Η Μαντάμ Σουσού στον καιρό του Μνημονίου

της Μαριάννας Τζιαντζή

Οι περιπέτειες της θρυλικής ηρωίδας του Δημήτρη Ψαθά ξετυλίγονται με φόντο το δίπολο «Βούθουλας και Κολωνάκι» ή «λαός και αριστοκρατία» πριν από την Κατοχή, τον φονικό χειμώνα του ’41 - ’42 και τη μεγάλη πείνα.

Η Σουσού ζει στον κόσμο της Σουσούς, δεν την αγγίζουν τα μεγάλα ιστορικά και πολιτικά γεγονότα της εποχής της, όμως αν ζούσε σήμερα η κρίση θα την είχε πάρει και θα την είχε σηκώσει. Τώρα θα τουρτούριζε σε ένα διαμέρισμα δίχως θέρμανση, όμως η μισή ντροπή θα ήταν δική της και η άλλη μισή της πολυκατοικίας, αφού οι άλλοι ένοικοι δεν θα μπορούσαν να πληρώσουν για το πετρέλαιο. Εξάλλου, πολλοί σήμερα λένε «η πολυκατοικία δεν έχει», αντί να παραδεχτούν ότι...
οι ίδιοι «δεν» έχουν. Ο καλόκαρδος σύζυγος μάλλον θα είχε βάλει λουκέτο στο ψαράδικό του, όμως εκείνη θα διέδιδε ότι ο καινοτόμος και εξωστρεφής Παναγιωτάκης είναι ιδιοκτήτης ενός αλιευτικού στόλου στον Ινδικό Ωκεανό.

Τα στοιχεία της Εurostat, που δημοσιοποιήθηκαν την περασμένη Δευτέρα, δείχνουν ότι η πάμπτωχη προπολεμική Σουσού ζούσε καλύτερα από το 15,2% των σύγχρονων Ελλήνων που δεν μπορούν να καλύψουν τις τέσσερις από τις εννέα βασικές υλικές ανάγκες: 1) ενοίκιο ή εξόφληση δανείου, 2) θέρμανση, 3) απρόοπτα έξοδα, 4) διατροφή με κρέας ή ψάρι κάθε δύο ημέρες, 5) διακοπές εκτός οικίας για μία εβδομάδα, 6) αυτοκίνητο, 7) πλυντήριο ρούχων, 8) έγχρωμη τηλεόραση, 9) τηλέφωνο.

Η αυθεντική Σουσού είχε εσώκλειστη υπηρετριούλα που υποκαθιστούσε το πλυντήριο ρούχων, ενώ όλο και κάποιος κολιός ή σαρδέλα θα έφτανε στο τραπέζι της. Δεν είχε αυτοκίνητο, τηλέφωνο και έγχρωμη τηλεόραση (εξάλλου, ελάχιστοι είχαν τα δύο πρώτα αγαθά και κανείς το τρίτο), όμως δεν πλήρωνε δόσεις δανείου ή ενοίκιο αφού κατοικούσε σε ιδιόκτητο ημιυπόγειο. Επίσης ο Παναγιωτάκης την έστελνε ένα μήνα για παραθερισμό στο Μεγάλο Πεύκο σε ενοικιαζόμενη σκηνή και μάλιστα επιπλωμένη.

Η Σουσού της εποχής των Μνημονίων δεν κυκλοφορεί με καπελαδούρες, φασαμέν, μαδημένα γουνάκια και χιλιομανταρισμένες κάλτσες. Εχει αυτοκίνητο, αλλά μονίμως αραγμένο. Το παιδί της έχει κάνει μεταπτυχιακά στην Εσπερία, αλλά είναι άνεργο. Κρατάει τσάντα Gucci, αλλά μαϊμού. Ψωνίζει ρούχα από τα κινέζικα, αλλά δεν το διαφημίζει. Δεν έχει χρήματα για ταξί ή λεωφορείο, όμως ισχυρίζεται ότι η πεζοπορία κάνει καλό στη σιλουέτα. Εχει έγχρωμη τηλεόραση και βλέπει τούρκικα σίριαλ με φανατισμό, αν και δηλώνει ότι μόνο το «Downton Abbey» είναι του γούστου της. Ισως πηγαίνει στα συσσίτια ή στο κοινωνικό παντοπωλείο τοίχο τοίχο, με το πρόσωπο κρυμμένο πίσω από μεγάλα μαύρα γυαλιά.

Μαδημένα τα φτερά της νέας Σουσούς, κιτρινισμένες οι τρύπιες δαντέλες της. Κανείς δεν χαμογελά με τα καμώματά της, καθώς η εποχή μας δεν σηκώνει καμώματα. Δουλειά λαχταράει η σκέτη Σουσού (και όχι πια «μαντάμ» Σουσού) για τον εαυτό της και τον Παναγιωτάκη, και όχι μέγαρα στο Κολωνάκι - και αυτό την κάνει πιο ονειροπαρμένη από την ηρωίδα του Ψαθά.