Το πραξικόπημα απέτυχε

του Γιώργου Δελαστίκ

Απέτυχε παταγωδώς η απόπειρα των Αμερικάνων να ανατρέψουν με πραξικόπημα τον Τούρκο πρόεδρο Ρεντζέπ Ταγίπ Ερτνογάν χρησιμο-ποιώντας τον Γκιουλέν. Ο Ερντογάν συνέτριψε τους επίδοξους πραξικοπηματίες. Αυτό που όμως παραμένει άγνωστο μέχρι στιγμής είναι, αν ο Τούρκος πρόεδρος ήρθε σε συμβιβασμό με τους Αμερικανούς για να παραμείνει στην εξουσία. Σίγουρα για την ώρα δεν μπορεί να αποκλειστεί κάτι τέτοιο, με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ, επειδή είχαν από τα μέσα πληρο-φόρηση σε σχέση με το πραξικόπημα, άλλαξαν γρήγορα τη γραμμή τους και τάχθηκαν υπέρ της ''συνταγματικής νομιμότητας''. Θα φανεί σύντομα. 

Μπούρδες αποδείχθηκαν, φυσικά, οι ανοησίες του Ρόιτερς και του ιταλικού πρακτορείου ειδήσεων περί δήθεν υποβολής αιτήματος χορήγησης πολιτικού ασύλου εκ μέρους του Ερντογάν στο γερμανικό και στο ιταλικό κράτος και της υποτιθέμενης απόρριψης του αιτήματος αυτού από το Βερολίνο. 

Ο Ερντογάν διαπίστωσε ότι το παιχνίδι της ενίσχυσης από το τουρκικό κράτος των τζιχαντιστών του ISIS όχι μόνο δεν του βγήκε από τη στιγμή που οι Αμερικανοί άλλαξαν τη στάση τους απέναντι στους τζιχαντιστές, αλλά επιπροσθέτως έβλαψε καίρια τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία στον πολιτικό όσο και, πρωτίστως, στον οικονομικό τομέα. Ο Πούτιν μίλησε για προδοσία εκ μέρους του Ερντογάν, τον οποίο η Ρωσία είχε βοηθήσει παντοιοτρόπως όταν προσπαθούσε να χειραφετηθεί από τους Αμερικανούς. Αναφερόμενος στους πραξικοπηματίες, ο Ερντογάν είπε όταν έφτασε στο...
αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης: ''H κίνηση που έγινε ήταν μια προδοσία εναντίον του κράτους και θα πληρώσουν βαριά το τίμημα της προδοσίας τους''. Και συνέχισε: ''Αυτή η κίνηση θα γίνει η αιτία να καθαρίσουμε τις ένοπλες δυνάμεις από αυτούς που είχαν σχέση με το παράλληλο κράτος...''. 

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ελλάδα είναι κερδισμένη από την παραμονή του Ερντογάν στην εξουσία. Κατά τη διάρκεια της δεκατριάχρονης θητείας του ως του αδιαφιλονίκητου ηγέτης της Τουρκίας, ο αριθμός των ελληνοτουρκικών κρίσεων είναι μικρότερος από ποτέ. Αυτή η κατάσταση όμως ενδέχεται να αλλάξει, αν ο Ερντογάν έχει προχωρήσει σε συμβιβασμό με τους Αμερικάνους, πράγμα που θα σημαίνει σίγουρα περισσότερες εξουσίες στο στρατιωτικό κατεστημένο της γειτονικής χώρας, όπου οι Αμερικανοί έχουν πρωτίστως τους ανθρώπους τους. Οι Τούρκοι στρατιωτικοί ακολουθούν πειθήνια την αμερικάνικη γραμμή στα μεγάλα πολιτικά ζητήματα και ''κάνουν μαγκιές'' εναντίον της Ελλάδας, της Αρμενίας, της Βουλγαρίας προσπαθώντας να ισοφαρίσουν τις εντυπώσεις στην τουρκική κοινή γνώμη. Το κρίσιμο ζήτημα, επομένως, είναι να διαπιστώσουμε όσο τον δυνατόν πιο σύντομα γίνεται, αν ο Ερντογάν έχει προχωρήσει σε συμβιβασμό με τους Αμερικανούς προκειμένου να παραμείνει στην εξουσία. Αν όντως το έχει κάνει αυτό, δεν αποκλείεται καθόλου οι ελληνοτουρκικές σχέσεις να επιδεινωθούν, αν και ο Τούρκος πρόεδρος θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει τη απόπειρα πραξικοπήματος για να επιβάλει τον απόλυτο έλεγχο τους στις ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας. 

Χαρακτηριστικός της νοοτροπίας του Ερντογάν είναι ο τρόπος που απευθύνθηκε και στους Τούρκους φαντάρους, πέρα από το κάλεσμα τους προς τους υποστηρικτές του να βγουν στους δρόμους. ''Απευθύνομαι στους φαντάρους'' δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος. ''Είστε δικά μας παιδιά. Αυτή τη στιγμή, μην αντιστέκεστε εσείς απέναντι στον κόσμο. Αν κάνετε το αντίθετο, θα πληρώσετε και εσείς βαρύ τίμημα'', υπογράμμισε. Συνέχισε δε απειλητικά: ''Συλλαμβάνονται πολλοί αυτή τη στιγμή. Δεν θα μείνουμε εδώ. Θα πάμε μέχρι ψηλά στην ιεραρχία μας. Οι ένοπλες δυνάμεις θα καθαρίσουν. Συνεχίζουμε.. Αυτή τη στιγμή υπάρχει κυβέρνηση και πρόεδρος εκλεγμένοι. Δεν θα επιτρέψουμε στους εισβολείς να υπάρχουν στη χώρα μας''. ''Δεν θα αφήσω την Τουρκία βορά στους κατακτητές'', επανέλαβε. ''Αυτή τη στιγμή διενεργείται στο στράτευμα ουσιαστική εκκαθάριση από τέτοια στοιχεία και επειδή ξέρουν τι τους περιμένει, έκαναν αυτό το βήμα μέσα στην απελπισία τους'', τόνισε ο Ερντογάν. Δεν ξεκαθάρισε πάντως ούτε εύκολα ούτε αναίμακτα την κατάσταση. Οι νεκροί από τις συγκρούσεις πλησιάζουν τους 200 -ο πρωθυπουργός Μπινάλι Γιλντιρίμ ανέφερε ότι οι νεκροί έφτασαν τους 161, ενώ η Χάφιγκτον Πόστ κάνει λόγο στο ιστότοπο της για 194νεκρούς. Επίσης, ο Γιλντιρίμ ανέφερε πως η κυβέρνηση ελέγχει το 90% της χώρας, δώδεκα και πλέον ώρες μετά την αποτυχημένη απόπειρα επιβολής του πραξικοπήματος. 

Μετά από δεκατρία χρόνια εξουσίας, η κυβέρνηση Ερντογάν έχει προωθήσει χιλιάδες δικούς της αξιωματικούς στο στράτευμα, όπου προφανώς διεξάγεται διαπάλη, καθώς ναι μεν οι στρατηγοί έχουν την εξουσία, αλλά ταυτόχρονα έχουν ολοένα και λιγότερους πιστούς ανώτερους και κατώτερους αξιωματικούς που έχουν τις ίδιες πεποιθήσεις με αυτούς. Σίγουρα η εκδήλωση της απόπειρας πραξικοπήματος αποτέλεσε άκρως δυσάρεστη έκπληξη στον Ερντογάν, ο οποίος είναι φυσικό να νόμιζε ότι ελέγχει την κατάσταση. Συνειδητοποίησε ότι τα πράγματα δεν είναι όπως τα νόμιζε. Η κίνηση του να καταρρίψει το ρωσικό πολεμικό αεροπλάνο κατέστρεψε τις σχέσεις του με τη Ρωσία, ενώ σε καμιά περίπτωση δεν τους εξασφάλισε την υποστήριξη των ΗΠΑ, όπως και αποδείχτηκε με την απόπειρα πραξικοπήματος. 

*Δημοσιεύεται στον Πριν την Κυριακή 17 Ιουλίου 2016