Παίρνουν θέσεις για να ξεκοκαλίσουν τη διαφαινόμενη νέα ανακεφαλαιοποίηση

Του Δημήτρη Καζάκη

Συνεχίζεται – όπως άλλωστε αναμενόταν – η υποτιμητική κερδοσκοπία στο χρηματιστήριο με επίκεντρο τις τραπεζικές μετοχές. Κι όχι μόνο. Η υποτίμηση του ήδη υποτιμημένου χρηματιστηρίου έχει αγκαλιάσει και τις υπόλοιπες μετοχές. Επιχειρήσεις τύπου «ΙΝΤΡΑΚΟΜ», «ΟΤΕ ΑΕ», κ.ά. αναγκάστηκαν από τη Δευτέρα να προχωρήσουν σε επαναγορές μετοχών τους, προκειμένου να συγκρατήσουν τη τιμή της μετοχής τους και να αποτρέψουν κάποιου είδους «εχθρικής εξαγοράς» διαμέσου του χρηματιστηρίου.

Για να έχουμε μια συνολική εικόνα της υποτιμητικής κερδοσκοπίας που συντελείται αυτές τις μέρες στο χρηματιστήριο, παραθέτουμε τον παρακάτω πίνακα. Η κεφαλαιοποίηση του ΧΑ έχει υποχωρήσει εντός 7 ημερών κατά 3,52 δις ευρώ. Ενώ ο Γενικός Δείκτης του ΧΑ την ίδια ακριβώς περίοδο υπέστη απώλειες κατά 9,42%.



Αν μάλιστα υπολογίσουμε τις συνολικές απώλειες από τη μέση ετήσια κεφαλαιοποίηση του χρηματιστηρίου, η οποία στις 9 Οκτωβρίου ανερχόταν σε 54 δις ευρώ, τότε αυτές τις ημέρες χάθηκαν από το ΧΑ κεφάλαια συνολικού ύψους 8,42 δις ευρώ. Αν σκεφτούμε ότι η συνολική κεφαλαιοποίηση των 4 συστημικών τραπεζών μετά και τη χθεσινή βουτιά στο ΧΑ ανέρχεται στα 4,8 δις ευρώ, ίσως να αντιληφθούμε το μέγεθος των απωλειών.

Ειδικότερα, η κεφαλαιοποίηση της «Πειραιώς» βρίσκεται στα 492 εκατ. ευρώ σήμερα, από 820 εκατ. ευρώ στις 28 Σεπτεμβρίου και 1,34 δις ευρώ στις αρχές του έτους. Η κεφαλαιοποίηση της «Eurobank» έχει υποχωρήσει στα 1,09 δις σήμερα, από 1,4 δις έξι μέρες νωρίτερα και 1,7 δις στις αρχές του έτους.

Από τα 2,7 δις ευρώ η κεφαλαιοποίηση της «Alpha Bank» την 1η Ιανουαρίου, σήμερα έχει υποχωρήσει σε 1,80 δις ευρώ, ενώ στις 28 Σεπτεμβρίου ήταν στα 1,91 δις ευρώ. Ενώ η κεφαλαιοποίηση της «Εθνικής» βρίσκεται πλέον στα 1,40 δις ευρώ, από 2,9 δις στις αρχές του έτους και 1,6 δις ευρώ στις 28 Σεπτεμβρίου.

Σήμερα η κεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών είναι στα 4,8 δισ. ευρώ, από 5,7 δισ. ευρώ στις 28 Σεπτεμβρίου και 8,64 δις ευρώ στις αρχές του έτους. Συνολικές απώλειες από την αρχή του έτους ύψους 3,84 δις ευρώ. Σχεδόν η μισή κεφαλαιοποίηση των συστημικών τραπεζών.
Όλα αυτά θυμίζουμε ότι δεν είναι καθόλου άσχετα με το γεγονός ότι μετά την συγκρατημένη απελευθέρωση των αναλήψεων μόνο από ΑΤΜ, παρατηρείται από την 1η Οκτωβρίου ένα άτυπο και διαρκές bank run, στην προσπάθειά τους οι καταθέτες να «σηκώσουν» όσα περισσότερα μπορούν από τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους. Δεν έχουν καμιά εμπιστοσύνη στις τράπεζες και καλά κάνουν.|

Όμως το ψητό είναι αλλού. Τα κόκκινα δάνεια μαζί με τα περιουσιακά στοιχεία των δανειοληπτών.
Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), συζητά ήδη με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ) τη δημιουργία ενός επενδυτικού σχήματος, το οποίο κάνοντας χρήση εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου θα εξασφαλίσει την «επιδότηση» μέρους του τιμήματος πώλησης πακέτων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων σε τρίτους.
Με τον τρόπο αυτόν, θα αυξάνονταν σημαντικά οι πιθανότητες οι τράπεζες να ξεφορτωθούν μέρος του προβληματικού ενεργητικού τους, πουλώντας σε τιμές που δεν θα έπλητταν την κερδοφορία τους.

Η ονομασία αυτού ειδικού επενδυτικού σχήματος είναι «Asset Protection Scheme» και η λογική κινείται περίπου στα εξής: με κεφάλαια που θα εξασφαλιστούν είτε από το μαξιλάρι ρευστότητας, οι τράπεζες ουσιαστικά καλύπτονται οικονομικά προκειμένου να «αφαιρέσουν» από τους ισολογισμούς τους τα κόκκινα δάνεια και έτσι να βελτιώσουν την εικόνα των ισολογισμών τους.
Τα χρήματα μπορούν να βρεθούν από το μαξιλάρι ασφαλείας που έχει σχηματιστεί μετά την εκταμίευση και της τελευταίας δόσης του «ESM». Το μαξιλάρι ανέρχεται αυτή τη στιγμή στα 25 δισ. ευρώ. Εκτός από το μαξιλαράκι μπορούν να χρησιμοποιηθούν και άλλες πηγές χρηματοδότησης όπως είναι πόροι από υπερεθνικούς οργανισμούς (όπως π.χ. η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων).
Σε περίπτωση που εφαρμοστεί μια τέτοια λύση η τράπεζα μπορεί να τα δώσει σε μια «ειδικού σκοπού» εταιρία, που θα έχει την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Ενώ η χρηματοδότηση των τραπεζών για μια ακόμη φορά θα βαρύνει τον Έλληνα φορολογούμενο. Καθώς το μαξιλαράκι ασφαλείας αφορά χρέος, δημόσιο χρέος.

Πρόκειται στην ουσία για μια ακόμη μορφή ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών σε βάρος του Έλληνα φορολογούμενου. Και ατελέσφορη για μια κόμη φορά διότι τόσο ο όγκος των κόκκινων δανείων υπερβαίνει πλέον το 48% του συνόλου, όσο και γιατί οι συστημικές τράπεζες δεν μπορούν πλέον να στηριχθούν στη δανειακή επέκταση σε μια οικονομία που καταρρέει.
Χώρια το γεγονός πώς αν «φαγωθούν» τα κεφάλαια από το μαξιλαράκι, μπορεί να μας πει κάποιος πώς θα αντιμετωπίσει η χώρα τις δανειακές της ανάγκες; Ας θυμηθούμε ότι το στοίχημα της εξόδου στις αγορές για την Ελλάδα στηρίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στο μαξιλαράκι ρευστότητας. Χωρίς αυτό, κανείς δεν μπορεί ούτε καν να διανοηθεί τι περιμένει την Ελλάδα σε μια έξοδο δανεισμού από τις αγορές. Ένα μικρό δείγμα είναι η αύξηση των επιτοκίων των ελληνικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά τις τελευταίες ημέρες.

Τα προβληματικά δάνεια που θα τεθούν υπό την προστασία του «APS» θα παραμείνουν στο χαρτοφυλάκιο των τραπεζών, οι οποίες θα εξακολουθήσουν να έχουν την ευθύνη διαχείρισής τους. Κι έτσι θα τους δοθεί η δυνατότητα να τα βρουν πιο εύκολα με τα «funds».
Στην ΕΕ υπήρξαν στο παρελθόν ανάλογα σχήματα «APS» με σκοπό το πέρασμα των προβληματικών υποχρεώσεων από τις τράπεζες στο κράτος. Όπου καθιερώθηκαν, τα «APS» έχουν απαλλάξει τις τράπεζες από προβληματικές αξιώσεις με αντάλλαγμα κρατικά εγγυημένα ομόλογα και άλλες εγγυήσεις. Τέτοια παραδείγματα ανάλογων σχημάτων έχουμε τον Οργανισμό Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (NAMA) στην Ιρλανδία, την «Sociedad de Gestión de Activos Processentes de la Reestructuración Bancaria» (SAREB) στην Ισπανία και την Εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων της Τράπεζας (BAMC) στη Σλοβενία. Τα σχήματα αυτά δημιουργήθηκαν το 2009, 2012, 2013 αντίστοιχα.

Το αποτέλεσμα το έχουμε ήδη δει. Τις μαζικές εκποιήσεις ακινήτων τόσο στην Ιρλανδία – ειδικά μετά το 2014 – όσο και στην Μαδρίτη, αλλά και στη Σλοβενία, δημιουργώντας το ακανθώδες πρόβλημα των αστέγων. Βλέπετε, άλλο είναι να χρωστάς το δάνειό σου σε μια τράπεζα κι άλλο σε ένα επενδυτικό σχήμα με εγγύηση του κράτους.

Ο Δημήτρης Καζάκης είναι Πρόεδρος του Ε.ΠΑ.Μ.

Πηγή: https://www.epamhellas.gr