Ακραία κοινοβουλευτικά φαινόμενα;

της Μαριάννας Τζιαντζή

«Καθώς περνούν τα χρόνια πληθαίνουν οι κριτές που σε καταδικάζουν», έλεγε ένας μεγάλος ποιητής, όμως σήμερα πληθαίνουν οι επώνυμοι κριτές, που σου ζητούν να καταδικάσεις ό,τι είναι από τη φύση του καταδικαστέο και να σωπάσεις για ό,τι θα μπορούσε, σωστά ή λανθασμένα, να θεωρηθεί εγκληματικά νόμιμο.

Εκτός από το ακραίο ντύσιμο, οι βουλευτές πρέπει να αποφεύγουν και τις ακραίες λέξεις, τουλάχιστον κατά την άσκηση των επίσημων καθηκόντων τους, όπως ειπώθηκε στην Επιτροπή Δεοντολογίας της Βουλής. Η αγνόηση αυτής της σύστασης μπορεί να οδηγήσει στην αποβολή του ακραίου από την αίθουσα και στην αυτόματη διαγραφή των ακραίων λέξεων από τα πρακτικά. Δόθηκαν, μάλιστα, και παραδείγματα ακραίας εμφάνισης (ξεχειλωμένα μπλουζάκια, εμφανή τατουάζ, μίνι φούστες κι έξωμα), αλλά και ακραίων λέξεων («πράκτορες, συμμορία, ...
νενέκοι, κυβέρνηση Τσολάκογλου»). Για τον φασιστικό χαιρετισμό δεν ειπώθηκε μέχρι στιγμής κάτι.

Ως προς την εμφάνιση των βουλευτών στο Κοινοβούλιο, ασφαλώς υπάρχουν κάποιοι άγραφοι κώδικες, που η παραβίασή τους αυτόματα θα έπρεπε να οδηγεί στη γελοιοποίηση του παραβάτη και του κόμματος που τον στεγάζει. «Το καλό ντύσιμο είναι σαν την καλή πρόζα: δεν πρέπει να τραβά την προσοχή», είχε πει ένας Βρετανός μάστορας του λόγου, ο οποίος ποτέ δεν θα φορούσε μπλουζάκι με σήμα το κροκοδειλάκι ούτε θα κρατούσε βαλίτσα ή τσάντα που θα παρέπεμπε στον κατασκευαστή της.

Επί αιώνες, οι άνθρωποι φορούσαν τα «καλά» τους για να δείξουν σεβασμό στους άλλους, στον χώρο, στο γεγονός. Έχω γνωρίσει βιοπαλαιστές που φορούσαν το μοναδικό «καλό» κοστούμι τους σε γάμους, κηδείες, γιορτές, την ημέρα των εκλογών και στη συγκέντρωση της Πρωτομαγιάς. Κάποτε οι άνθρωποι φορούσαν τα καλά τους για να πάνε όχι μόνο στην εκκλησία, αλλά και για να παρακολουθήσουν τη συναυλία μιας συμφωνικής ορχήστρας: το μπάνιο, το ξύρισμα, το χτένισμα, το προσεγμένο ντύσιμο ήταν ένα είδος ψυχολογικής προετοιμασίας για ό,τι θα ακολουθούσε, για μια πολύτιμη και ακριβή εμπειρία.

Όμως οι λέξεις; Υπάρχουν καθημερινές και γιορτινές λέξεις, καλές και κακές; Ποιος θα συντάξει τον Κατάλογο των Απαγορευμένων Λέξεων που θα ακούγονται, αλλά δεν θα περνούν στα πρακτικά; Και μάλιστα στην εποχή του Ιντερνέτ, όταν τα οπτικοακουστικά τεκμήρια ταξιδεύουν με ταχύτητα αστραπής σε όλη την οικουμένη;

Δεν υπάρχουν χυδαίες ή εμπρηστικές λέξεις, όμως υπάρχουν λέξεις-πυροτεχνήματα, κούφιες και ηχηρές, όπως υπάρχει η δημαγωγική χρήση των λέξεων. Επίσημη αγαπημένη λέξη της εβδομάδας που πέρασε ήταν το ρήμα «καταδικάζω», όχι όμως απλώς και νέτα σκέτα, αλλά «απερίφραστα, κάθετα, χωρίς αστερίσκους, “μα” και “αλλά”, υποσημειώσεις κι εξαιρέσεις». Αν ό,τι είναι καταδικασμένο στη συνείδηση των πολλών έπαυε να υπάρχει, τότε θα ζούσαμε σε έναν επίγειο παράδεισο. Όμως ο τρόπος με τον οποίο συχνά απαιτείται η εκφορά του «καταδικάζω» φαίνεται να υπηρετεί ρητορικές και επικοινωνιακές σκοπιμότητες και όχι την υπόθεση της ελευθερίας και της δικαιοσύνης. Ένας τρόπος που δικαιώνει αυτόν που απαιτεί, αυτόν που κραυγάζει περισσότερο.