Ο γερμανικός ηγεμονισμός, οι ευρωπαϊκές άρχουσες ελίτ και η Ελλάδα

του Σταύρου Λυγερού

Αν και σε τηλεφωνική επικοινωνία με τη Μέρκελ πριν από τη Σύνοδο Κορυφής ο Σαμαράς είχε πάρει το μήνυμα, πήγε στις Βρυξέλλες με τις ψευδαισθήσεις του ακόμα ζωντανές. Το αποτέλεσμα ήταν προδιαγεγραμμένο. Η καγκελάριος δεν περιορίστηκε μόνο να απορρίψει κάθε συζήτηση για πολιτική διαπραγμάτευση, αλλά φρόντισε και να «αδειάσει» τον Έλληνα ομόλογό της κατά τρόπο που μάλλον δεν έχει προηγούμενο. Δήλωσε ότι η συνάντηση διήρκεσε πέντε λεπτά (!) και όχι είκοσι, όπως είχε ισχυριστεί η ελληνική πλευρά.

Το χειρότερο είναι ότι η συζήτηση -όχι η απόφαση- για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους παραπέμπεται οριστικά στο καλοκαίρι του 2014, γεγονός που σημαίνει ότι μέχρι τότε η ελληνική οικονομία θα «σέρνεται». Η διαφωνία της Ευρωζώνης με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για την αναδιάρθρωση, όμως δεν τους εμποδίζει να ασκούν συντονισμένες ασφυκτικές πιέσεις για την εντατικοποίηση της μονοδιάστατης λιτότητας.

Οι Σαμαράς και Βενιζέλος βρίσκονται στα όρια νευρικής κρίσης. Σε μια απεγνωσμένη ....
προσπάθεια να βάλουν φρένο στην τρόικα, δηλώνουν ότι «δεν θα λάβουν νέα οριζόντια μέτρα». Ο χρόνος θα δείξει εάν θα επιμείνουν στην άρνησή τους ή, αντιθέτως, θα υποχωρήσουν κι αυτή τη φορά ατάκτως βαπτίζοντας το κρέας ψάρι.

Το πρόβλημα, βεβαίως δεν είναι μόνο ελληνικό. Αφορά σε όλη την πληττόμενη ευρωπαϊκή περιφέρεια. Το γεγονός μάλιστα, ότι η πλειοψηφία των Γερμανών επικρότησε στις εκλογές την πολιτική της Μέρκελ για την Ευρώπη δεν αφήνει περιθώρια για ψευδαισθήσεις. Το χειρότερο είναι ότι οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εμφανίζονται διατεθειμένες να αποδεχτούν τη «γερμανική Ευρώπη» που σταδιακά οικοδομεί το Βερολίνο.

Εάν η μονοδιάστατη λιτότητα ήταν αποκλειστικά γερμανική ατζέντα, θα είχε προ πολλού προσκρούσει στην αντίδραση των άλλων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Αντ’ αυτού, ακόμα και στις πληττόμενες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας ο κορμός των αρχουσών ελίτ τείνει να ταυτίζεται με αυτή την πολιτική. Ο λόγος είναι ότι αντανακλά την προσπάθεια της ευρωπαϊκής ολιγαρχίας του χρήματος να μετακυλήσει το κόστος της κρίσης στις μικρομεσαίες κοινωνικές τάξεις. Γι’ αυτό και η συνταγή σε πιο χαλαρή μορφή προορίζεται να εφαρμοστεί και στον ευρωπαϊκό πυρήνα.

Το ευρώ δεν οργανώνει μόνο τα γερμανικά εξαγωγικά συμφέροντα. Οργανώνει και τα ευρύτερα συμφέροντα της ευρωπαϊκής ολιγαρχίας του χρήματος όπου δεσπόζουσα θέση κατέχουν οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες. Οι οργανικοί δεσμοί που έχουν αναπτυχθεί και παγιωθεί όλα αυτά τα χρόνια στο πλαίσιο της Ευρωζώνης έχουν δέσει στενά μεταξύ τους τις άρχουσες ελίτ των χωρών- μελών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να δουν τον εαυτό τους εκτός αυτού του πλαισίου ακόμα κι όταν πιέζονται.

Το γεγονός ότι το Βερολίνο προωθεί μια πολιτική που σε γενικές γραμμές εκφράζει τα ιδιοτελή συμφέροντα και των υπόλοιπων ευρωπαϊκών αρχουσών ελίτ διευκολύνει την επιβολή των δικών του ηγεμονιστικών φιλοδοξιών. Η κατάσταση αυτή επιτρέπει στη Γερμανία να ασκεί ρόλο αφεντικού, δηλαδή να επηρεάζει τις κοινοτικές αποφάσεις κατά τρόπο που να εξυπηρετούνται και τα στενά εθνικά της συμφέροντα. Το καταφέρνει επειδή χρησιμοποιεί σαν όχημα αντιλήψεις διαδικασίες και σχήματα που της εξασφαλίζουν όχι μόνο την υποστήριξη άλλων χωρών του ευρωπαϊκού πυρήνα που έχουν αντίστοιχα συμφέροντα, αλλά, όπως προαναφέραμε, και τη δορυφοροποίηση των αρχουσών ελίτ της ευρωπαϊκής περιφέρειας.

Ρόλο καταλύτη για να εκδηλωθούν οι μέχρι τότε υφέρπουσες ηγεμονιστικές τάσεις του Βερολίνου έπαιξε η κρίση. Η σημερινή Ευρώπη είναι πολύ διαφορετική απ’ αυτή που ήταν πριν από το 2008. Η αρχή της ισοτιμίας των χωρών-μελών, που είχε καταστήσει το ενοποιητικό εγχείρημα ελκυστικό, είναι παρελθόν. Για την ακρίβεια, έχει καταντήσει άδειο κέλυφος. Από την «ευρωπαϊκή Γερμανία» έχουμε διολισθήσει στη «γερμανική Ευρώπη».

Το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν οι κοινωνίες της ευρωπαϊκής περιφέρειας που βρίσκονται ήδη στη μέγγενη της μονοδιάστατης λιτότητας θα αποδεχτούν παθητικά το σκοτεινό παρόν – μέλλον που τους επιφυλάσσουν οι άρχουσες ελίτ τους ή, αντιθέτως αν θα αντιδράσουν υποχρεώνοντας τις κυβερνήσεις να αλλάξουν ρότα. Πολλά θα κριθούν από την τροπή που θα λάβουν οι εξελίξεις στην Ελλάδα, η οποία είναι το πειραματόζωο και, ως εκ τούτου, η πρώτη γραμμή αυτού του μετώπου.

Τα αφεντικά της Ευρωζώνης τηρούν ανελαστική στάση απέναντι στη γενικά υπάκουη κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου, διακινδυνεύοντας να την αποσταθεροποιήσουν, επειδή έχουν συνείδηση ότι το πολιτικό διακύβευμα είναι πανευρωπαϊκό. Με άλλα λόγια, δεν θέλουν να δημιουργήσουν προηγούμενο πολιτικής διαπραγμάτευσης και εκπτώσεων. Το γεγονός ότι η «γαλαζοπράσινη» κυβέρνηση δεν είναι πολιτικοψυχολογικά διατεθειμένη να αμφισβητήσει το «μονόδρομο» του Μνημονίου και πολύ περισσότερο να διακινδυνεύσει μια σύγκρουση τελικώς την καθιστά ευάλωτη στους εκβιασμούς του ευρωιερατείου.

από τα «Επίκαιρα» μέσω του «Ας Μιλήσουμε επιτέλους»