Ραγδαίες εξελίξεις και στην Τουρκία: (Το twitter ως νέο υποκείμενο, τα αδιέξοδα και το τέλος του Ερντογάν;)

Το BDP ανακοινώνει τη μονομερή αυτονομία των κουρδικών περιοχών στις 30 Μαρτίου.

του Ανδρέα Ζαφείρη

Η κατάρριψη του συριακού αεροσκάφους από την Τουρκία δεν είναι απλά ένα γεγονός επικοινωνιακού αντιπερισπασμού και «εξαγωγής» της εσωτερικής κρίσης που ταλανίζει την χώρα. Είναι και ένα σαφέστατο μήνυμα της κυβέρνησης Ερντογάν σε σχέση με τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή.

Το αεροσκάφος κατέπεσε σε συριακό έδαφος κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων του συριακού στρατού κοντά στην πόλη Kassab, με σκοπό τον έλεγχο των σημείων εξόδου στα σύνορα. Είχε προηγηθεί η κοινή ανακοίνωση, στις 9 Μαρτίου, Ερντογάν- Μέρκελ σχετικά με την κρίση στην Ουκρανία, όπου οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι «η εθνική κυριαρχία, η εδαφική ...
ακεραιότητα και η πολιτική ενότητα της Ουκρανίας πρέπει να προστατευθούν με κάθε κόστος» και ότι το δημοψήφισμα, με το ερώτημα της ένωσης με τη Ρωσία είναι «εξαιρετικά αμφιλεγόμενο» και παράνομο».

Την ίδια στιγμή ο κορυφαίος τούρκος ιστορικός και πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Ενώσεως Ιστορικών Halilinalgik, σε πρόσφατες δηλώσεις του στην Milligazet εξέφραζε την «ανησυχία» ότι «η προώθηση των ρώσων στην Κριμαία είναι το πρώτο σημαντικό βήμα για την αναμενόμενη κάθοδο και κατάληψη από τους Ρώσους του Βοσπόρου και στη συνέχεια των στενών του Ελλησπόντου».

Και εάν το σενάριο αυτό, ούτε ο ίδιος ο Ιναλτζίκ δεν το πιστεύει, στη συνέχεια αποκαλύπτει την πραγματική του ανησυχία για τον σχηματισμό της «Ευρασιατικής Ένωσης», η δημιουργία δηλαδή ενός μεγάλου οικονομικού και στρατηγικού χώρου από την Ουκρανία μέχρι τον Ειρηνικό, στα όρια της Σοβιετικής Ένωσης, με τη συμμετοχή τουρκόφωνων χωρών, όπως το Ουζμπεκιστάν, το Κιργιζτάν και το Καζακστάν.

Κυρίαρχοι κύκλοι στην Τουρκία αντιλαμβάνονται ότι η συνολικότερη ανάφλεξη της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, που τώρα επεκτείνεται και στο χώρο του Ευξείνου Πόντου, θα έχει θύμα και την Τουρκία εάν συνεχίσει να σπαράσσεται από έντονες εσωτερικές διαμάχες και εάν συνεχιστεί το «ρήγμα» στις σχέσεις κυβέρνησης Ερντογάν-ΗΠΑ.

Ένα ρήγμα με προϊστορία. Η διαφωνία στα θέματα του Ιράκ, του Ιράν, της Αιγύπτου ξεπερνούσαν τα όρια ανοχής σε μια πολιτική σχετικής αυτονομίας, των οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων που εκφράζει το ΑΚΡ. Το Δεκέμβριο η υπόθεση των ερευνών για τη διαφθορά ήταν τόσο οριακή που προκάλεσε την αντίδραση του Τούρκου πρωθυπουργού, ο οποίος έκανε λόγο για συνωμοσία, ενώ οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες είχαν καταγγείλει τότε τον Αμερικανό πρεσβευτή στην 'Αγκυρα, Φράνσις Ρικιαρντιόνε, (ο οποίος υπηρετούσε στην Άγκυρα και στην διάρκεια της κρίσης των Ιμίων), διπλωμάτες και ΜΚΟ ότι βρίσκονται πίσω από την υπόθεση. Ειδικά για τον Αμερικανό πρέσβη είχε γραφεί ότι σε συνάντηση που είχε με πρεσβευτές χωρών μελών της ΕΕ στην Άγκυρα, είχε δηλώσει ότι «είχαμε ζητήσει από την Τουρκία να διακοπούν οι σχέσεις της Halkbank με το Ιράν και δεν μας άκουσαν. Τώρα παρακολουθείτε την πτώση μιας αυτοκρατορίας».

Σχολιάζοντας τα δημοσιεύματα αυτά, ο Ερντογάν είχε προβεί σε δηλώσεις οργής: «Οι πρεσβευτές προβαίνουν σε προβοκατόρικες ενέργειες. Απευθύνομαι σε αυτούς. Δεν ήμαστε υποχρεωμένοι να σας κρατάμε στη χώρα μας».

Παράλληλα εξελίσσεται ο πόλεμος μεταξύ του Ερντογάν και του Φετχουλάχ Γκιουλέν, μια «ακατανόητη» και ιδιόμορφη σύγκρουση, εντός του νέο-οθωμανικού στρατοπέδου.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο ισλαμιστής λόγιος Φετουλάχ Γκιουλέν υπήρξαν σύμμαχοι στον αγώνα εναντίον του κοσμικού κατεστημένου της Τουρκίας.

Όμως ο σκληρός πυρήνας του ΑΚP προέρχεται από την παράδοση του Εθνικού Οράματος (Milli Gorus), τη τουρκική εκδοχή του αντιδυτικού πανισλαμισμού, ενώ το κίνημα του Γκιουλέν, προέρχεται από την παράδοση του ισλαμιστή λόγιου Σαΐντ Νούρσι (1878-1960) και αυτοπροσδιορίζεται ως εκδοχή του «πολιτιστικού Ισλάμ», σε αντιδιαστολή με το πολιτικό Ισλάμ και διαθέτει 1.000 περίπου ισλαμικά κολέγια ανά τον πλανήτη και 140 περίπου στις ΗΠΑ. (στην Ελλάδα (Θράκη) και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, χρηματοδοτεί φροντιστήρια ξένων γλωσσών).

Το Νοέμβριο του 2013 ο Ερντογάν αποφάσισε να κλείσει τα «προπαρασκευαστικά σχολεία», που προετοιμάζουν μαθητές για την είσοδό τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το ένα τέταρτο αυτών των σχολείων όμως λειτουργούν υπό την αιγίδα του κινήματος Γκιουλέν, και αποτελούν πηγή χρηματοδότησης αλλά και στρατολόγησης.

Στις 17 Δεκεμβρίου ο εισαγγελέας Ζεκερίγια Οζ, μέλος του κινήματος Γκιουλέν, εξέδωσε εντάλματα εναντίον μιας σειράς ατόμων, συμπεριλαμβανομένων των γιων τριών υπουργών, ενός δημάρχου του AKP, επιχειρηματιών και γραφειοκρατών. Μέσα σε έξι μέρες, οι τέσσερις υπουργοί που εμπλέκονται στην υπόθεση παραιτήθηκαν.

Στην καρδιά του «σκανδάλου διαφθοράς» βρίσκεται το εμπόριο «Χρυσός-αντί-Πετρελαίου» με το Ιράν, μια συμφωνία προκειμένου να παρακάμψει η Τουρκία τις κυρώσεις που έχουν επιβάλει ΗΠΑ και ΕΕ στο Ιράν, με την κρατική Halkbank να εμπλέκεται ως μεσάζοντας σε ένα πολύπλοκο δίκτυο μεταφοράς κεφαλαίων και τα ΜΜΕ του ΑΚΡ να κατηγορούν το Ισραήλ και το ισραηλινό λόμπι στις ΗΠΑ, ότι στηρίζουν το Γκιουλέν και ότι κρύβονται πίσω από την αποκάλυψη του σκανδάλου.

Η τουρκική αριστερά προσπαθεί, με ηρωικό πραγματικά τρόπο, να παρέμβει σε αυτό το δαιδαλώδες περιβάλλον. Οι ενδοαστικές αντιθέσεις και ο ιδιόμορφος χαρακτήρας τους, οι παρεμβάσεις από τα κέντρα εκτός Τουρκίας, η άγρια κρατική καταστολή και το τέλος του «οικονομικού θαύματος», καθώς ήδη έχουν υποβαθμιστεί δέκα τουρκικές τράπεζες (με σοβαρές συνέπειες για την οικονομική και πιστωτική σταθερότητα), η αναμονή σταδιακής κατάρρευσης των δημόσιων οικονομικών, δημιουργούν ένα σταυρόλεξο δυσεπίλυτο.

Την ίδια στιγμή, οι υπόλοιπες ισλαμικές αδελφότητες στηρίζουν τον Ερντογάν ενώ οι «κοσμικοί» ανασυντάσσουν τις δυνάμεις τους, παρακολουθώντας τη μεγάλη υπερατλαντική φίλη να παρεμβαίνει, τουλάχιστον διακριτικά.

Παρεμβάσεις όπως την εντυπωσιακή δήλωση του Michael Rubin, κορυφαίου στελέχους του πανίσχυρου, CFR-«Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων», βασικού σύμβουλου του υπουργείου Εξωτερικών και του υπουργείου Άμυνας και πρώην μέλους της πρώτης συμβουλευτικής κυβέρνησης του Ιράκ μετά την αμερικανική εισβολή ,«ότι ο Ερντογάν θα είναι ο μοιραίος ιστορικά άνθρωπος που θα διαλύσει την Τουρκία».

Οι ΗΠΑ, που επιθυμούν ένα απόλυτα πιστό και σταθερό σύμμαχο στην περιοχή, ιδιαιτέρα μετά τις τελευταίες εξελίξεις, διατηρούν καλές σχέσεις με τον πρόεδρο Αμντουλλάχ Γκιούλ και τον Αλί Μπαμπατζάν, οι οποίοι σε περίπτωση πτώσης του Ερντογάν, θα παίξουν σημαντικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα. Η στάση τους στην «κρίση του Twitter» είναι μάλλον χαρακτηριστική.

Επόμενο μεγάλο ραντεβού: η αναμενομένη ανακήρυξη της αυτονομίας των Κούρδων, Σύμφωνα με δηλώσεις του αρχηγού του φιλοκουρδικού κόμματος της Τουρκίας, BDP, (Κόμμα Δημοκρατίας και Ειρήνης), Selahattin Demirtaş, μετά τις δημοτικές εκλογές της Τουρκίας που θα γίνουν στις 30 Μαρτίου, οι Κούρδοι θα ανακηρύξουν μονομερώς την αυτονομία τους στις επαρχίες όπου κατοικεί στην συντριπτική πλειοψηφία αμιγής κουρδικός πληθυσμός.

Και το domino συνεχίζεται…

από το "iskra.gr"