Και τη Σκύλλα ενός σχεδίου τύπου Ανάν και τη Χάρυβδη του Μνημονίου

του Σταύρου Λυγερού

Αν κάτι εκπλήσσει είναι η αδυναμία μιας κοινωνίας να διδαχτεί από το ίδιο το παρελθόν της τα αποτελέσματα του α' γύρου δεν άφηναν καμία αμφιβολία ότι ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ θα εκλεγεί πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αντιθέτως, έδειχναν ότι θα εκλεγεί με ποσοστό-ρεκόρ. Στην πραγματι-κότητα, ο Νίκος Αναστασιάδης οφείλει τη θριαμβευτική εκλογή του στο συνδυασμό δύο παραγόντων. Ο πρώτος είναι η θλιβερή προεδρική θητεία του Δημήτρη Χριστόφια. Ο δεύτερος είναι η εκλογική αδράνεια της κυπριακής κοινωνίας.

Υπενθυμίζουμε ότι λόγω κομουνιστικής ταυτότητας, το ΑΚΕΛ προτιμούσε να στηρίζει για την προεδρία κεντρώους πολιτικούς, όπως ο Σπύρος Κυπριανού, ο Γιώργος Βασιλείου και ο Τάσσος Παπαδόπουλος. Περιοριζόταν στην έμμεση άσκηση της εξουσίας. Ο Χριστόφιας είναι ο πρώτος αρχηγός του ΑΚΕΛ που διεκδίκησε και κατέκτησε την προεδρία. Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι το ταμπού το έσπασε με τις ευλογίες των Δυτικών, επειδή ήταν ο μόνος τρόπος να απομακρύνουν....
τον Παπαδόπουλο από την εξουσία, μετά τη στάση που είχε τηρήσει στο δημοψήφισμα για το Σχέδιο Ανάν.

Η θητεία Χριστόφια σφραγίστηκε όχι μόνο από την καταστροφή στο Μαρί, όχι μόνο από υποχωρήσεις στο Κυπριακό, αλλά και από μια κακή διαχείριση της οικονομίας, η οποία έφερε την Κύπρο στην πόρτα του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης. Ο Χριστόφιας έφυγε κατά τρόπο που να ανοίγει το δρόμο για την εκλογή του ιδεολογικού του αντιπάλου, Αναστασιάδη.

Αν και είχε επίγνωση ότι ο άχρωμος Σταύρος Μαλάς δεν είχε καμία τύχη να εκλεγεί, τον όρισε υποψήφιο του ΑΚΕΛ για την προεδρία. Πραγματικός στόχος του ήταν να εμποδίσει την εκλογή του Γιώργου Λιλλήκα, επειδή η εκλογή προέδρου από τον ενδιάμεσο πολιτικό χώρο πιθανότατα θα ανέτρεπε τον παραδοσιακό διπολισμό της κυπριακής πολιτικής σκηνής. Με άλλα λόγια, κυριάρχησε το μικροκομματικό συμφέρον, αν και δεν πρέπει να υποτιμάμε το γεγονός ότι στο Κυπριακό το ΑΚΕΛ έχει εκλεκτικές συγγένειες με την εξαρτημένη Δεξιά που εκπροσωπεί ο Αναστασιάδης.

Ακόμα κι έτσι, όμως, οι εκλογές θα μπορούσαν να εξελιχθούν διαφορετικά εάν ο ενδιάμεσος χώρος σύσσωμος υποστήριζε τον Λιλλήκα, υπουργό Εξωτερικών του Παπαδόπουλου. Για να μην συμβεί αυτό, όμως, φρόντισε ο Μάριος Καρογιάν. Ως πρόεδρος του μεγαλύτερου κεντρώου κόμματος, του ΔΗΚΟ, θα έπρεπε να ενδιαφέρεται για την ενότητα του ενδιάμεσου χώρου. Αντ’ αυτού, τα προηγούμενα χρόνια φρόντισε να «κολλήσει» στον Χριστόφια με αντάλλαγμα την προεδρία της Βουλής. Και σε αυτές τις εκλογές έσπευσε να υποστηρίξει τον Αναστασιάδη από τον α' γύρο, αδιαφορώντας για το γεγονός ότι με την κίνησή του διέσπασε το κόμμα του.

Όπως απέδειξε το εκλογικό αποτέλεσμα της πρώτης Κυριακής, εάν το ΔΗΚΟ είχε υποστηρίξει τον Λιλλήκα θα είχε αποκλείσει τον υποψήφιο του ΑΚΕΛ και πιθανότατα θα είχε δημιουργηθεί πολιτική δυναμική νίκης. Μια τέτοια εξέλιξη, όμως, δεν την ήθελαν όχι μόνο ο ίδιος ο Αναστασιάδης και το ΑΚΕΛ, αλλά και ο αμερικανοβρετανικός παράγοντας, λόγω των θέσεων του Λιλλήκα για το Κυπριακό. Επίσης, δεν την ήθελε ούτε το ευρωιερατείο, επειδή ο Λιλλήκας ήταν ο μόνος υποψήφιος ο οποίος έθεσε ζητήματα για το Μνημόνιο και πρότεινε μια εναλλακτική λύση.

Ακόμα κι έτσι, όμως, ο Αναστασιάδης θα είχε ηττηθεί εάν τα ελληνοκυπριακά κόμματα δεν ήταν «φυλές» και εάν οι ψηφοφόροι δεν ψήφιζαν παραδοσιακά. Οι Ελληνοκύπριοι συμπεριφέρθηκαν όπως συνήθως, παρότι βρίσκονται αντιμέτωποι όχι μόνο με τη χρόνια πρόκληση της κατοχής, αλλά και με δύο πρόσθετες, ζωτικής σημασίας και συνδεόμενες μεταξύ τους, προκλήσεις. Η πρώτη είναι η υπαγωγή της Κυπριακής Δημοκρατίας σε Μνημόνιο με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κυπριακή οικονομία και κοινωνία. Η δεύτερη πρόκληση είναι η αξιοποίηση του –όπως όλα δείχνουν– μεγάλου ενεργειακού πλούτου.

Οι Ελληνοκύπριοι δεν εξέλεξαν ένα πρόσωπο χωρίς ιστορία. Το 2004, ο Αναστασιάδης ταυτίστηκε απολύτως με το Σχέδιο Ανάν, το οποίο απέρριψε ο κυπριακός Ελληνισμός με το συντριπτικό 76%. Μεταξύ αυτών και η μεγάλη πλειονότητα των ψηφοφόρων του ΔΗΣΥ. Σύμφωνα, μάλιστα, με έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που διέρρευσαν στα WikiLeaks, το όνομά του αναμείχθηκε σε πολιτικά ανήθικες χρηματοδοτήσεις. Επίσης, αποκαλύπτεται ξεκάθαρα και το ενδιαφέρον των Αμερικανών για τον εκλεκτό τους. Συνεπής με τον εαυτό του, ο Αναστασιάδης είναι και ένθερμος υποστηρικτής του Μνημονίου.

Αν κάτι εκπλήσσει, λοιπόν, δεν είναι η ικανοποίηση με την οποία Ουάσιγκτον, Λονδίνο, Βρυξέλλες, Βερολίνο και Άγκυρα υποδέχτηκαν την εκλογή του. Είναι η αδυναμία μιας κοινωνίας τουλάχιστον να διδαχτεί όχι μόνο από το ίδιο το παρελθόν της, αλλά και από την πείρα των άλλων αδύναμων κρίκων της Ευρωζώνης.

από τα "Επίκαιρα" μέσω "Ας μιλήσουμε επιτέλους"