Σεμινάρια του Ε.Πα.Μ.

Άκρως ενδιαφέρουσα η πρώτη από τις διαλέξεις του Δ. Καζάκη στα σεμινάρια του Ε.Πα.Μ. με θέμα: "Οι διεθνείς σχέσεις και η ιστορική τους γέννηση" στις 23-01-2013.

Ο κ. Καζάκης άρχισε την σειρά διαλέξεων του βασιζόμενος σε βιβλίο του Ευγένιου Β. Τάρλε, (Ρώσος/Σοβιετικός Ιστορικός ο οποίος κατέγραψε την Ιστορία της εποχής που μελετάμε).

Στην συνέχεια έθεσε τα βασικά κριτήρια μελέτης της Ιστορίας ώστε να έχει ο μελετητής τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, τα οποία είναι τα εξής:

Το κριτήριο της ιστορικότητας, δηλαδή το να μελετάμε την Ιστορία στις λεπτομέρειές της, ώστε να μπορούμε να διακρίνουμε ποιες δυναμικές εκφράζονται.
Το κριτήριο της ολότητας, δηλαδή να μελετάμε την ολότητα της Ιστορικής περιόδου και να μην εστιάζουμε σε σημεία που τυχόν ενδιαφέρουν η μας συμφέρουν, κάτι το οποίο είπε, έχει χαθεί από τις σημερινές σπουδές. Η έλλειψη του, δημιουργεί προβλήματα κατανόησης σε πολλές πτυχές.
Το κριτήριο της κυρίαρχης τάσης, δηλαδή να μπορούμε να ξεχωρίσουμε τις διάφορες τάσεις που υπάρχουν στην Ιστορική κατάσταση, και από αυτές να διακρίνουμε ποια είναι η κυρίαρχη τάση, η οποία διαμορφώνει τα γεγονότα που θα ακολουθήσουν.
Το κριτήριο της ταξικότητας - ποιες τάξεις διαμορφώνονται και συμμετέχουν στην ιστορική περίοδο και ποια τα συμφέροντα των διαφόρων τάξεων που εκφράζονται κατά της Ιστορική περίοδο που μελετάμε.
Το κριτήριο το οποίο ονομάζει "κριτήριο της κομματικότητας", όπου ο όρος "κομματικότητα" δεν έχει την σημερινή έννοια του όρου. Αυτή το κριτήριο είναι η δυνατότητα του παρατηρητή να διακρίνει σε ποια συμφέροντα ή/και πλευρά είναι ταγμένες και στρατευμένες οι διάφορες ομάδες, με ποιο τρόπο στρατεύομαι. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει ουδετερότητα, και όλοι αναγκαστικά παίρνουν το μέρος μιας πλευράς είτε εκούσια είτε ακούσια.

Στην συνέχεια εξήγησε ότι πρέπει να βλέπουμε την Ιστορία όχι κάτω από μόνο μία και...

μόνο οπτική γωνία, για παράδειγμα τις σχέσεις κρατών, η την γεωπολιτική (η οποία δεν είναι επιστήμη) και να μην αποδεχόμαστε εκ προοιμίου ότι η δικιά μας μοναδική οπτική γωνία είναι η το πιο σημαντικό η κυρίαρχο στοιχείο η φαινόμενο.

Ενδιαφέρουσα ήταν η ανάλυση της εποχής περί το 1648 (Συνθήκη της Βεστφαλίας) και του Τριακονταετούς πολέμου η οποία οδήγησε σε ριζικά διαφορετική αντίληψη της έννοιας της εξουσίας και που στο τέλος έφερε την εποχή των σύγχρονων πόλεων και ένα νέο οικονομικό καθεστώς.

Ενώ μέχρι τότε το κυριαρχικό δικαίωμα του άρχοντα ήταν στην βάση του θρησκευτικό (βασιλέας ελέω θεού), το 1648 περνάμε πλέον από το φεουδαρχικό στο απολυταρχικό κράτος όπου η εξουσία του μονάρχη κατανοείται να είναι "ελέω λαού". Κάτω από αυτήν την νέα θεώρηση, ο Λαός εκφράζεται μέσα από τον μονάρχη και το σύνολο αυτό αποτελεί την έννοια Έθνος και ως εκ τούτου ο Λαός που είναι μέρος του συνόλου της εξουσίας, που όμως δεν θεωρείται (από τις άρχουσες τάξεις) ότι έχει την δυνατότητα να κάνει μόνος τους τις επιλογές του.

Αυτό όμως οδήγησε στην ριζική αλλαγή της συνειδητοποίησης της φύσης του ίδιου του Λαού από τον ίδιον το Λαό, με ένα από τα αποτελέσματα να είναι η Αγγλική επανάσταση. Ο Λαός τότε άρχισε να συνειδητοποιεί αυτός είναι που ότι δίνει εξουσία και νομιμοποίηση στον μονάρχη και ως εκ τούτου ο Λαός έχει την εξουσία να έχει γνώμη για τον μονάρχη. Βεβαίως η κατάσταση ήταν μακριά από την ιδανική και έτσι εισήλθαν διάφορα συμφέροντα όταν ο Λαός έκφρασε αυτή την νέα κατανόηση.

Λόγω όλων αυτών των αλλαγών, η οικονομία δεν μπορούσε να στηρίζεται στο μοναρχικό δικαίωμα πλέον, όπως και πάνω στην ιδέα του μονοπώλιου της γης, και έτσι πάνω στην αμφισβήτηση αυτή στηρίχθηκαν οι οικονομικές θεωρία της εποχής. Όμως η κατάσταση των διανοούμενων της εποχής ήταν μια διφυής, γιατί άλλα έγραφαν και άλλα έκαναν, δηλαδή ενώ κατάγγελλαν τα παλαιού τύπου μονοπώλια, στην πράξη δημιουργούσαν άλλα, νέου τύπου.

Τέλος, αναφέρθηκε εκτενώς στην γέννηση της σύγχρονης οικονομίας η οποία δεν ήταν ειδυλλιακή, αλλά αιματηρή μετά από 80 χρόνια σφαγής που συνεχίστηκε με άλλα 30 χρόνια πανευρωπαϊκής σφαγής με αποτέλεσμα την μείωση του πληθυσμού κατά ένα τρίτο, την καταρράκωση των αγροτών και την μαζική μετακίνησή τους στις πόλεις.

Κατά την εποχή αυτή, οι μονάρχες είχαν ανάγκη από χρυσό (και ως εκ τούτου αποικίες) για να υποστηρίζουν τον πόλεμο με πιο αποτελεσματική παραγωγή όπλων και μισθοφόρους. Όλα αυτά γέννησαν την σύγχρονη πόλη και ως εκ τούτου άνθισε η οικονομία των πόλεων.

Έτσι διαμορφώθηκε η κοινωνικοοικονομική βάση για να αναπτυχθεί ένα νέο οικονομικό σύστημα στο οποίο πατούσε το απολυταρχικό κράτος στο οποίο την απόλυτη εξουσία δεν έχει πλέον ο μονάρχης αλλά οι τυχοδιώκτες, αργυραμοιβοί κλπ.

Ακολούθησαν ερωτήσεις, απορίες και τοποθετήσεις και δόθηκαν εκτενής και ενδιαφέρουσες απαντήσεις από τον κ. Καζάκη.