Τι θα πει «αποπαγκοσμιοποίηση»;

Άρθρο της Πολιτικής Κίνησης για τη Λαϊκή Χειραφέτηση (Mouvement politique d’émancipation populaire: M’PEP), στη Γαλλία.

Εισαγωγή της Διονυσίας Φιλαντιτάκη: Στην Ελλάδα της κρίσης που στροβιλίζεται ανερμάτιστη στη δίνη της παγκοσμιοποιημένης Αγοράς, των δομών και των θεσμών της -και δη στην ευρωπαϊκή εκδοχή τους- το καθεστώς «παγκοσμιοποίησης» έχει εδραιωθεί στην κοινή συνείδηση και αντίληψη ως νομοτελειακή εξέλιξη, ως αυτονόητη κατάσταση πραγμάτων, ως μονόδρομος χωρίς επιστροφή, ως ένα είδος φυσικού νόμου. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάστηκε βέβαια να επιστρατευτεί ολόκληρη γκάμα μηχανισμών ιδεολογικής χειραγώγησης και καταστολής (εννοιολογική σύγχυση, ιδεολογικός εκφοβισμός κλπ) Άξιζε όμως τον κόπο αφού έτσι κατορθώθηκε η όποια σκέψη, πρόταση ή απλή νύξη εξόδου από αυτό το καθεστώς να απορρίπτεται εκ προοιμίου ως χιμαιρική, να τοποθετείται στη σφαίρα του ασύλληπτου και του αδιανόητου η έστω της απονενοημένης απόπειρας βουτιάς στα Τάρταρα. Στο ιδεολογικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε υπάρχει ίσως χώρος γι’ αυτούς που ασκούν καλόπιστη και εποικοδομητική εκ των ένδον κριτική στην παγκοσμιοποίηση, για κείνους που προτίθενται να εφαρμόσουν παρηγορητικές θεραπείες για τα δεινά που αυτή επισώρευσε, καθώς και για διαφόρων ειδών γητευτές η θηριοδαμαστές της παγκοσμιοποίησης. Όσοι όμως αποτολμήσουν να αμφισβητήσουν την παγκοσμιοποίηση ως αναπόδραστη νομοτέλεια και όσοι απεργάζονται ή απλά προοιωνίζονται την ανατροπή της εξορίζονται αυτόματα στους κόλπους της ουτοπίας με το στίγμα του γραφικού κυνηγού ανεμόμυλων.

Το παρακάτω κείμενο που υπογράφει το M’PEP (mouvement politique d’émancipation ...
populaire: πολιτική κίνηση για τη λαϊκή χειραφέτηση) σπάει τον καθρέπτη της «αυτονόητης» παγκοσμιοποίησης και της ιδεολογικής τρομοκρατίας της με το ίδιο σθένος που ειπώθηκε κάποτε απέναντι στους ιεροεξεταστές το «και όμως κινείται». Η παγκοσμιοποίηση δεν είναι αφηρημένη σύλληψη προσπελάσιμη σε εμβριθείς θεωρητικές αναλύσεις. Είναι η διαμορφωμένη απτή καθημερινότητα μας. Τη βλέπουμε την ακούμε την αγγίζουμε και νιώθουμε την αναπνοή της στο σβέρκο μας. Έχει συγκεκριμένες γενεσιουργές αιτίες, σαφείς μηχανισμούς παραγωγής και συντήρησης της και κυρίως σαφή «υλική» υπόσταση αφού υλοποιείται μέσα από συγκεκριμένες επιλογές, δομές, θεσμούς και πρακτικές. Όμως γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους παλεύεται και ανατρέπεται με κοινωνικούς αγώνες, με συγκεκριμένες ενέργειες και τρόπους στην κατεύθυνση της αποπαγκοσμιοποίησης.

H αποπαγκοσμιοποίηση, για το Μ‘PEP, συμπεριλαμβάνει το σύνολο των ενεργειών, πρωτοβουλιών, κοινωνικών αγώνων, εκλογικών διαδικασιών που στοχεύουν στην χειραφέτηση από τη νεοφιλελεύθερη παγκόσμια τάξη και την ευρωπαϊκή εκδοχή της. Είναι η οικοδόμηση μιας άλλης διαμόρφωσης του κόσμου σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτή θα χτιστεί προοδευτικά, χώρα τη χώρα. Προκειμένου να ξαναποκτήσει η πολιτική το νόημα της, στις παρούσες συνθήκες, μόνο μας στήριγμα είναι οι κοινωνικοί αγώνες και η επιστροφή των λαών στα ηνία των κρατών. Είναι ουτοπικό και νοσηρό να ελπίζει κανείς σε μια υποτιθέμενη παγκόσμια κυβέρνηση ή στην έννοια μιας διεθνούς «διακυβέρνησης». Σήμερα, η παγκοσμιοποιημένη κλίμακα είναι μια δημοκρατική no man’s land. Eίναι το βασίλειο των πολυμερών υπερεθνικών θεσμών, των πολυεθνικών εταιρειών και των διαπλανητικών μίντια στην υπηρεσία τους. Σ αυτή τη βαθμίδα δεν υπάρχει κανένα δημοκρατικό αντιστάθμισμα, και αυτό ισχύει και για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το να θέλεις δήθεν να λάβεις μέτρα σε παγκόσμια κλίμακα ισοδυναμεί με το να αφήνεις τους λαούς στο έλεος μιας παγκοσμιοποιημένης άρχουσας τάξης.

Aποπαγκοσμιούμε θα πεί:

•Βγαίνουμε μονομερώς από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ ως ενιαίο νόμισμα και δημιουργούμε, αν χρειαστεί, ένα κοινό νόμισμα. Είναι συνθήκη αναγκαία , αλλά όχι ικανή, για την εφαρμογή πολιτικών εξόδου από την κρίση, εξάλειψης της ανεργίας μέσα από την επανάκτηση της νομισματικής ανεξαρτησίας.

•Διαγράφουμε και αναδιαρθρώνουμε χρέη, δεν τα αποπληρώνουμε σε κανέναν άλλον εκτός από τα λαϊκά και μεσαία στρώματα που ενδεχομένως έχουν στην κατοχή τους, άμεσα ή έμμεσα , κρατικούς τίτλους.

•Αναλαμβάνουμε τον έλεγχο, στη Γαλλία, των βασικών πολυεθνικών, μέσω της εθνικοποίησης-κοινωνικοποίησης τους και διασφαλίζουμε ότι το πρόγραμμα τους υπηρετεί τους λαούς.

•Λαμβάνουμε μέτρα προστατευτισμού, με οδηγό τη Χάρτα της Αβάνας του 1948. Σε εθνική όμως κλίμακα γιατί προστατευτισμός σε ευρωπαϊκό επίπεδο δε θα έφερνε κανένα αποτέλεσμα, ακόμα και χωρίς να λογαριάσουμε την αδυναμία ομοφωνίας των εικοσιοκτώ. Κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο δεδομένων των νεοφιλελεύθερων προσανατολισμών των ηγεσιών τους.

•Απαγορεύουμε τον εκπατρισμό και επαναπατρίζουμε τις παραγωγικές δραστηριότητες.

•Εξαρθρώνουμε και δε ρυθμίζουμε απλά τις χρηματαγορές.

•Θεσπίζουμε τον εκτελεστό χαρακτήρα του δικαιώματος στην εργασία, τη γενική αποκατάσταση μισθών και κοινωνικών παροχών.

Αποπαγκοσμιοποιούμε, αναθεωρώντας τριάντα χρόνια νεοφιλελεύθερης επανάστασης. Οργανώνοντας την επάνοδο του Κράτους στην οικονομία, υπό των έλεγχο του λαού και των εκλεγμένων αντιπροσώπων του. Το Κράτος γίνεται εργαλείο γενικού συμφέροντος, εργαλείο αλλαγής προς την κατεύθυνση της προστασίας των λαών από την ανεργία, τη φτώχεια, την εξαθλίωση, την ανασφάλεια. Αποπαγκοσμιοποιούμε σημαίνει ότι αλλάζουμε την παγκόσμια τάξη, λειτουργώντας αλληλέγγυα προς τις άλλες χώρες. Σημαίνει ότι δεν πάμε να «κατακτήσουμε» εξωτερικές αγορές προκαλώντας περιβαλλοντικές και κοινωνικές καταστροφές. Σημαίνει ότι αναπτύσσουμε, στην επικράτεια μας, μια αρμονική οικονομική δραστηριότητα στο πλαίσιο της πλήρους απασχόλησης. Αποπαγκοσμιοποιούμε όταν δεν υπονομεύουμε τις εμπορικές και πολιτιστικές ανταλλαγές, την κυκλοφορία ιδεών και ανθρώπων. Αλλά αντίθετα, αποδεχόμαστε την ποικιλότητα γλωσσών και πολιτισμών απέναντι στην πολιτισμική και ιδεολογική ομογενοποίηση που επέβαλε η λογική του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού.

Δρούμε προς την κατεύθυνση της αποπαγκοσμιοποίησης όταν καταδεικνύουμε πως η άρχουσα τάξη με τα ΜΜΕ της, τις πολυεθνικές της και τους υπερεθνικούς θεσμούς της δεν πρόκειται να λάβει κανένα μέτρο για την επίλυση της κρίσης. Στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης παγκόσμιας τάξης δεν υπάρχει λύση ούτε σε παγκόσμιο ούτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κάθε χώρα θα πρέπει να ξεκινήσει μόνη της, μέσα από τους αγώνες της και την εκλογική της ατζέντα, τη διαδικασία αποπαγκοσμιοποίησης της. Εντός του κινήματος και της δυναμικής που θα αναπτυχθεί, θα προυκύψουν κατόπιν συγκλίσεις. Προπαντός όμως, δεν πρέπει να προσδοκούμε «άνωθεν» λύσεις, σε παγκόσμιο ή ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν πρέπει να περιμένουμε ότι στο επίπεδο αυτό κάτι θ αλλάξει, πρέπει να δράσουμε άμεσα, από τα κάτω , μέσα στην κάθε χώρα, με μονομερή μέτρα εξόδου από την νεοφιλελεύθερη παγκόσμια τάξη.

Για πάνω από τριάντα χρόνια, με μια αριστερά να βλέπει, πέρα από κάθε λογική, μια διαμετρική αντίθεση μεταξύ εθνικής κυριαρχίας και διεθνισμού, η έξοδος από τους θεσμούς που επέβαλε ο νεοφιλελευθερισμός έγινε απαγορευτική και οι δημοκρατικές διαδικασίες στις χώρες της ευρωπαϊκής «Ένωσης» καταργήθηκαν. Έχει έρθει και με το παραπάνω η ώρα της ρήξης με αυτό το πολιτικό και ιδεολογικό αδιέξοδο. Έτσι στη Νότια Αμερική, σε πολύ πιο δύσκολες απ’ ό,τι στην Ευρώπη συνθήκες, χώρες και λαοί έδειξαν το δρόμο για την εθνική κυριαρχία και το διεθνισμό. Αυτές είναι οι βάσεις μιας νέας παγκόσμιας τάξης με θεμέλιο τη συνεργασία μεταξύ λαών και εθνών.