Η Ποντικοπαγίδα

του Θωμά Μαυροφίδη*

Στην Ελλάδα, έχουμε πολλά ελλείμματα: πολιτικής, εμπορικά, προϋπολογισμού, αξιοπι-στίας. Όπως όμως εύκολα διαπιστώνει κανείς, δεν έχουμε έλλειμμα φαντασίας. Αρκεί μια ματιά στα ΜΜΕ ή και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για να βεβαιωθεί κάποιος ότι είμαστε ικανότατοι στη δημιουργία σεναρίων, την ώρα που ο κόσμος μας γκρεμίζεται. Νομίζω λοιπόν, ότι χρειαζόμαστε ένα φίλτρο, ένα δίκτυ ασφαλείας, που θα μπορούσε ίσως να βοηθήσει να αποφύγουμε την ενασχόληση με όσα σενάρια βρίσκονται πιο μακριά από την πραγματικότητα. Πάμε λοιπόν…

Δεδομένο πρώτο: Η Κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι αρραγής σε ό,τι αφορά την υπερψήφιση του νέου μνημονίου. Η διαρροή που σημειώθηκε στην αρχική ψηφοφορία, δεν περιορίστηκε στους βουλευτές που τοποθετούνται στην Αριστερή Πλατφόρμα.

Δεδομένο δεύτερο: Κατά κοινή ομολογία, το νέο μνημόνιο «δεν βγαίνει». Η άποψη των πιστωτών, που οι ίδιοι το επέβαλλαν, είναι ότι οι πιθανότητες επιτυχίας του κυμαίνονται μεταξύ 20% - 30%. Η δε...
άποψη της κυβέρνησης που το αποδέχθηκε και δεσμεύθηκε να το εφαρμόσει, είναι ότι απλώς, θα αποτύχει.

Δεδομένο τρίτο: Το καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ, ορίζει σαφώς ότι «Σε κάθε περίπτωση, η τελική έγκριση των υποψηφίων βουλευτών, ανήκει στην Κεντρική Επιτροπή» (σελ. 43, άρθρο 23., παρ. 1).

Δεδομένο τέταρτο: Η πλειοψηφία των μελών της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ (109 μέλη από τα 200), δήλωσε ενυπόγραφα τη διαφωνία της με το νέο μνημόνιο και ζητά να συγκληθεί.

Δεδομένο πέμπτο: Όλα τα συστημικά ΜΜΕ, που μέχρι τώρα απειλούσαν τον πρωθυπουργό με «ελικόπτερα», τώρα τον στηρίζουν μαχητικά, ενάντια σε όσους, μέσα στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ, διαφωνούν με την απόφασή του.

Αυτά είναι όσα μπορούμε μέχρι τώρα, να θεωρήσουμε ως δεδομένα. Τι μπορούμε να συμπεράνουμε από αυτά, χωρίς άλλες υποθέσεις; Καταρχήν, όλα τα σενάρια που θέλουν τον κ. Τσίπρα «κυρίαρχο του παιχνιδιού» στο κόμμα του, μάλλον είναι ανεδαφικά. Από τα δεδομένα 3 και 4, τεκμαίρεται ότι απόψεις που συνιστούν στους διαφωνούντες να «διαπραγματευθούν με τον πρωθυπουργό» για να μη χάσουν τις βουλευτικές έδρες σε επόμενες εκλογές, είναι έωλες. Αν κάποιος χρειαστεί τελικά να διαπραγματευθεί, αυτός δεν φαίνεται να είναι οι διαφωνούντες.

Και έστω ότι ο κ. Τσίπρας, αποφασίζει να παραβιάσει το καταστατικό του κόμματός του και σε ενδεχόμενες εκλογές, καταθέτει τα ψηφοδέλτια που ο ίδιος αποφασίζει. Αυτό βεβαίως, θα οδηγήσει σε διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο πρωθυπουργός, θα βρεθεί χωρίς κόμμα ή με έναν συρρικνωμένο πολιτικό σχηματισμό. Αυτό όμως, δεν είναι απαραίτητο ότι θα τον εμποδίσει να κερδίσει τις εκλογές. Αλλά εδώ, σε ενδεχόμενη (αλλά όχι σίγουρη) νίκη, θα παίξει σημαντικό ρόλο το δεδομένο 5: η στήριξη των συστημικών ΜΜΕ. Αν λοιπόν ο Αλέξης Τσίπρας ανανεώσει τη θητεία του σε αυτή τη βάση, πώς θα καταφέρει άραγε να στραφεί εναντίον της διαπλοκής; Η υποστήριξη των διαφόρων …Μπομπολέιρος θα αποσυρθεί τότε ακαριαία και επιπλέον, δεν θα υπάρχει ούτε κόμμα ικανό να τον στηρίξει. Οπότε, στην καλύτερη γι’ αυτόν περίπτωση, ο κ. Τσίπρας θα πάρει τη θέση του στο πάνθεον των πολιτικών θυμάτων του μνημονίου, δίπλα στον Γ. Παπανδρέου και τον Αν. Σαμαρά. Μια Βουλή κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της διαπλοκής, θα προχωρήσει γρήγορα σε μια κυβέρνηση τύπου Παπαδήμου.

Αν όμως, ο κ. Τσίπρας δεν προχωρήσει σε εκλογές, τότε υποχρεούται να κυβερνήσει στην παρούσα κατάσταση. Αλλά, καθώς οι εφαρμοστικοί νόμοι του 3^ου μνημονίου θα έρχονται προς ψήφιση, η κατάσταση θα αρχίσει να γίνεται τελείως ανεξέλεγκτη. Η Βουλή θα βρεθεί να ψηφίζει εν μέσω διαδηλώσεων, δακρυγόνων και ΜΑΤ, μια κοινωνική δυναμική που θα είναι ενισχυμένη από την απελπισία κι από την οργή για αυτό που θα θεωρηθεί «προδοσία». Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κυβερνώντος κόμματος, πιθανότατα θα παρουσιάσει ευρύτερες διαρροές από τις 39 της πρώτης ψηφοφορίας. Αν επιμείνει να κυβερνά ο πρωθυπουργός, θα πρέπει να στηριχθεί στις ψήφους των πολιτικών του αντιπάλων (οποιαδήποτε στήριξη από το ΚΚΕ, προφανώς αποκλείεται). Οπότε, καταλήγει πάλι να δει την έξοδο, προς όφελος της διαπλοκής, την οποία εξάλλου, και πάλι δεν θα μπορεί να αγγίξει.

Αλλά, ακόμα κι αν καταφέρει να συσπειρώσει τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ο κ. Τσίπρας, η αποτυχία του μνημονίου είναι δεδομένη. Κι οι «εταίροι», που σε κάθε αξιολόγηση θα διαπιστώνουν τις σχετικές υστερήσεις, θα απαιτούν συνεχώς κι άλλα μέτρα. Χάρη δεν θα δοθεί, δεν δόθηκε στον κ. Σαμαρά, γιατί λοιπόν να δοθεί στον αριστερό Τσίπρα; Και το μνημόνιο θα καταρρεύσει, οδηγώντας σε νέο μνημόνιο, όπως και τα προηγούμενα, ή σε άτακτη χρεοκοπία.

Αν, τέλος, ο κ. Τσίπρας, παρ’ όλ’ αυτά, αποφασίσει να πάει σε εκλογές, με τι πρόγραμμα θα το κάνει; Τι θα υποσχεθεί στους πολίτες; Να τον ψηφίσουν για να εφαρμόσει το μνημόνιο που συνομολογεί ότι είναι ανεφάρμοστο; Να τον στηρίξουν για να «πετύχει μια καλύτερη, αμοιβαία επωφελή συμφωνία»; Αυτά έχουν ήδη καταναλωθεί από την κοινωνία, και έχουν απορριφθεί ως αδύνατα, όπως κι ο ίδιος έχει ήδη διακηρύξει. Ή μήπως θα ζητήσει από τους πολίτες να τον εμπιστευθούν γιατί θα προσπαθήσει (πάλι) να πείσει τους «εταίρους», κι αν δεν τα καταφέρει, αυτή τη φορά θα έχει και σχέδιο Β; Ούτε λόγος να γίνεται βεβαίως, με το που θα εκστομίσει κάτι τέτοιο, οι τράπεζες θα ξανακλείσουν κι η άτακτη χρεοκοπία θα καλημερίσει τη χώρα. Αλλά, κι αν δεν πάει σε εκλογές κι επιχειρήσει να δημιουργήσει τώρα σχέδιο Β, κάτι τέτοιο δεν θα περάσει απαρατήρητο από τους δανειστές, που κατευθείαν θα εφαρμόσουν το δικό τους, ήδη δοκιμασμένο με επιτυχία, σχέδιο Β.

Τα δεδομένα λοιπόν, δείχνουν ότι ο κ. Τσίπρας έχει βρεθεί σε ποντικοπαγίδα. Καμιά διαφυγή δεν φαίνεται αυτή τη στιγμή δυνατή. Όλα τα ρεαλιστικά σενάρια, δείχνουν ότι ο ίδιος δεν έχει πλέον εναλλακτικές. Με μια σειρά λανθασμένων επιλογών, που ο ίδιος κι η ομάδα του έκαναν με σιγουριά μαθητευόμενων μάγων, έχει βρεθεί σε πλήρες αδιέξοδο. Είτε φορτωθεί την ευθύνη ο κ. Βαρουφάκης, είτε οποιοσδήποτε άλλος, δεν φαίνεται το πώς ο ίδιος ο πρωθυπουργός μπορεί να βγει από την παγίδα.

Βεβαίως, την ίδια ώρα η ποντικοπαγίδα έχει καταπιεί και τη χώρα. Όμως, η κοινωνία έχει δείξει ότι, ιστορικά αναδύονται λύσεις, αργά ή γρήγορα. Φοβάμαι όμως -κι αν κάνω λάθος, ευχαρίστως να μου υποδειχθεί- ότι οι λύσεις αυτές δεν θα συμπεριλαμβάνουν πλέον τον Αλέξη Τσίπρα. Στην προσπάθειά του να αποφύγει την άτακτη χρεοκοπία της χώρας, κατάφερε δυστυχώς να χρεοκοπήσει πολιτικά ο ίδιος. Και, με την απουσία εναλλακτικής προς το παρόν, αυτό είναι τρομερό. Οφθαλμοφανές, αλλά τρομερό.

*Διδάσκων στο Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας & Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου

από το «Ημερόδρομος»