Καβγάς χωρίς στόχο και στρατηγική

του Κώστα Λαπαβίτσα

Τι ακριβώς διαπραγματεύεται η κυβέρνηση με την τρόικα; Η Ελλάδα έχει ειλημμένη υποχρέωση να δημιουργήσει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 1,5% του ΑΕΠ το 2014, καθ’ οδόν προς το τεράστιο πλεόνασμα του 4,5% το 2016. Έχει επίσης υπογράψει μέτρα για το ασφαλιστικό, τους δημόσιους υπάλληλους, κλπ., που δεν έχουν ακόμη εκτελεστεί. Για να επιτευχθεί ο στόχος του 1,5% η κυβέρνηση θα πρέπει να εφαρμόσει όσα έχει ήδη δεχθεί, αλλά και να προτείνει νέα μέτρα για το 2014. Που ακριβώς βρίσκεται η ανελαστικότητα και ο δογματισμός της τρόικας, για τον οποίο τόσοι όψιμοι πολέμιοι των μνημονίων ωρύονται στα ΜΜΕ;

Μήπως στο ότι δε δέχεται την εκτίμηση του κ. Στουρνάρα ότι μας λείπουν ‘μόνο’ 500εκ για του χρόνου, ενώ η ίδια εκτιμά ότι το ποσό θα κυμανθεί ίσως και πάνω από 2δις; Θα μου πείτε, μα έχει πέσει τόσο έξω στις προβλέψεις της μέχρι τώρα, γιατί να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας....
αυτή την εκτίμηση. Για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί απέναντι της έχει τον κ. Στουρνάρα που, αν θυμάστε, στην αρχή του 2013 ήταν 100% σίγουρος ότι το Σεπτέμβριο θα είχαμε μπει στην ανάκαμψη. Ας μην παριστάνουν λοιπόν διάφοροι – ιδίως οι ερευνητές των τραπεζών – τους εγκυρότερους γνώστες της ελληνικής οικονομίας. Δεύτερον και πολύ σημαντικότερο, γιατί η τρόικα πρέπει εγκρίνει την επόμενη δόση που οπωσδήποτε θα χρειαστεί η κυβέρνηση. Αυτός που έχει το πορτοφόλι, έχει βαρύνουσα γνώμη …

Εν ολίγοις, αφού η Ελλάδα παραμένει σε καθεστώς που καθορίζεται από τα μνημόνια, η τρόικα τελικά θα υπερισχύσει, όσο κι αν τα προσωρινά ταμειακά διαθέσιμα που δημιούργησε η αυτοκτονική λιτότητα επιτρέπουν στην κυβέρνηση να εμφανίζεται περίπου ως μαχητής του Ρούπελ. Μάταιοι θα αποδειχθούν οι κόποι του καλού κ. Σταϊκούρα που μήνα με το μήνα ανεβάζει το πρωτογενές πλεόνασμα για να πείσει την τρόικα ότι η Ελλάδα αποτελεί πλέον φαινόμενο δημοσιονομικής διαχείρισης. Ήδη εμφανίστηκαν πιέσεις από τις τράπεζες και άλλους παράγοντες για να πάψει η κωμωδία, να επέλθει μια γρήγορη συμφωνία και να εγκριθεί ο προϋπολογισμός για το 2014.   

Η κυβέρνηση επέλεξε να ξεκινήσει έναν καβγά χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο με την τρόικα γιατί τη στιγμή αυτή της βρίσκονται διαθέσιμα στα ταμεία, αλλά κυρίως γιατί τρέμει ακόμη και στην ιδέα νέων μέτρων. Το μέλλον της Ελλάδας δεν θα κριθεί από το αν τα μέτρα για το 2014 είναι αξίας 500εκ, 1δις, η και 2δις. Όσο κι αν είναι το ύψος τους τελικά, η χώρα θα παραμείνει στο ίδιο καταστροφικό πλαίσιο οικονομικής πολιτικής, χωρίς ίχνος δικιάς της στρατηγικής. Ο καβγάς θα είχε περιεχόμενο μόνο αν η κυβέρνηση δήλωνε καθαρά ότι έχει δικό της σχέδιο για τη λιτότητα, το χρέος και την ανάπτυξη. Η στρατηγική όμως έχει χαραχτεί από την τρόικα που, αφού έχει και τα λεφτά, στο τέλος θα υπερισχύσει. Η κυβέρνηση το γνωρίζει, αλλά επιχειρεί να αποκομίσει κάποια πολιτικά οφέλη, ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει αυτό που έρχεται.   

Για μια ακόμη φορά, η ελληνική ελίτ εντυπωσιάζει με το μίγμα κυνισμού, θρασύτητας και φόβου που τη χαρακτηρίζει. Η βαθύτατη κρίση που ξέσπασε το 2010 συντάραξε τα κυρίαρχα στρώματα. Σταδιακά όμως ανέκτησαν το βηματισμό τους και φρόντισαν να προσεταιριστούν τον ξένο παράγοντα με τη γνωστή στάση δουλικότητας και διπροσωπίας. Για να λυθεί, υποτίθεται, η κρίση, υιοθετήθηκαν αλλαγές με τεράστιο κόστος για τη μισθωτή εργασία και τους μικρομεσαίους, οι οποίες ελάχιστα άγγιξαν τα ανώτατα στρώματα. Βαφτίστηκαν ‘μεταρρυθμίσεις’, ενώ στην πράξη πρόκειται για τα κυνικότερα μέτρα προώθησης ταξικών συμφερόντων που έχει γνωρίσει η Ελλάδα από τον εμφύλιο και μετά. Η ελληνική ελίτ επιχειρεί μια συντηρητική αναδιάρθρωση που, αν επικρατήσει, θα δημιουργήσει συνθήκες κοινωνικής ασφυξίας και εθνικής υποχώρησης για πολλά χρόνια.

Τα πράγματα βρίσκονται σήμερα σε οριακό σημείο γιατί οι ‘μεταρρυθμίσεις’ έχουν προκαλέσει κοινωνικό όλεθρο, οι προοπτικές ανάπτυξης είναι κάκιστες και ο ξένος παράγοντας απαιτεί την εκτέλεση των συμφωνηθέντων. Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι περαιτέρω λιτότητα ίσως αποδειχθεί καταστροφική, κοινωνικά και πολιτικά, θέτοντας σε κίνδυνο την ίδια τη συντηρητική αναδιάρθρωση. Αναγκάζεται έτσι να καταφύγει στο πυροτέχνημα του καβγά με την τρόικα, χωρίς να έχει ανεξάρτητο εθνικό σχέδιο για να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Ο χαμένος δεν θα είναι η τρόικα.

από την «Ελευθεροτυπία»