξάνεται και αντιστρόφως.

Άλλα ο παρονομαστής, Lp=Y/L, που αντιπροσωπεύει την παραγωγικότητα της οικονομίας, δεν είναι σταθερός και έτσι δεν είναι εγγυημένο ότι το μοναδιαίο κόστος εργασίας θα μειωθεί σε αξιοσημείωτα επίπεδα, έτσι ώστε να έχουμε καλπάζουσα εξαγωγική επίδοση που θα καλύψει τα περισσεύματα του δημόσιου τομέα και την επιθυμία του ιδιωτικού τομέα να αποταμιεύει ότι επιθυμεί.

Η αστάθεια προκύπτει από αυτή καθ’ εαυτή την αντίληψη της μείωσης των αμοιβών ως κάτι αποτελεσματικό για την οικονομία και κάτι καλό για την κοινωνία. Καθώς οι μισθοί μειώνονται, η ενεργός ζήτηση δολοφονείται, και έτσι μειώνεται το Εθνικό Εισόδημα, αυξάνεται η ανεργία και μειώνεται κατά συνέπεια η παραγωγικότητα της εργασίας. Με την σειρά της η μείωση του μοναδιαίου εργατικού κόστους ποτέ δεν είναι εγγυημένο γεγονός ότι θα μειωθεί σημαντικά, και αυτό είναι θέμα ταχυτήτων μεταξύ της αύξησης ή μείωσης του αριθμητή ή του παρονομαστή.

Ο παραπάνω πίνακας είναι αποκαλυπτικός, που αποδεικνύει περίτρανα την αποτυχία και το ατελέσφορο των μνημονίων μετά από 8 ολόκληρα χρόνια, ενώ διανύουμε τον 9^ο χρόνο ταξικής λιτότητας και μνημονίων. 

Αυτό συνιστά σημαντικό πολιτικό πρόβλημα, ίσως είναι το κυρίαρχο πολιτικό ερώτημα που πρέπει να τεθεί και να απαντηθεί διεξοδικά από την κυρίαρχη τάξη που εκπροσωπεί το ευρώ.

Επειδή η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί χωρίς καμία ελπίδα αναστροφής του κλίματος, η επιστροφή στο Εθνικό Νόμισμα αποτελεί Εθνική Επιταγή.

spyridonstalias@hotmail.com

*Ο Σπύρος Στάλιας είναι οικονομολόγος PhD και επικεφαλής του Τομέα Οικονομίας του ΕΠΑΜ