Με αφορμή έναν πίνακα (που δεν ήταν ζωγραφικής)

του «Τσοπάνη από τα Τζουμέρκα»

H πρώτη αφορά που η Αργεντινή αθέτησε το δημόσιο χρέος της ήταν το 1827, μόλις 11 χρόνια μετά την διακήρυξη της ανεξαρτησίας της από την Ισπανία. Ο Ισημερινός και η Βενεζουέλα έχουν αθετήσει τα χρέη τους δέκα φορές. Τέσσερις άλλες χώρες έχουν τα έχουν αθετήσει εννέα φορές συνολικά, σύμφωνα με τα στοιχεία από Carmen Reinhart και Kenneth Rogoff, δύο εμπειρογνωμόνων για το δημόσιο χρέος.

Προσοχή: αν δείτε ότι στην Ελλάδα υπάρχει μια “κουκιδίτσα” το 2014, μη δώσετε...
ιδιαίτερη σημασία και μην το πάρετε σοβαρά υπ' όψη σας. Τα στοιχεία δεν έχουν επικαιροποιηθεί μετά το “πρωτογενές πλεόνασμα”.

Το ενδιαφέρον αυτό γράφημα δημοσιεύθηκε στο Economist.

Έτσι για να μη νομίζουν μερικοί ότι το πήραμε από κάτι κιτάπια διαφόρων κακεντρεχών αντιεξουσιαστικών κύκλων, που έχουν εμμονές με την ανατροπή και τις επαναστατικές διαδικασίες. Προς θεού μακρυά από εμάς τέτοιες τακτικές. Παρουσιάζεται λοιπόν σε μια ιστορική αναδρομή 214 ετών, δηλαδή από το 1800 και δώθε, πότε και που η οικονομίες των χωρών παρουσίασαν πτώχευση. Αυτή είναι η μια πλευρά, αν κάποιος θέλει να δει το ζήτημα σαν “στατιστικολόγος”, όπως γίνεται σήμερα κατά κόρον.

Αν όμως θέλει να δει κανείς και να διερευνήσει σε βάθος το πρόβλημα, τις αιτίες του, τις εκδηλώσεις του και το τι κρύβεται πίσω από αυτό κ.λ.π. τότε θα μπορεί να δώσει και μια άλλη ερμηνεία στον πίνακα αυτό.

Εύκολα θα διαπιστώσει ότι στην ουσία πρόκειται για μια διαδικασία, που συνιστά σε παγκόσμιο επίπεδο μια προσφιλή για τον καπιταλισμό τακτική όπου ο δανεισμός των χωρών και συνεπώς το χρέος, που εκείνες “αποδέχονται”, αν όχι αναγκαστικά τουλάχιστον υποχρεωτικά, παρά τις πραγματικές τους ανάγκες, αποτελεί μια επικερδή επιχείρηση για τους δανειστές. Υπάρχει λοιπόν μια σχέση εξάρτησης, όχι όμως όπως προφανώς τη φαντάζεστε, αλλά πολύ πιο πολύπλοκη. Δεν πρόκειται λοιπόν για την αναμφισβήτητη εξάρτηση στην οποία περιέρχονται οι χώρες που δανείζονται.

Η διαδικασία αυτή δημιουργεί και μια εξάρτηση για τους δανειστές, ακριβώς όπως και τα τυχερά παιγνίδια. Εδώ συμβαίνει στους πάμφτωχους να ξύνουν κάθε μέρα από ένα χαρτάκι και δεν θα συμβαίνει στους τζογαδόρους!

Ο σκοπός λοιπόν του πίνακα δεν είναι να θορυβήσει εκείνους που τζογάρουν και επενδύουν πάνω σε αυτό το “προϊόν” και να τους αποτρέψει από τη συνέχιση αυτής της εξάρτησης, αλλά απεναντίας να τους διαβεβαιώσει ότι τελικά, με ελάχιστες και μόνον εξαιρέσεις, τα χρήματά τους δεν κινδυνεύουν και ότι είναι σε σίγουρες μεριές τοποθετημένα, παρά τις όποιες διακυμάνσεις θα παρατηρούσε κανείς μεταξύ των διαφόρων χωρών.

Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιοι, κάποτε, δεν έχασαν κάποια χρήματα. Χαμένοι πάντα θα υπάρχουν μεταξύ των επενδυτών. Αλλιώς δεν θα μπορούσαν να κερδίζουν κάποιοι άλλοι όλο και περισσότερα. Αυτό άλλωστε καθιστά το παιγνίδι ενδιαφέρον. Να αυξάνει πάντα ο τζόγος, και να γίνεται όλο και πιο δύσκολος. Είναι ακριβώς αυτό που τον κάνει πιο ελκυστικό.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο μόνιμος χαμένος που πληρώνει πάντα τα “κερατιάτικα” και τον “βαρκάρη” είναι αποκλειστικά και μόνο οι λαοί των χωρών που παρουσιάζονται στον πίνακα.

Αυτά όλα γίνονται εφικτά μόνον χάρις την ύπαρξη, μιας στρατιάς υπαλλήλων, που λειτουργούν ως υποτακτικοί και δούλοι των δανειστών, ελπίζοντας ότι θα πάρουν κάποιο ξεροκόμματο, για να ικανοποιήσουν τη πείνα τους.

Άλλη δουλειά ούτε ξέρουν, αλλά ούτε και θέλουν να κάνουν, γιατί τους πέφτει “ζόρικια”. Όσο για τον εγωισμό και την ανασφάλεια τους, αυτά τα ικανοποιούνται με το να ακολουθούν από πίσω τον ισχυρό και πονηρό αφέντη και να βρίσκονται πάντα στα σκοτεινά μέρη, από τον ίσκιο που αφήνει η σκιά του.

Θυμίζουν κάτι ρακένδυτους πληβείους στο μεσαίωνα, που όποτε δεν κάθονταν έξω από τα τείχη των φρουρίων, περιμένοντας νηστικοί με το στόμα ανοικτό, μπας και πέσει “οτιδήποτε” από τις πολεμίστρες, είχαν στη ζούλα την ευκαιρία να κάθονται γύρω από τα τραπέζια των ευγενών και να περιμένουν κανένα κόκκαλο μαζί με τα χορτάτα σκυλιά.

Τι είναι λοιπόν αυτό που καθιστά τούτο το συλλογισμό αυτονόητο, χωρίς στατιστικά δεδομένα, επιστημονική και θεωρητική τεκμηρίωση, πιστοποίηση, evidence based, ISO και ό,τι άλλο θέλετε από αυτές τις γιαπίστικες, ακαδημαϊκές και πανεπιστημιακές μπαρούφες, που μέχρι τώρα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο (ενισχυτικά ή αντιπολιτευτικά), μόνο τη διαιώνιση του καπιταλισμού εξυπηρετούν;

Είναι απλά η διαπίστωση, ότι αν αυτή δεν ήταν μια επικερδής επιχείρηση, ποιος ηλίθιος θα εξακολουθούσε να την “κρατάει” ανοιχτή από το 1800 μέχρι σήμερα και δεν θα την είχε κλείσει;;;;;

Πως άλλωστε θα μπορούσε να εξηγήσει κανείς το γεγονός ότι παρά τη πτώχευση, αυτοί δεν χάνουν τα λεφτά τους;

Και δεν τα χάνουν γιατί αν τα 'χαναν δεν τα ξανάβαζαν!!

Και σίγουρα δεν ισχύει η άποψη που θα μπορούσαν να εκφράσουν οι διανοητές – επιστήμονες δημοσιογράφοι της νεώτερης εξελιγμένης γενιάς, σαν τον Πρετεντέρη, τον Πρωτοσάλτε, τον Μπάμπη κι τους άλλους τους δευτερο- κλάσ(α)τους, που “συνωστίζονται” (έκφραση Ρεπούση) στα παράθυρα των ειδήσεων σαν τις κουτσομπόλες, αλλά και όπου αλλού βρουν για να συγχρωτιστούν, ως αγέλη: 

Οι δανειστές βρέθηκαν στη δεινή θέση (πως, πότε, που και γιατί ;) να τοποθετήσουν τα χρήματά τους (προφανώς για καθαρά ανθρωπιστικούς λόγους) και τώρα κινδυνεύουν να τα χάσουν!

Αυτός βέβαια ο ισχυρισμός είναι πολύ χρήσιμος γιατί δημιουργεί και λογικοφανή παράγωγα, όπως:

Φταίνε αυτοί που δανείστηκαν (ήθελαν δεν ήθελαν) και που φάγαν (όλοι μαζί) τα λεφτά! 

Εκείνοι που δάνεισαν τα λεφτά τους έχουν κάθε δικαίωμα να κάνουν ό,τι είναι ανθρωπίνως (και απανθρώπως) δυνατόν να τα πάρουν πίσω, γιατί φυσικά τους ανήκουν!

Και μετά απ΄ όλα αυτά αν μπορείτε, πέστε ότι δεν είναι σωστά.

Προς θεού μη πάρετε υπ' όψη σας αυτά που βρίσκονται μέσα στις παρενθέσεις. Είναι τα μόνα που δεν χρειάζονται.

Βέβαια υπάρχουν και άλλες ερμηνείες που σε καμιά περίπτωση δεν έχω τη πρόθεση να τις αμφισβητήσω, μόνο που επειδή δεν ξέρω “από τέτοια”, έχω πολλά ερωτηματικά.

Δεν είναι η πρώτη φορά - όπως φαίνεται – που βρεθήκαμε σε πτώχευση.

Αυτό που έχει σημασία είναι ότι παρά τη πτώχευση, στην οποία βρεθήκαμε – πάντα σύμφωνα με τον πίνακα το 2014 - εξακολουθούμε να “είμαστε όρθιοι” να λέμε ότι δεν πτωχεύσαμε, ότι έχουμε “πλεόνασμα”, να το μοιράζουμε από τη μια και να αυξάνουμε τα φορολογικά – εισπρακτικά μέτρα από την άλλη, και τέλος να επιμένουμε παρά τη πτώχευση να θέλουμε να πληρώσουμε.

Τώρα πως γίνονται αυτά να συμβαίνουν σε επίπεδο “μακροοικονομίας”, όταν σε επίπεδο μικροοικονομίας δεν συμβαίνουν ούτε μεταξύ τσοπαναραίων που έχουν λιγουλάκι μυαλό και πολύ τσίπα, είναι κάτι που χρειάζεται συνδυασμένη κοινωνιολογική και οικονομολογική έρευνα.

Κάτι άλλο που δεν είμαι σε θέση επίσης να αντιληφθώ και που φαντάζομαι ότι οφείλεται στη γενικότερη άγνοιά μου σε οικονομικά θέματα, είναι το γιατί και πως μπορούμε: 

να σβήσουμε ένα μέρος και ποιο ή πόσο από το χρέος μας;

να διαπραγματευτούμε το χρέος μας ολόκληρο ή αυτό που θα μείνει μετά από το σβήσιμο, αν φυσικά γίνει αποδεκτό; 

να σκίσουμε το μνημόνιο και να αφήσουμε τη δανειακή σύμβαση και το χρέος; να αφήσουμε να κάνουν αυτή τη δουλειά, εκείνους που έκαναν όλη τη “βρώμικη δουλειά”;

Να εξακολουθούμε να συζητάμε για το χρέος και τη διαπραγμάτευση του με ή χωρίς μνημόνιο, με ή χωρίς δανειακή σύμβαση, τη στιγμή που εξακολουθεί να ισχύει το “σύμφωνο οικονομικής σταθερότητας”; 

τι νόημα έχει η συζήτηση για το χρέος και τη διαχείριση ή διαπραγμάτευση του, όταν δεν αμφισβητείται ο ρόλος των τραπεζών και συγκεκριμένα της ΕΚΤ, που θεωρητικά έχει το ρόλο του τελικού δανειστή και τον κύριο λόγο για τη διαχείριση – τη διαγραφή του χρέους, και που αντίθετα εξακολουθεί υπηρετώντας τα συμφέροντα μιας και μόνο κυβέρνησης της γερμανικής, να συμπεριφέρεται ως θεματοφύλακας των συμφερόντων του χρηματοπιστωτικού συστήματος και του διεθνούς κεφαλαίου, ακολουθώντας τις εντολές και τις υποδείξεις των “αγορών”; 

να εξακολουθούμε να μην ξέρουμε πόσο είναι το πραγματικό χρέος, ποιοι και πως το δημιούργησαν; 

ακόμη κι αν δεχτούμε ότι κάτι τέτοιο δεν ενδιαφέρει τους δανειστές, αφού αυτοί το μόνο που ξέρουν είναι τι λεφτά τους χρωστάμε και από πότε και όχι γιατί και πως τους τα χρωστάμε, γιατί δεν ενδιαφέρει εμάς σαν χώρα να το ξέρουμε για να ξεκαθαρίσουμε τους εσωτερικούς μας λογαριασμούς και να εμφανιστούμε διεθνώς ως κράτος που έχει τη πρόθεση και τη πυγμή να τιμωρεί και να αποφασίζει με αξιοπρέπεια, ποιες από τις διεθνείς του υποχρεώσεις δημιουργήθηκαν από νόμιμα κρατικά και δημόσια συμφέροντα και ποιες από παράνομα ιδιωτικά. Κατά συνέπεια ποιες από αυτές προτίθεται να τηρήσει επειδή υποχρεούται και ποιες όχι;

Να εξακολουθούμε να προτείνουμε διάφορες παλικαρίσιες λύσεις, που θα ακολουθήσουμε αν δεν γίνουν δεκτές οι απόψεις μας, όταν αποφεύγουμε παντελώς ακόμη και τη συζήτηση για το εθνικό νόμισμα, που έχει καταντήσει “ταμπού”; 

τι χειρότερο ακόμη περιμένουμε να συμβεί ώστε να αντιληφθούμε ότι η “χώρα” μας δεν έχει ουσιαστικά πλέον “εθνικό χώρο” και όποιο τυχόν “χώρο” έχει πλέον, αυτός δεν ορίζεται από εμάς, και ότι αυτό που ορίζουμε ως “εμάς” δεν είμαστε εμείς, δηλαδή ο ελληνικός λαός, αλλά οι “δια -κυβερνώντες”.

Θα μου πείτε τι σχέση έχουν όλα αυτά τα ερωτήματα με τον πίνακα του Economist; Αν είναι λογική συνέπεια μιας οικονομοτεχνικής ερμηνείας του πίνακα ή αποτέλεσμα της πολυλογίας μου;

Έχουν τόση σχέση με τον πίνακα, όσο έχει κι εκείνος με την καθημερινή συμφορά που ζούμε!

Αυτή είναι η απάντησή μου.

Για το τέλος σας άφησα κάτι που κάνει τα πιο πάνω ακόμη πιο τραγικά.

Πρόσφατα διάβασα ένα περιστατικό που διαδραματίστηκε στις Ινδίες, τη χώρα που πολλοί παρουσιάζουν ως μια χώρα θαύμα, βλέποντας τους ανοδικούς δείκτες ανάπτυξης, λες και μ' αυτούς σταμάτησαν ως δια μαγείας οι κοινωνικές ανισότητες.

Έτσι λοιπόν μια μέρα η ζωή του Dialu Nial άλλαξε για πάντα, όταν ένα χέρι τον έβαλε κάτω κρατώντας τον από το λαιμό, μέσα σε ένα δάσος. Ήταν ένας από τους απαγωγείς του, που στο άλλο του χέρι κράταγε ένα τσεκούρι και τον ρώτησε κυνικά τι προτιμούσε να χάσει : τη ζωή του, το χέρι του ή το πόδι του.

Έξι μέρες νωρίτερα, ο Nial ήταν ένας από τους 12 νεαρούς άνδρες που παρά τη θέλησή τους, πάρθηκαν βίαια για να χτίσουν τούβλα σ' ένα προάστιο σε μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ινδίας το Hyderabad.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, μερικοί βρήκαν την ευκαιρία να ξεφύγουν. Ο Nial όμως και ένας φίλος του δεν τα κατάφεραν, πιάστηκαν και αυτή ήταν η τιμωρία τους. Έτσι κατέληξε να χάσει το χέρι του.

Αν νομίζετε ότι αυτά συμβαίνουν μόνο σε χώρες του τρίτου ή γενικά του “άλλου κόσμου” ή αν πιστεύετε επίσης ότι αυτό που σας προστατεύει είναι το γυαλί ή το πλάσμα της τηλεόρασης από τα υπόλοιπα πλάσματα, να ξέρετε ότι κάνετε λάθος.

Συμβαίνουν και στις καλλίτερες οικογένειες, ακόμη και στις χώρες που μέχρι τώρα ήταν στο απυρόβλητο γιατί οι ίδιες πυροβολούσαν τις υπόλοιπες.

Σήμερα επιβεβαιώνεται η βασική αρχή ότι: “ο οφειλέτης είναι ο δούλος του δανειστή”

Έτσι κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών, το συνολικό ποσό του χρέους ακόμη και στην Αμερική έχει φτάσει από 2,2 τρισεκατομμύρια δολάρια περίπου, σε σχεδόν 60τρισεκατομμύρια δολάρια. Οι περισσότεροι, όσοι είμαστε τυχεροί και διατηρούμε ακόμη μια θέση εργασίας, δουλεύουμε ως «δουλοπάροικοι του χρέους" ολόκληρη τη ζωή μας, και ποτέ δεν ξέρουμε ούτε θα μάθουμε καν τα ονόματα ή τα πρόσωπα εκείνων που κάνουμε πλούσιους, μέχρι να ξοφλήσουμε σιγά, σιγά τα χρέη μας.

Στο άντρο του καπιταλισμού και του νεοφιλελευθερισμού και της ελεύθερης οικονομίας στις Ηνωμένες Πολιτείες , όπως έγραψαν μόλις την περασμένη εβδομάδα, οι New York Times, ο πλούτος σ' ένα «τυπικό νοικοκυριό» έχει μειωθεί κατά 36 τοις εκατό κατά την τελευταία δεκαετία ...

Συνυπολογίζοντας και τον πληθωρισμό, το εισόδημα για ένα τυπικό αμερικάνικο νοικοκυριό έφτανε το 2003 στα 87.992 $. Δέκα χρόνια αργότερα, ήταν μόνο $ 56.335, ή 36 τοις εκατό λιγότερο. Η ίδια μελέτη Russell Sage διαπίστωσε επίσης ότι το 94 % του πληθυσμού είχε λιγότερο πλούτο, ενώ το 4 % περισσότερο.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, 85 πλουσιότεροι άνθρωποι έχουν περισσότερα χρήματα από τους φτωχότερους 3,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη μαζί. Και το 1,2 δις από αυτούς τους φτωχούς ανθρώπους ζουν με λιγότερο από 1,25 δολάρια την ημέρα.

Σύμφωνα με μια άλλη νέα έκθεση του ΟΗΕ σχεδόν 21 εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονται ως σκλάβοι στη σύγχρονη εποχή, έχουν πέσει θύματα ανθρώπινης εμπορίας, καταναγκαστικής εργασίας και σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Η παράνομη αγορά εκμετάλλευσης ανθρώπων παράγει

δισεκατομμύρια δολάρια κέρδη σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), η οποία βασίζεται στις πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν σε μια έρευνα του 2012, διαπίστωσε επίσης ότι τα ετήσια κέρδη που απορρέουν από την καταναγκαστική εργασία είναι τρεις φορές υψηλότερα από τις προηγούμενες εκτιμήσεις του οργανισμού.

Υπολογίστε λοιπόν ότι τα 21 εκατομμύρια θύματα καταναγκαστικής εργασίας παράγουν περισσότερα από 150 δισεκατομμύρια $ παράνομα κέρδη που υπερβαίνουν τον πληθυσμό και το ΑΕΠ πολλών χωρών στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο μας.

Αυτή λοιπόν είναι μια άλλη ανάγνωση των στατιστικών και των στοιχείων που μας πλημμυρίζουν και μας βουλιάζουν κάθε μέρα και περισσότερο στο τέλμα της αδράνειας με βάρκα την υπερπαρα – πληροφόρηση!!!!!