Αγροτικές κινητοποιήσεις: Επικυριαρχία σ’ αυτές των αγροτοπατέρων - ή λύτρωση της μικρομεσαίας αγροτιάς σε εθνικοαπελευθερωτική βάση

Στο ίδιο έργο θεατές χαμένης νύχτας εραστές, αυτό το έργο είναι παιχνίδι φαντασίας

του Γιώργου Βαζάκα*

Η εμφάνιση των αγροτικών τρακτέρ και εφέτος στους δρόμους της Ελλάδας είναι ήδη γεγονός. Σκόπιμα παραθέσαμε ως εισαγωγή το αναγραφέν δίστιχο γνωστό κι ως τραγούδι. Το νόημα των λέξεών του με την ποιητική τους πνοή αποδίδει παραστατικά την επαναλαμβανόμενη ατελέσφορη προσπάθεια, όσων επιχειρούν διαρκώς και με τον ίδιο τρόπο…

Και ακούμε τον κόσμο: «Άντε, πάλι τα τρακτέρ», χωρίς κατ’ ανάγκη υπόνοια ικανοποίησης ή δυσφορίας, τουλάχιστον στην αρχή, αλλά με ουσιαστική επίγνωση, ότι το έργο αυτό το ξαναείδαν χρόνια τώρα. Ξαναπροβάλλουν λοιπόν τα τρακτέρ και θα τολμήσουμε να αναρωτηθούμε, βασισμένοι στα δρώμενα ανάλογων κινητοποιήσεων, -δε μας αρέσει να προκαταλαμβάνουμε- πάμε για νέα εκτόνωση της έντασης των προβλημάτων της αγροτιάς; Πολύ φοβούμαστε, πως ναι.

Ο κ. Μπούτας πρώτος έσυρε τον τρακτεροχορό και μάλλον θέλει και εφέτος να κάνει το καθήκον του, δηλ. να εκτονώσει την αγανάκτηση και την οργή των αγροτών. Όπως κάθε χρόνο βγάζουμε τους αγρότες στους δρόμους, κάνουμε ένα πανηγυράκι, άντε και κατεβάζουμε και καμιά εικοσαριά....
τρακτέρ στο Σύνταγμα, όπως πέρσι κατόπιν συμφωνίας και τσικουδιές με τον κ. Τσίπρα και τελειώσαμε, τελειώσαμε ρε παιδιά, σχόλασε το πανηγύρι, η αποστολή εξετελέσθη. Η επιχείρηση κέρδισε και τις επιδοκιμασίες όλων των μέσων μαζικής εξημέρωσης.

Τι ακριβώς παίχτηκε πέρσι; Τότε πάνω από μια εβδομάδα οι ηγεσίες της ΝΔ και του ΚΚΕ έψαχναν έναν τρόπο να «ξεφουσκώσουν» τα μπλόκα. Να μην επιτρέψουν την κλιμάκωση των αγροτικών κινητοποιήσεων. Οι αγροτοσυνδικαλιστές της ΝΔ και του ΚΚΕ (Σιδηρόπουλος και Μπούτας) από την αρχή έδωσαν μάχη να μην υπάρξει κανενός είδους ενότητα των αγροτών. Έφτιαξε ο καθένας το ταμπούρι του στο μπλόκο του, που έλεγχε κομματικά και δεν επέτρεψε να σμίξει ο αγροτόκοσμος κάτω από κοινά αιτήματα, σε μια ενιαία κινητοποίηση. Για να μη δημιουργηθούν ανεξάρτητα συντονιστικά, που θα ένωναν τον αγροτόκοσμο στη βάση κοινών αιτημάτων εναντίον του καθεστώτος της τροϊκανής κατοχής. Και φυσικά με κανέναν τρόπο δεν ήθελαν να διατυπωθούν αιτήματα πέρα από την απόσυρση του λεγόμενου αντιασφαλιστικού νομοσχεδίου.

Και τελικά η μεθόδευση συμφωνημένα προχώρησε. Ο ειδικότερος να «ξεφουσκώσει» τα τρακτέρ των αγροτών αναδείχτηκε ο κ. Μπούτας. Επί μέρες διαπραγματευόταν με την κυβέρνηση το «στήσιμο» της φιέστας -τη θυμούμαστε- στο σύνταγμα. Αυτή του επέτρεψε να φέρει περί τα 20 τρακτέρ στο σύνταγμα, ο κ. Καμίνης του παραχώρησε την ηχητική του Συντάγματος, από κοντά και τα ΜΜΕ έπαιξαν κι αυτά το ρόλο τους -δεν το ξεχνάμε- μετατρέποντας τους Κρητικούς αγρότες με τις μαγκούρες σε φολκλόρ και την ανάγκη να θρέψουν τη φαμίλια τους, την ξεφτίλισαν. Επί πλέον διατυμπάνιζαν τα ΜΜΕ ότι η κινητοποίηση ήταν η μεγαλύτερη των τελευταίων χρόνων. Μέγα ψέμα. Αυτή ήταν ανάξια του αγροτικού προβλήματος. Όμως αυτό είχε συμφωνηθεί για να ευλογηθούν τα γένια του «καπετάν - Μπούτα».

Κι ενώ τα τρακτέρ του κ. Μπούτα πήραν άδεια παρέλασης στο Σύνταγμα, ο αγροτόκοσμος της Πελοποννήσου, που ερχόταν με αγροτικά και πούλμαν, εμποδίστηκε από την αστυνομία με εντολή της κυβέρνησης στο ύψος του Χαϊδαρίου, ώστε να μην πλησιάσουν το Σύνταγμα με ξύλο και χημικά άνευ προηγουμένου. Γιατί; Για να διαλυθούν οι αγρότες. Βλέπετε αυτοί δεν ήταν μέσα στη συμφωνία του κ. Μπούτα (ΚΚΕ) με την κυβέρνηση και η τελευταία φοβήθηκε για απρόβλεπτες εξελίξεις.

Περιγράψαμε την κυρίως φάση της φιέστας. Μετά τη σύντομη παραμονή των τρακτέρ υπό τον κ. Μπούτα στο Σύνταγμα και το ατελέσφορο της επιχείρησης, άρχισε η δεύτερη φάση ενεργειών όσων με τον κ. Μπούτα συνέπραξαν: «Δεν μπορεί να γίνει τίποτα, γιατί αυτός είναι ο καπιταλισμός κλπ., κλπ». Κάτσε λοιπόν και ψόφα εσύ αγρότη, εσύ επαγγελματία, εσύ εργάτη, εσύ μικρομεσαίε, γιατί μέχρι να έρθει η Δευτέρα Παρουσία του σοσιαλισμού , που υπόσχεται ο Περισσός, πρέπει να συνηθίσεις στην ήττα. Και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μην μπορεί να σηκώσεις κεφάλι, ό,τι κι αν γίνει.

Και είδαμε λίγο καιρό κατόπι, πέρσι, περίπου στις 22 του Φλεβάρη εκπροσώπους των αγροτών να συναντιούνται με το φερόμενο ως πρωθυπουργό κ. Τσίπρα. Από τη συνάντηση δεν προέκυψε καμία δέσμευση προς τους αγρότες, μόνο γενικές θεωρίες και υποσχέσεις, με στόχο να γυρίσουν οι αγρότες στα χωράφια, τα ζώα και τις δουλειές τους και η κυβέρνηση να συνεχίσει τα μνημόνια. Και έτσι έγινε.

Με ουσιαστική αγανάκτηση περιγράψαμε την αποτυχημένη εξέλιξη των περσινών αγροτικών κινητοποιήσεων κάτω από στημένο παιχνίδι των αγροτοσυνδικαλιστών του ΚΚΕ και της ΝΔ. Δυστυχώς το ίδιο βιολί είχαμε και από παλιότερα σχετικώς. Στη δεκαετία του ’80 ορισμένα στελέχη του ΚΚΕ με τον κ. Μπούτα που το παίζει μεγαλογαιοκτήμονας, αλλά κατά τα άλλα φτωχός αγρότης, έρχονταν σε συμφωνία κάτω απ’ το τραπέζι με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ και «πουλούσαν» τους αγροτικούς συλλόγους σ’ αυτούς εξασφαλίζοντας τη δημαρχία στην Καρδίτσα.

Ανάλογο στημένο παιχνίδι έγινε και στις μεγάλες κινητοποιήσεις των αγροτών στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Θυμούμαστε τότε στην αιχμή των εξελίξεων οι δυνάμεις καταστολής ξεφούσκωσαν τα λάστιχα των τρακτέρ των αγροτών. Πολλά απ’ αυτά ανήκαν σε φτωχούς αγρότες, που ιδιαίτερα τα είχαν ανάγκη. Ακολούθησαν χιλιάδες παραπομπές σε δίκες. Δυστυχώς στα αγροτοδικεία την «πάτησαν» μικροαγρότες. Από τους επώνυμους αγροτοσυνδικαλιστές επαναστάτες κανείς δεν απολογήθηκε, γιατί οδήγησαν εκεί μαζικά σε δίκες χιλιάδες αγρότες, όπως και για τις καταστροφές που προξενήθηκαν στα τρακτέρ των αγροτών. Κι αυτό γιατί η επιλογή του τρόπου πάλης και της κλιμάκωσης μια κινητοποίησης, αν αυτή κατασταλεί, την ευθύνη δεν την έχει μόνο ο εχθρός, αλλά κι αυτός που κάνει τις επιλογές, που είναι αδιέξοδες και οδηγούν στην καταστροφή. Δυστυχώς τότε, παρόλο που η πλειοψηφία στο ΚΚΕ -κατά έγκυρες πληροφορίες μας- στις διαβουλεύσεις τους για το αγροτικό εναντιώνονταν για συνεννόηση με τη ΝΔ, υπερίσχυσαν τελικά εκείνοι που ήθελαν να το παίξουν στρατηγοί των τρακτέρ και ήλθαν σε συμφωνία με τη ΝΔ -κυβέρνηση τότε ήταν το ΠΑΣΟΚ- κι οδήγησαν ολοταχώς τους αγρότες στον τοίχο να σπάσουν το κεφάλι τους, για να το παίξουν, κάποιοι άλλοι επαναστάτες πάνω στα δικά τους ερείπια.

Εκτιμούμε ότι παρόμοιες εξελίξεις θα έχουμε και στη φετινή αγροτική κινητοποίηση παρατηρώντας τη στο ξεκίνημά της. Ο κ. Μπούτας ήδη βγήκε με ακόλουθα τρακτέρ στο « μπλόκο» της Νίκαιας. Ο κ. Ρίζος Μαρούδας συνοδοιπόρος του διακηρύσσει από τα θεσσαλικά ΜΜΕ: «Τα μπλόκα ούτε κατεβάζουν, ούτε ανεβάζουν κυβερνήσεις, δίνουν ανάσα στους αγρότες». Τις αφήνουμε -λέμε εμείς- να εφαρμόζουν ανενόχλητες τα μνημόνια, κατά τα άλλα εναντιωνόμαστε στον καπιταλισμό. Ο έτερος Καππαδόκης της ΝΔ ο κ. Σιδηρόπουλος, αγροτοπατέρας της ΝΔ, δεν βγήκε ακόμη με τρακτέρ στο οδόστρωμα, τουλάχιστον μέχρι τώρα που γράφουμε. Από δηλώσεις του στα ΜΜΕ ετοιμάζεται…

Με τα όσα αναφέραμε παραπάνω, καταλαβαίνει κανείς γιατί στις μεταπολιτευτικές αγροτικές κινητοποιήσεις, με τους αναφερθέντες ίδιους ηγέτες τους υπήρξε και φοβούμαστε πως θα υπάρξει αυτό το modus vivendi με την εκάστοτε κυβέρνηση και τα σώματα καταστολής της. Όταν όμως εμφανίζονται ανεξάρτητες αγροτικές κινήσεις, τότε η καταστολή είναι απρόσμενα σκληρότατη. Τα κυνηγητά ασταμάτητα, οι ρετσινιές που πέφτουν είναι απίστευτες, όλοι βγαίνουν φασίστες, χρυσαυγίτες και δεν ξέρω και τι άλλο, μόνο και μόνο επειδή υπάρχουν ανεξάρτητες αγροτικές κινήσεις, άνθρωποι δηλ που δεν αντέχουν άλλο να τους ποδηγετούν αγροτοπατέρες οποιουδήποτε κόμματος.

Σ’ αυτό τον αδιέξοδο τρόπο διεξαγωγής των αγροτικών κινητοποιήσεων από τους αγροτοπατέρες υπήρξε και φωνή που εναντιώθηκε από πέρσι και εναντιώνεται και φέτος προτείνοντας εναλλακτικό σχέδιο. Και η φωνή αυτή είναι του Ενιαίου Παλλαϊκού Μετώπου (Ε.ΠΑ.Μ.). Απευθυνόμενο στους αγρότες τους έλεγε και τους λέει ότι ο αγρότης δεν μπορεί να με τα τρακτέρ του να κλείνει εντελώς ή κατά διαστήματα τους δρόμους, να διαπληκτίζεται εξαιτίας αυτού του αποκλεισμού με εργαζόμενους από άλλους χώρους και να ψήνει λουκάνικα. Όχι γιατί φοβάται τις τέτοιες εξελίξεις κοινωνικού αυτοματισμού -ένας αγώνας πάντα έχει και τις δυσάρεστες παράπλευρες απώλειες- αλλά επειδή αυτή η μορφή του αγώνα χρόνια τώρα δοκιμάστηκε και δεν είχε επιτυχία.

Αν θέλει κινητοποίηση στο δρόμο, μορφή αγώνα είναι να ανοίξει τα διόδια, να περνά ελεύθερα ο επαγγελματίας κι έτσι να δημιουργήσει μια σχέση συμμαχίας μ’ αυτόν ή διαφορετικά στα κέντρα των πόλεων. Εκεί να συγκεντρώνεται μαζί με τον έμπορο, τον ελευθεροεπαγγελματία, μαζί με τους υπόλοιπους εργαζόμενους, ώστε να συγκροτηθεί ένα μέτωπο, να αποκλείσει -εκεί πονά το σύστημα- πιθανόν Τράπεζες ή εφορίες μένοντας εκεί, μέχρι να πέσει η αντιαγροτική πολιτική και η πολιτική των μνημονίων.

Τονίζει ακόμη το Ε.ΠΑ.Μ. στους αγρότες ότι πρέπει να διδαχθούν απ’ αυτό που βίωσαν τις προηγούμενες φορές. Δηλαδή ότι εγκλωβισμένοι στα επί μέρους αιτήματα του χώρου τους δεν υπάρχει πιθανότητα επιτυχίας. Κανένα κλαδικό αίτημα δεν μπορεί να βρει λύση, όσο τα υπόλοιπα χτυπημένα στρώματα της κοινωνίας θεωρούν ότι αυτό επιδιώκει μόνο τη δική του εξαίρεση από τη μέγγενη των μνημονίων.

Τα ’λεγε πέρσι και τα ξαναλέει και φέτος στους αγρότες το Ε.ΠΑ.Μ.: «Το φορολογικό και το ασφαλιστικό δεν είναι το μόνο τους πρόβλημα» που προβάλλουν οι αγροτοπατέρες, δεξιά κι αριστερά. Οι μεν ότι με τον Κυριάκο τα πάντα θα διορθωθούν, οι δε ότι, αν δε γίνουν, φταίει ο καπιταλισμός γενικά. Μονά ζυγά δικά τους. Όμως πόσα σημαντικότερα τα παραμερίζουν!...

Όπως να μη διανοηθεί ο αγρότης και βάλει στις αγροτικές κινητοποιήσεις θέμα καθεστώτος. Τι θέλει, να χάσει το ευρώ και τις επιδοτήσεις, όπως του λένε όλοι του κοινοβουλίου; Όμως ενσυνείδητα ο αγρότης δε χρειάζεται τις επιδοτήσεις. Τι να τις κάνει, όταν η παραγωγή του και ο ίδιος πάει στράφι. Ακόμη κι ο Περισσός του λέει έτσι και φύγουμε τώρα από το ευρώ, χαθήκαμε. Καμιά κουβέντα ότι η πατρίδα μας είναι σε κατοχή με οικονομικά μέσα από ντόπιους δωσίλογους κι Ευρωπαίους αποικιοκράτες.

Αυτό που χρειάζεται ο αγρότης το ξέρει, του το επισημαίνει το Ε.ΠΑ.Μ. και θα πρέπει ακούραστα να το διεκδικήσει, αλλιώς χάνεται. Πρωταρχικά τη διαγραφή όλων των χρεών προς τις Τράπεζες και τον ΟΓΑ . Με εξαίρεση βέβαια τα δανεικά κι αγύριστα των ημετέρων κι απατεώνων, οι οποίοι οφείλουν να λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη και να δημευθούν οι περιουσίες τους. Τα χρέη τον ταλανίζουν. Πώς θα συντηρηθεί ο ίδιος χωρίς να υπάρχει ίχνος προστασίας της εγχώριας παραγωγής από τους επιτήδειους εισαγωγείς και τις πολυεθνικές; Ιδίως από εκείνους που κατακλύζουν την εγχώρια αγορά με άθλιας ποιότητας προϊόντα σε τόσο χαμηλές τιμές, που δεν αφήνουν κανένα περιθώριο διάθεσης στα ελληνικά.

Και σήμερα ο αγρότης που πήρε καλλιεργητικό δάνειο, για να μπορέσει να δουλέψει, του το έχουν μετατρέψει σε εμπορικό ή επιχειρηματικό, με όλες τις απαιτήσεις του: υποσημειώσεις, προσημειώσες κλπ. Και κανείς δε σταματά αυτή τη διαδικασία, γιατί φυσικά είναι νόμιμη αυτή η τοκογλυφία. Κάποτε, που υπήρχε η Αγροτική Τράπεζα βοηθούσε -με την πολιτική του κράτους- τον αγρότη στα καλλιεργητικά του δάνεια και δεν τον έστελνε στον τοκογλύφο. Σήμερα η Τράπεζα Πειραιώς που αγόρασε την Αγροτική τον καταχρεώνει και τον κυνηγά να του πάρει τη γη και το βιός του.

Ακόμη στις κινητοποιήσεις τους οι αγρότες να διεκδικήσουν προστασία της εγχώριας γεωργικής, κτηνοτροφικής και αλιευτικής παραγωγής. Να σταματήσουν επί τέλους οι ελληνοποιήσεις και να θεσπισθεί η απαγόρευση κάθε εισαγωγής έως ότου διατεθεί το σύνολο της εγχώριας παραγωγής του γεωργού, του κτηνοτρόφου, του ψαρά. Οι εισαγωγές επιτρέπονται μόνο, όπου δεν επαρκεί η εγχώρια παραγωγή και μόνο με αντίστοιχης ποιότητας προϊόντα, ώστε να υπάρχει αληθινός κι όχι ασύδοτος ανταγωνισμός.

Αλλά και να απαιτήσουν την απαγόρευση όλων των μεταλλαγμένων, όπως και των ειδών ή ποικιλιών που δεν είναι προσαρμοσμένα στο φυσικό περιβάλλον της χώρας μας. Την ίδρυση δημόσιων τραπεζών σπόρων και βιολογικής έρευνας για τη δωρεάν επιστημονική στήριξή τους, με στόχο την ολοκληρωμένη διατροφική επάρκεια και υγεία του ελληνικού πληθυσμού.

Επί πλέον να ζητήσουν εθνική πολιτική ενίσχυσης των εθελοντικών κοινοπραξιών από αυθεντικούς παραγωγούς με την κατάργηση του ΦΠΑ στα προϊόντα τους και κρατικές υποδομές διάθεσης (κρατικά δημοπρατήρια), ειδικά στις μεγάλες πόλεις της χώρας.

Ο αγρότης, ο κτηνοτρόφος, ο ψαράς χωρίς τα προαναφερθέντα δεν μπορεί να έχει μέλλον. Και φυσικά αυτά δεν μπορούν να γίνουν με νόμισμα το ευρώ και μέσα στην ΕΕ και υπό καθεστώς δημόσιου χρέους. Ως Ε.ΠΑ.Μ. αφουγκραζόμαστε την άσχημη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η αγροτιά, από τα όσα έχει υποστεί από την εποχή της ΕΟΚ: Κοινές αγροτικές πολιτικές, με επακόλουθο το ξεκλήρισμα της αγροτιάς, έμμεσα διώχτηκαν νέα παιδιά από την ύπαιθρο κλπ. Κι έτσι το αγροτικό κίνημα είναι πολυτραυματισμένο. Γι’ αυτό και οι αγρότες μας δείχνουν μια υστέρηση αντιδράσεων σε σχέση με τα άλλα κοινωνικά στρώματα.

Παρόλα αυτά βλέπουμε όμως ότι κάποιοι πασχίζουν μες στον αγροτικό χώρο, ειδικά νέοι αγρότες, με σκληρό αγώνα να ξεσηκώσουν και τους άλλους πραγματικά σε μια εθνικοπατριωτική βάση έχοντας απέναντί τους ένα ολόκληρο καθεστώς αντιπολίτευσης και συμπολίτευσης που σαπίζει και καταρρέει πολιτειακά, πολιτικά και κοινωνικά. Αυτό μας κάνει να πιστεύουμε ότι τελικά θα κερδίσει η δύναμη που λέει: εθνικοαπελευθερωτική αναγέννηση ή απελευθέρωση και στον αγροτικό τομέα. Αυτή η αντίληψη φαίνεται να διέπει απλούς αγρότες, ανεξάρτητα πού πολιτικά τοποθετεί ο καθένας τον εαυτό του. Αυτός ο αγροτόκοσμος θα βγει μπροστά κι έτσι και συμβεί αυτό, δε θα τον σταματήσει τίποτε. Αλλά για να βγει μπροστά, πρέπει να στείλει στο σπιτάκι τους όλους αυτούς τους κυρίους, που το παίζουν «αδελφάτο των αγροτοπατέρων» και παίζουν με τον πόνο του, μια που για δεκαετίες τώρα συμβάλλουν στην αποτυχία των αγροτικών κινητοποιήσεων.

* Ο Γιώργος Βαζάκας είναι φιλόλογος, μέλος του ΕΠΑΜ