Φώτη χάσαμε

του Στέλιου Κούλογλου

Ένα από τα σπάνια περιστατικά χιούμορ στην πολιτική ζωή της χώρας σημειώθηκε το 1996, μόλις η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ είχε ψηφίσει τον Κ. Σημίτη για αντικαταστάτη του Α. Παπανδρέου στην πρωθυπουργία. Ο Γεράσιμος Αρσένης, ένας από τους δύο χαμένους της ψηφοφορίας (ο άλλος ήταν ο Άκης Τσοχατζόπουλος), διηγήθηκε στην ομιλία του, αμέσως μετά, το ανέκδοτο με τον αγρότη που ακούει μια φωνή από τον ουρανό, η οποία τον συμβουλεύει να έρθει στην Αθήνα και να στοιχηματίσει στον Ιππόδρομο. Στην κρίσιμη ιπποδρομία, ο επαρχιώτης χάνει όλη την περιουσία του και η φωνή τού λέει: «Γιώργο, χάσαμε».

Δεν είναι ακόμα σαφές πού οφείλεται η ξαφνική μεταστροφή του Φώτη Κουβέλη το βράδυ της Δευτέρας 18 Ιουνίου, την επαύριο των πρόσφατων, επαναληπτικών εκλογών. Μέχρι νωρίς το βράδυ εκείνης της ημέρας, ο πρόεδρος της ΔΗΜ.ΑΡ. είχε εμμέσως ταχθεί υπέρ μιας ψήφου ανοχής σε μια πιθανή κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Δεν χρειαζόταν, άλλωστε, η κοινοβουλευτική...

δύναμη της Δημοκρατικής Αριστεράς για να σχηματιστεί κυβέρνηση. Γιατί την επομένη το πρωί να ταχθεί υπέρ της συμμετοχής στην κυβέρνηση Σαμαρά;

Άλλοι υποστηρίζουν ότι, στη διάρκεια της νύχτας, του δόθηκε η υπόσχεση ότι θα προταθεί για επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Αλλά το σενάριο αυτό μπάζει νερά, αφού ήταν από εκείνες τις μέρες φανερό ότι σε δύο χρόνια «ποιος ζει, ποιος πεθαίνει» στην καταρρέουσα πολιτική ζωή της χώρας. Μια άλλη εκδοχή είναι ότι του δόθηκε η διαβεβαίωση πως θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός στη διάρκεια της τετραετίας, αφού με τα επαχθή μέτρα που θα λάβει η νέα κυβέρνηση ο Α. Σαμαράς δεν θα μπορέσει να σταθεί για πολύ.

Είναι γεγονός ότι την θέση της πρωθυπουργίας είχε δεχθεί ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ αμέσως μετά τις πρώτες εκλογές της 6ης Μαίου. Η ορκωμοσία θα γινόταν αμέσως μετά την αποτυχία των διερευνητικών επαφών του Α. Τσίπρα και το σενάριο προέβλεπε ο Ευγ. Βενιζέλος να καταθέσει αμέσως την εντολή για να προχωρήσει γρήγορα η ορκωμοσία τρικομματικής κυβέρνησης υπό τον Φ.Κουβέλη.

Ο τελευταίος ειδοποίησε στις 6 το πρωί την προεδρία της Δημοκρατίας, ότι τελικώς δεν θα έπαιρνε το ρίσκο, και έτσι φτάσαμε στις δεύτερες εκλογές, όταν ο σχηματισμός κυβέρνησης είχε ωριμάσει και στην κοινή γνώμη. Αλλά τα προηγούμενα πάλι δεν εξηγούν που οφείλεται η μεταμεσονύχτια μεταστροφή, από την ευέλικτο και πολύ λιγότερο δαπανηρή ψήφο ανοχής, στην συμμετοχή. Σε μια κυβέρνηση που ήταν σχεδόν βέβαιο ότι θα χάσει την κούρσα, όπως την είχε χάσει και ο Γιώργος στο ανέκδοτο του Αρσένη.

Τα όσα γίνονται αυτές τις ημέρες με τη διελκυστίνδα ΔΗΜΑΡ-Τρόικας για τα εργασιακά δεν είναι παρά αναπόφευκτη συνέπεια εκείνης της μοιραίας απόφασης. Ο Φ. Κουβέλης επέλεξε να διαφοροποιήσει τη θέση του οργανώνοντας μια επικοινωνιακή ρήξη, όχι στο θέμα της «δημοσιονομικής προσαρμογής», δηλαδή στα νέα μέτρα λιτότητας, στα οποία η Τρόικα είναι αμετακίνητη, αλλά στις εργασιακές σχέσεις. Πράγματι, με απλούς κανόνες λογικής η Τρόικα δεν θα είχε πρόβλημα να υποχωρήσει σε αυτό το σημείο: με την καταστροφή που φέρνουν τα νέα μέτρα, η επιμονή στην κατάργηση του επιδόματος γάμου είναι σαν να έχεις φάει όλο τον γάιδαρο, αλλά να επιμένεις να σου ψήσουν και την ουρά.

Το λάθος του αρχηγού της ΔΗΜ.ΑΡ. είναι ότι δεν υπολόγισε πως πρόκειται για παιχνίδι εξουσίας. Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα ιδιότυπο, χωρίς προηγούμενο σε ευρωπαϊκή χώρα μετά τη δεκαετία του ’50 καθεστώς οικονομικής κατοχής και η Τρόικα κάνει επίδειξη δύναμης. Δεν πρόκειται, άλλωστε, για δημοσιονομική προσαρμογή αλλά για την προσαρμογή μιας κοινωνίας στον νεοφιλελεύθερο Μεσαίωνα. Στο ερώτημα ποιος κυβερνά αυτήν τη χώρα, η Τρόικα ήταν αδύνατο να απαντήσει: «ο Φώτης».

Είναι γεγονός ότι ο πρόεδρος της ΔΗΜ.ΑΡ. είχε εδώ κι εβδομάδες την αίσθηση ενός αδιεξόδου, και όχι μόνο για τα μέτρα λιτότητας. Η επιλογή της συγκυβέρνησης με τη ΝΔ του κ. Σαμαρά αποδεικνύεται καταστροφική σε όλους τους τομείς: εδώ έφτασαν να συλλαμβάνουν τον Βαξεβάνη που έκανε πολύ καλά τη δουλειά του δημοσιοποιώντας την λίστα που συγκάλυπταν οι υπουργοί του ΠΑΣΟΚ, όπως την έκαναν οι Κατσίμη-Αρβανίτης στην ΕΡΤ πριν τους διώξουν, προκαλώντας διεθνή κατακραυγή.

Ο Δένδιας συγκαλύπτει τα βασανιστήρια στα αστυνομικά τμήματα για να τον ξεφωνίσουν η «Guardian» και οι ιατροδικαστές. Στην Κέρκυρα έκαναν έρευνα στο σπίτι, κατέσχεσαν τον υπολογιστή και συνέλαβαν έναν πολίτη επειδή ανάρτησε στο facebook φωτογραφίες αστυνομικής βίας στην τοπική παρέλαση. Ύστερα τον κατηγόρησαν για διάδοση ψευδών ειδήσεων με σκοπό να βλάψει την εικόνα της χώρας!

Στο Δημόσιο διορίζουν ακάθεκτοι από συγγενείς μέχρι γκόμενες, τα ΕΣΠΑ τα σταμάτησαν για να τα δώσουν σε κολλητούς, την ώρα που η οικονομία ασφυκτιά. Πρόκειται για μεταμφιεσμένους πασοκτζήδες, με έξτρα δόση συντηρητισμού και βλακείας. Ένα κόμμα που πήρε 18% στις εκλογές (άντε 29,6% στις δεύτερες, όταν ψήφισαν η Μέρκελ, η «Bild» με τα ανοιχτά γράμματα και το κακό συναπάντημα) συμπεριφέρεται λες και είναι ο στρατάρχης Παπάγος με το 50%, τρία χρόνια μετά τη λήξη του εμφύλιου πολέμου.

Ενα ακόμη στρατηγικό λάθος ήταν ότι, πάνω στη φούρια να σχηματιστεί κυβέρνηση το καλοκαίρι, η χάραξη της όποιας διαπραγματευτικής τακτικής με τους δανειστές, ανατέθηκε στην ΝΔ, για να αποδειχθεί σύντομα ότι ο κ. Σαμαράς δεν είχε την παραμικρή διάθεση να διαπραγματευθει το παραμικρό. 'Ομως “τακτική του καλού μαθητή” που χάραξαν οι Σαμαράς-Στουρνάρας εξαντλήθηκε σε κάποια καλά λόγια της Μέρκελ, με αποκορύφωμα την επίσκεψη στην Αθήνα, όπου η γερμανίδα καγκελάριος όχι μόνο δεν έφερε δώρα, αλλά ούτε καν επανέλαβε ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στην ευρωζώνη.

Αντίθετα, η με όρους και νοοτροπία υποτέλειας προσκόληση στο Βερολίνο στερεί από την Αθήνα την δυνατότητα να συστρατευθεί με τους φυσικούς συμμάχους της, δηλαδή τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα δεν προσκλήθηκε τον προηγούμενο μήνα στην διάσκεψη της Μάλτας, στην οποία συμμετείχαν οι πρωθυπουργοί της Ισπανίας και της Ιταλίας και ο Γάλλος πρόεδρος. Ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν έχει καμιά πρόθεση πολιτικής διαπραγμάτευσης, όπως του ζητούσαν οι εταίροι του για να υπάρξει κάποιου είδους ελάφρυνση στα μέτρα. Όταν κήρυξε το τέλος της εικονικής διαπραγμάτευσης την Τρίτη, προκάλεσε την άμεση αντίδραση των Βενιζέλου- Κουβέλη που την επόμενη ούτε κατέβηκαν να ψηφίσουν στην Βουλή.

Ο Γιώργος στο ανέκδοτο του Αρσένη είχε παίξει όλη την περιουσία του σε μια ιπποδρομία. Ο πρόεδρος της ΔΗΜ.ΑΡ. είχε εγκαίρως ειδοποιηθεί ότι η τρόικα, ακόμη και για λόγους γοήτρου, δεν θα έκανε πίσω στα εργασιακά. Αλλά παρ' όλα αυτά προχώρησε σε ένα λάθος καταστροφικό στην πολιτική, όπου ποτέ δεν πρέπει να λες ποτέ. Έπαιξε όλα τα χαρτιά του στο όχι, δηλώνοντας ότι δεν θα τα ψηφίσει με τίποτα και αυτοεγκλωβίστηκε: ή θα έπρεπε θα κάνει κωλοτούμπα ή να επιφέρει συντριπτικό πλήγμα στην κυβέρνηση στην οποία συμμετέχει.

Προς το παρόν φαίνεται να επιλέγει την τελευταία λύση. Ακόμη όμως και αν τα μέτρα περάσουν την ερχόμενη εβδομάδα, η κυβέρνηση βγαίνει ετοιμοθάνατη από την μάχη: πέρα από τις διαρροές στο ΠΑΣΟΚ, η ΔΗΜΑΡ θα έχει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ταχθεί εναντίον της βασικότερης επιλογής της κυβέρνησης στην οποία συμμετέχει. Αλλά επειδή η επιλογή της σύμπραξης με την ΝΔ δεν έχει ανατραπεί, δηλώνει ότι θα συνεχίσει να στηρίζει την κυβέρνηση την οποία δεν θα υποστηρίξει στην πιο κρίσιμη ψηφοφορία!

Στην πολιτική είναι καλό να πηγαίνεις μέχρι τέλος την επιλογή που έχεις κάνει. Η αν αλλάξεις, να επιμείνεις στην αλλαγή. Αν δεν κάνεις ούτε το ένα ούτε το άλλο, στο τέλος θα χάσεις. “Η όπως έλεγε το ανέκδοτο, Φώτη χάσαμε".