ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ: Αυτόματη λιτότητα για πάντα επέβαλε η ΕΕ

του Λεωνίδα Βατικιώτη

Το «δημοσιονομικό Νταχάου» δεν είναι πλέον απλώς ένας κίνδυνος που ίπταται πάνω από την Ευρώπη ή μία απειλή της Γερμανίας. Από την 1η Ιανουαρίου 2013 τέθηκε σε πλήρη ισχύ υπό την μορφή του Δημοσιονομικού Συμφώνου για τα περισσότερα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ενέκριναν την σχετική απόφαση η οποία ψηφίστηκε από την σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 2 Μαρτίου 2012. Το Δημοσιονομικό Σύμφωνο έχει εγκριθεί μέχρι στιγμής από 16 χώρες από τις 25 που το ενέκριναν, μια και Αγγλία και Τσεχία το είχαν εξ αρχής απορρίψει.

Η δικαιολογία που χρησιμοποιήθηκε για την επιβολή του ήταν πως αποτελούσε όρο απαράβατο για την πρόσβαση στα κονδύλια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, που θα ξεκινήσει να λειτουργεί τον Ιούνιο του 2013. Οι Βρυξέλλες δηλαδή άσκησαν τον εξής εκβιασμό προς τα κράτη μέλη δικαιολογώντας κατ’ αυτό τον τρόπο την θέσπιση των νέων κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας: Αν θέλετε να μπορείτε να αξιοποιήσετε τα 500 εκ. ευρώ του νέου μηχανισμού θα πρέπει πρώτα να έχετε εφαρμόσει τους συγκεκριμένους κανόνες ή τουλάχιστον να τους έχετε...
ψηφίσει. Τι προβλέπουν αυτοί οι κανόνες; Κρατικούς προϋπολογισμούς ισοσκελισμένους ή πλεονασματικούς, με το «διαρθρωτικό έλλειμμα» (με τον συγκεκριμένο όρο να περιγράφει ένα νέο ορισμό του ελλείμματος) να μην υπερβαίνει το 0,5% του ΑΕΠ. Σε διαφορετική περίπτωση θα ενεργοποιούνται αυτόματοι διορθωτικοί μηχανισμοί που θα επαναφέρουν την δημοσιονομική πειθαρχεία.

Εξοντωτικές κυρώσεις

Αν κάποιο κράτος μέλος της ΕΕ αποκλίνει απ’ αυτούς τους στόχους, τότε ένα άλλο κράτος – μέλος θα μπορεί να το καταγγέλλει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να του επιβάλλεται ποινή που μπορεί να φτάνει κατ’ ανώτατο όριο στο 0,1% του ΑΕΠ! Αυτό το πρόστιμο μάλιστα για τα κράτη μέλη της ευρωζώνης θα κατευθύνεται στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, ενώ για τις χώρες που είναι απλώς μέλη της ΕΕ κι όχι της ευρωζώνης τα πρόστιμα θα χρηματοδοτούν τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Για να έχουμε και μια εικόνα της τάξης μεγέθους, το συγκεκριμένο πρόστιμο στην περίπτωση της Ελλάδας (όπου το 2013 το ΑΕΠ αναμένεται να φτάσει τα 183,049 δισ. ευρώ καταγράφοντας ελέω λιτότητας έξι χρόνια συνεχούς πτώσης!), θα ανέλθει σε 183,049 εκ. ευρώ! Το ποσό αυτό, με βάση την εισηγητική έκθεση του κρατικού προϋπολογισμού προσεγγίζει τις δαπάνες προσωπικού των νοσοκομείων, που ανέρχονται σε 200 εκ. ευρώ! Η ποινή επομένως που θα καταβληθεί στην Ελλάδα σε περίπτωση που κάποιο κράτος μέλος προσφύγει εναντίον μας μπορεί να ισοδυναμεί – κατ’ ανώτατο όριο – με την απόλυση, χωρίς αποζημίωση εννοείται, όλου του προσωπικού των νοσοκομείων, πρακτικά δηλαδή με το κλείσιμό τους.

Η αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ως μηχανισμού επιβολής της λιτότητας και δίωξης κάθε φιλολαϊκής πολιτικής είναι οφθαλμοφανές ότι σηματοδοτεί τον μετασχηματισμό του ρόλου της δικαιοσύνης ή το ξεγύμνωμά της για όποιους δεν είχαν αυταπάτες για το ρόλο που διαδραμάτιζε σε τελική ανάλυση. Έργο της πλέον δεν είναι η αποκατάσταση των αδικιών, η προστασία των αδυνάτων ή η επιβολή φραγμών απέναντι στην αδικία του κράτους αλλά η επιβολή της λιτότητας και της γενικευμένης φτώχειας. Η δικαιοσύνη έτσι γίνεται μακρύ χέρι της οικονομικής ελίτ, υποτάσσεται απροκάλυπτα στις πιο αντιδραστικές δυνάμεις που έχουν σφραγίσει τον χαρακτήρα της ΕΕ στοχεύοντας στην υπονόμευση του κράτους πρόνοιας και της κοινωνικής ευημερίας.

Καταιγισμός αντιλαϊκών μέτρων

Το ενδεχόμενο της προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, εναντίον ενός κράτους μέλους (για να μην μείνει καμιά αμφιβολία για τις περίφημες «αρχές της αλληλεγγύης» επί των οποίων υποτίθεται έχει οικοδομηθεί η ΕΕ) δεν είναι καθόλου υποθετικό. Είναι τόσο αυστηρές οι προβλέψεις για τα μέτρα που οφείλει να λάβει κάθε κράτος μέλος για να επιβάλλει την δημοσιονομική πειθαρχεία που οι προσφυγές θα γίνουν θέμα ρουτίνας. Για παράδειγμα, ορίζεται ότι αν το δημόσιο χρέος κάποιου κράτους μέλους υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ τότε θα πρέπει κάθε χρόνο αυτό να μειώνεται κατά ένα εικοστό. Στην περίπτωση της Ελλάδας, ξανά, ο παραπάνω όρος σημαίνει ότι θα πρέπει κάθε χρόνο, πέρα απ’ όσα μέτρα απαιτούνται για την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού, την εξάλειψη δηλαδή των ελλειμμάτων, να επιβάλλονται κι άλλα μέτρα ύψους 11,82 δισ. ευρώ έτος (αυτό το ποσό είναι το 1/20 ή το 5% μεταξύ του επιτρεπόμενου ορίου στο δημόσιο χρέος ύψους 60% του ΑΕΠ που ισοδυναμεί με 109,83 και του πραγματικού δημόσιου χρέους που ανέρχεται σε 346,20 δισ. με βάση τον προϋπολογισμό του 2013 και πριν την μίνι αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους που έφερε η απόφαση του Eurogroup της 27ης Νοεμβρίου 2011). Επομένως αν η Ελλάδα (ή οποιαδήποτε άλλη χώρα έχει δημόσιο χρέος που ξεπερνάει το 60%) δεν επιβάλει περικοπές ύψους 11,82 δις. ευρώ ετησίως (που για το 2013 με βάση τον κρατικό προϋπολογισμό προσεγγίζει τις αμοιβές προσωπικού οι οποίες ανέρχονται σε 12,7 δις. ευρώ) θα τιμωρείται με την απόλυση όλου του νοσοκομειακού προσωπικού! Το δίλλημα έτσι που θέτει το Βερολίνο (θυμίζοντας τις πιο λαμπρές στιγμές από την πρόσφατη ιστορία του) είναι: «είτε απολύετε όλους τους δημόσιους υπαλλήλους μόνοι σας, δηλαδή με δική σας πρωτοβουλία, είτε όλους τους νοσοκομειακούς κατόπιν απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Διαλέγετε και παίρνετε»!

Το πλέον σκανδαλώδες όμως είναι πως οι ηγέτες της ΕΕ απαίτησαν ώστε το Δημοσιονομικό Σύμφωνο να έχει συνταγματική ισχύ. Δηλαδή, οι κανόνες της αιματηρής λιτότητας και της εξαθλίωσης της κοινωνίας – γιατί περί αυτού πρόκειται – να αποτελούν σταθερά στην οικονομική πολιτική, ανεξαρτήτως του τι θα ψηφίζουν οι πολίτες κάθε φορά. Έτσι για παράδειγμα αν στην Ελλάδα ή οποιαδήποτε άλλη χώρα εκλεγεί μια κυβέρνηση που θα έχει υποσχεθεί να δώσει αυξήσεις στους μισθούς ή να προβεί σε αναδιανομή του κοινωνικού πλούτου, η υλοποίηση του προγράμματός της θα προσκρούσει σε μια συνταγματική δέσμευση που – για πρώτη φορά τόσο καταφανώς – δεν θα εγγυάται πολιτικά δικαιώματα, δημοκρατικές ελευθερίες και κοινωνικές κατακτήσεις αλλά την υποχρέωση στην πείνα και στις αυτοκτονίες λόγω απόγνωσης!

ΕΕ δύο ταχυτήτων

Το δημοσιονομικό σύμφωνο συνιστά τομή στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης επειδή για πρώτη φορά δημιουργεί μια Ένωση δύο ταχυτήτων με θεσμικό τρόπο. Η ευρωζώνη αποκολλάται από την ΕΕ (η οποία πλέον υποβαθμίζεται) κατά πολλούς, κυρίως όμως, θεσμοθετημένους τρόπους, όπως για παράδειγμα με τις δύο συνόδους κορυφής που θα οργανώνονται κάθε χρόνο τουλάχιστον – αν δεν προκύπτει ανάγκη και για έκτακτη σύνοδο – με θέμα το ευρώ. Επίσης με τον διορισμό προέδρου στη βάση της αρχής της πλειοψηφίας κι όχι της ομοφωνίας, όπως συνηθιζόταν ως τώρα. Άλλωστε και το ίδιο το δημοσιονομικό σύμφωνο ψηφίστηκε και τέθηκε σε ισχύ χωρίς την ομόφωνη έγκριση και των 27 κρατών – μελών της ΕΕ. Η εντεινόμενη δε συζήτηση που έχει δει το φως της δημοσιότητας έκτοτε για το κατά πόσο η Αγγλία πρέπει να συνεχίσει να είναι στην ΕΕ ή όχι, βεβαιώνουν για το βάθος του ρήγματος που δημιουργήθηκε και τον μη αντιστρεπτό του χαρακτήρα.

Το σημαντικότερο ωστόσο είναι ότι το Δημοσιονομικό Σύμφωνο (που εγκρίθηκε από την Ελληνική Βουλή κάτω από ένα πέπλο μυστικότητας έτσι ώστε να μη χρειαστεί να λογοδοτήσουν οι βουλευτές που σήκωσαν το χέρι τους γι’ αυτό το τερατούργημα) εγκαινιάζει μια εποχή λιτότητας χωρίς τέλος. Όποιος πιστεύει ότι η εκπλήρωση των όρων για διαρθρωτικό έλλειμμα της τάξης του 0,5% του ΑΕΠ (που αυτή τη στιγμή πληρείται μόνο από 4 χώρες) θα ανοίξει τον δρόμο για την αναδιανομή ή τις κοινωνικές παροχές πλανάται πλάνην οικτράν. Στο Δημοσιονομικό Σύμφωνο από την τέταρτη κιόλας σελίδα εκφράζεται η προθυμία των κρατών μελών να υιοθετήσουν «ένα νέο φάσμα μεσοπρόθεσμων στόχων που συνάδει με τους περιορισμούς που προβλέπονται από την παρούσα συνθήκη». Σε επόμενο άρθρο εξ άλλου υπογραμμίζεται η σημασία που έχει το «Σύμφωνο για το ευρώ +» που υπογράφτηκε από τους ηγέτες στης ΕΕ στη σύνοδο της 24ης-25ης Μαρτίου 2011. Στις διατάξεις του προβλέπεται η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και η επανεξέταση του μοναδιαίου κόστους εργασίας σε κάθε κράτος μέλος σε σύγκριση πάντα με τους «κυριότερους εμπορικούς εταίρους». Δηλαδή την Κίνα! Γίνεται επομένως εμφανές ότι η ΕΕ μετατρέπεται σε Κέρβερο της λιτότητας, των περικοπών και της φτώχειας!

από τα "Επίκαιρα"