Μεσογειακή διατροφή στην Ελλάδα: Ένα μεγάλο χαμένο στοίχημα που πρέπει να επανακερδηθεί

Γράφει ο Γιαγκίδης Γιώργος

Εισαγωγή

Στην Ελλάδα του 2017 η διατροφική εικόνα του πληθυσμού είναι ένα παραμελημένο θέμα συζήτησης και σημαντικών αποφάσεων. Η παχυσαρκία του πληθυσμού τείνει να πιάσει κορυφή, με το χειρότερο δείγμα να είναι πάνω στην παιδική ηλικία. Οι προσπάθειες από την πολιτεία γίνονται μερικώς, ελαφρώς και με δειλό τρόπο, ενώ ο καταναλωτής βρίσκεται εγκλωβισμένος σε μια δύνη παραπληροφόρησης (διαδίκτυο, τηλεόραση κ.α.), ΄΄μαγικών λύσεων΄΄ (βιοσυντονισμός, λιποδιαλύτες, choco slim, δίαιτες express κ.τ.λ.), αλλά και μιας αρνητικής ψυχολογικής κατάστασης που τον κάνει να απομακρύνεται περαιτέρω από τα υγιεινά πρότυπα διατροφής και διαβίωσης συνολικά, με ιδιωτικές πρωτοβουλίες και προσπάθειες (διατολογική & ιατρική πράξη) δυστυχώς μονάχα να αποτελούν ουσιώδης λύσεις.


Τα δεδομένα

Οι Ελληνες φαίνονται ιδιαίτερα απομακρυσμένοι από την άλλοτε κραταιά μεσογειακή διατροφή. H Ελλάδα ακροβατεί μεταξύ των πρώτων θέσεων στην παχυσαρκία ενηλίκων στην Ευρώπη, με αυτή την τάση να αποτελεί ανοδική (2 στους 10 παχύσαρκοι και 7 στους 10 με μη φυσιολογικό υψηλό βάρος).

Επιπρόσθετα η χώρα κρατά την 1η θέση στην παιδική παχυσαρκία στην Ε.Ε. Εκτιμήσεις καταγράφουν πως το 2025 στην Ελλάδα θα υπάρχουν 480.000 υπέρβαρα-παχύσαρκα παιδιά.
Τα σύγχρονα δεδομένα τονίζουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα από το 2010, παράλληλα με άλλους παράγοντες, όπως η ελλιπής διατροφική παιδεία.





Στοιχεία

  • 21,4 % του ελληνικού πληθυσμού βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας (ΕΛΣΤΑΤ, 2016)
  • H Unicef αναφέρει ότι τα παιδιά που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας & κοινωνικού αποκλεισμού στην Ελλάδα ανέρχονταν το 2012 σε 000 (35,4%).
  • >60% των Ελλήνων είναι παχύσαρκοι & υπέρβαροι.
  • Ο επιπολασμός της κατάθλιψης από το 2008 μέχρι το 2011 τριπλασιάστηκε.
  • Η κατανάλωση κρέατος από τη δεκαετία του ΄60 αυξήθηκε στο 260% (Yale, 2017).
  • Η διατροφή είναι πλήρης κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων, με ένα 25% περίπου μη επεξεργασμένων.
  • Η ελληνική υγειονομική περίθαλψη είναι μια ανθρωπιστική κρίση που προωθείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Χ. Οικονόμου, PHD).

Η μεσογειακή διατροφή


Ο σκληρός πυρήνας αυτού το άρθρου είναι η ελληνική παραδοσιακή διατροφή μας, η οποία πηγάζει με μικρές διαφοροποιήσεις από τα πανάρχαια χρόνια, δηλαδή η μεσογειακή διατροφή. Η μεσογειακή διατροφή ανέκαθεν στηριζόταν πάνω στην κατανάλωση των προϊόντων που παράγει πλουσιοπάροχα η ελληνική γη, όπως άγρια χόρτα, αγκάθια, βότανα, λαχανικά, φρούτα, όσπρια, γαλακτοκομικά κι άλλα προιόντα, όλα γνωστά και διεθνώς αναγνωρισμένα για την μοναδική και υψηλή διατροφική τους αξία. Αξίζει να σημειωθεί πως η ελληνική γη μας προσφέρει, ακόμα και σε αυτά τα χαλεπά τουλάχιστον χρόνια, μια διατροφική επάρκεια – αυτάρκεια, της τάξης του 97 % βάσει των τελευταίων επίσημων στοιχείων.


Διατροφική επάρκεια = Το ποσοστό των αναγκών του πληθυσμού μιας χώρας που καλύπτεται αποκλειστικά από το ποσοστό των τροφίμων που παράγει η ίδια χώρα (π.χ Οι τόνοι τροφίμων που παράγει η Ελλάδα συγκριτικά με αυτά που χρειάζεται για να τραφεί όλος ο ελληνικός λαός).

Καταλαβαίνουμε πως η μεσογειακή διατροφή αποτελεί ένα ισχυρό κομμάτι της παράδοσης μας στην Ελλάδα. Είναι μια διατροφή απόλυτα συνδεδεμένη με το κλίμα μας, τη γη και τις ανάγκες του πληθυσμού. Στην Ελλάδα λένε πως κάνει κανείς καλή ζωή εύκολα αν το επιθυμεί & μπορεί, με μεγάλο κομμάτι να παίζει ρόλο εδώ η διατροφή, η οποία προωθεί την πρόληψη, ακόμα και αντιμετώπιση κάποιες φορές, παθογόνων καταστάσεων της υγείας, όπως βλέπουμε με το παγκόσμιο χαμηλότερο ποσοστό καρδιαγγειακών νοσημάτων αυτών που τηρούσαν τη μεσογειακή διατροφή στην Κρήτη στη μελέτη των 7 χωρών (1957 – 1978).

Το δυτικό πρότυπο διατροφής

Η μεσογειακή διατροφή αντικαταστήθηκε με τη λεγόμενη δυτική διατροφή, με συνέπειες σπουδαίες. Με φωτεινό σηματοδότη την ένταξη της Ελλάδα στην ΕΟΚ (1981) οριστικά <<ανήκαμε ήδη στη δύση>> και φυσικά αυτό αφορούσε και τη διατροφή των Ελλήνων. Τα φρούτα και τα λαχανικά αντικαταστάθηκαν από fast food και ξενόφερτα & ντόπια γλυκίσματα σε υπερβολικό ρυθμό. Η καθημερινή γυμναστική στο χωράφι ή στο γήπεδο άλλαξε θέση με μια δουλειά καθιστικού τύπου. Τα ξέγνοιαστα χρόνια έφυγαν για να έρθει το κυνήγι τους κέρδους και το άγχος για την επόμενη ημέρα. Δυστυχώς δηλαδή δυτικοποιηθήκαμε πολύ πιστά στη διατροφή μας και τα δεδομένα παραπάνω ομιλούν μόνα τους.

Η διατροφή σήμερα

Η Ελλάδα μέχρι την δεκαετία του ΄70 τηρούσε σε σημαντικό βαθμό τη μεσογειακή – κρητική διατροφή. Αργότερα άρχισε να εισβάλει ο δυτικός τρόπος διατροφής με σταθερό ρυθμό, για να κορυφωθεί σήμερα.

Συγκεκριμένα η κατανάλωση ψωμιού, πατάτας, φρούτων και αυγών έχει μειωθεί, ενώ αντίθετα έχει αυξηθεί η κατανάλωση κρέατος, ψαριού, τυριού, γλυκών και αλκοολούχων ποτών.

Τα επεξεργασμένα τρόφιμα υπερέχουν σημαντικά των νωπών.

Οδηγεί με στατιστική ακρίβεια στο μεταβολικό σύνδρομο, την παχυσαρκία, τον σακχαρώδη διαβήτη, τα καρδιαγγειακά προβλήματα και συμβάλλει σημαντικά στον καρκίνο. Η οικονομική κρίση ολοένα και δρα αρνητικά στη διατροφή των Ελλήνων.

Πλεονεκτήματα υγείας – Τα δεδομένα

Βοηθά ουσιαστικότατα στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων (το γνωστότερο ώφελος), καρκίνου (κυρίως παχέος εντέρου), Σ. Διαβήτη, νευροεκφυλιστικών νοσημάτων (AlzheimerParkinson κ.α), οστεοπόρωσης και γενικά στα περισσότερα γνωστά νοσήματα, όπως επίσης στην αντιμετώπιση τους σε κάποιο βαθμό (Τα Ω-3 της Μ. Διατροφής βοηθούν στις φλεγμονώδους νόσους τύπου αρθρίτιδας).

Πως εκτελώ & ξεκινώ τη μεσογειακή διατροφή

Σαφές όσο ποτέ άλλωτε η ανάγκη επιστροφής στις διατροφικές ρίζες μας. Η μεσογειακή διατροφή στηρίζεται σε μια συχνή κατανάλωση δημητριακών, φρούτων, λαχανικών, βότανων και άγριων χόρτων.

Μετριασμένα καταναλώνονται τα γαλακτοκομικά, αβγά, όσπρια, πατάτες, λευκό κρέας και ψάρια. Περιορισμός υπάρχει κυρίως στην κατανάλωση κόκκινου κρέατος και γλυκών (λίγες φορές το μήνα). Έχει αποδειχθεί πως έχει τα χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από τα καρδιαγγειακά νοσήματα από το ΣΥΝΟΛΟ των διατροφών στον κόσμο.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν εισάγωντας σταδιακά κάποια τροφή που δεν συνηθίζαμε να καταναλώνουμε βάσει της μεσογειακής διατροφής, ενώ στη συνέχεια ας πραγματοποιούμε μια ενδελεχή ένταξη νέων τροφών, αντικαθιστώντας σε κάποιο βαθμό τις τροφές που αποκλείουν από αυτή τη διατροφή και προωθούν νοσηρές καταστάσεις, βήμα βήμα πάντα και όχι απότομα, έτσι ώστε να προσαρμοστούμε καλύτερα.

Είναι μια οικονομική διατροφή και πλήρως ενσωματωμένη στη χώρα μας και το περιβάλλον της.


Γιατί είναι ένα χαμένο στοίχημα που πρέπει να επανακερδηθεί;

Αποτελεί το διατροφικό πρότυπο για το οποίο ο οργανισμός μας είναι προορισμένος να εκτελέσει, προκειμένου να διατηρήσει την υγεία και ευεξία του, ένα ουσιαστικότατο δώρο από τους πρόγονους και την γη μας για εμάς. Κανένας με βεβαιότητα δεν κολακεύεται για τη θλιβερή διατροφική εικόνα (όπως είδαμε στα δεδομένα παραπάνω), μια διατροφική συμπεριφορά δυστυχώς που μεταβιβάζεται αυξημένα από τους γονείς στα παιδιά τους, με αποτελέσματα δυσμενή. Το στοίχημα που χάσαμε στην Ελλάδα, με φόρο πολλούς θανάτους και παθογενείς καταστάσεις, είναι η απομάκρυνση από το μεσογειακό πρότυπο. Καιρός λοιπόν να επανακτήσουμε τη χαμένη διατροφική ταυτότητα μας και να επιστρέψουμε στην υγεία και ευεξία που κάποτε χαρακτήριζε αυτό το μεσογειακό λαό.

Ο Γιαγκίδης Γιώργος είναι μέλος της Τ.Ο. Ε.ΠΑ.Μ Αν. Θεσσσαλονίκης & BSc Διαιτολόγος – Διατροφολόγος.

Πηγή: euzhn16, μέσω http://teleytaiaexodos.blogspot.gr/
Μεσογειακή διατροφή στην Ελλάδα: Ένα μεγάλο χαμένο στοίχημα που πρέπει να επανακερδηθεί Μεσογειακή διατροφή στην Ελλάδα: Ένα μεγάλο χαμένο στοίχημα που πρέπει να επανακερδηθεί Reviewed by Unknown on Κυριακή, Νοεμβρίου 12, 2017 Rating: 5

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Από το Blogger.