Τρείς Πόλεις χωριστά

της Μαριάννας Τζιαντζή

Σπάνια βλέπουμε τους δρόμους του κέντρου της Αθήνας τόσο άδειους όπως ήταν το πρωί της Τρίτης. Μια μεγάλη επιχείρηση - σκούπα είχε σαρώσει ό,τι ανεπιθύμητο μπορούσε να βρεθεί στο πέρασμα της Άνγκελα Μέρκελ: επαίτες, πλανόδιους μουσικούς, διαδηλωτές, αργόσχολους, τουρίστες, τρόλεϊ, πουλιά πετούμενα, λατέρνες. Η Αθήνα ήταν μια άλλη πόλη ή μάλλον ήταν η ίδια πόλη χωρισμένη στα τρία.

Οι δύο πρώτες πόλεις ήταν αμοιβαία αποκλειόμενες. Απαγορευμένη, προστατευμένη, φυλασσόμενη η πρώτη, οργισμένη η δεύτερη. Η τρίτη πόλη ήταν η γκρίζα, η ανεξιχνίαστη ζώνη. Εδώ βρισκόταν η πλειονότητα των κατοίκων της πρωτεύουσας, που συνέχιζαν τις καθημερινές τους δραστηριότητες (σπίτι, ψώνια, καφενείο, σχολείο και δουλειά) και νοερά βρίσκονταν είτε από τη μια, είτε από την άλλη πλευρά του σιδερένιου φράχτη στο ύψος των ανθέων.

Ποιες άραγε να είναι οι αναμνήσεις της Άνγκελα Μέρκελ από την επίσκεψή της στην Αθήνα πέρα από τις συναντήσεις της με πολιτικές ηγεσίες και επιχειρηματικούς παράγοντες; Ίσως πέρα στα Μεσόγεια, περνώντας από την Αττική Οδό, να είδε τα θηριώδη συγκροτήματα κατοικιών που...

σκαρφάλωσαν στους λόφους και αφάνισαν τα αμπέλια. Μάλλον θα είδε το μακρινό περίγραμμα του Παρθενώνα και του Λυκαβηττού, όπως και τις προσόψεις των κομψών αθηναϊκών πολυκατοικιών στη Βασιλίσσης Σοφίας. Σχεδόν τη λυπάται κανείς. Επισκέφθηκε την πόλη -κοιτίδα της Δημοκρατίας, το όνειρο εκατομμυρίων συμπατριωτών της, έφτασε στην πηγή και δεν ήπιε νερό... μόνο που δεν ήταν αυτός ο στόχος της. Ποια πηγή, εξάλλου; Η Γερμανία είναι σήμερα η οικονομική καρδιά της Ευρώπης, άρα η μόνη καρδιά και πηγή.

Από άλλον πλανήτη μοιάζει να έρχεται η παλιά φωτογραφία που είδε ξανά το φως σε μια γερμανική εφημερίδα και η οποία απεικονίζει τον Κόνραντ Αντενάουερ καβάλα σε ένα γαϊδουράκι σε ένα λιθόστρωτο στη Σαντορίνη το 1954. Με καμπαρντίνα και ρεπούμπλικα ο καγκελάριος, περιτριγυρισμένος από νησιώτες, προύχοντες και μη. Ούτε ένας χωροφύλακας, ούτε ένας ένστολος φρουρός. Πιο πίσω ένα παράθυρο ανοιχτό, μια γυναίκα και ένα κοριτσάκι κοιτάζουν από ψηλά. Μια ειρηνική εικόνα και ας μην είχαν περάσει ούτε δέκα χρόνια από τη γερμανική Κατοχή. Τότε ο πρώτος καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας είχε επίσης επισκεφθεί τις Μυκήνες, το Ναύπλιο και την Αρχαία Ολυμπία, ενώ σήμερα η καγκελάριος της ενιαίας Γερμανίας έμεινε στην Ελλάδα μόλις έξι ώρες, τόσο λίγο που ούτε σακάκι δεν χρειάστηκε να αλλάξει.

Ναι μεν η καρδιά της καγκελαρίου ματώνει σαν συλλογιέται των Ελλήνων τα βάσανα, όμως η Ελλάδα που ματώνει βρέθηκε εκτός του οπτικού και ακουστικού της πεδίου. Μόνο στις «Χίλιες και μια νύχτες» ο σουλτάνος μεταμφιέζεται φορώντας ρούχα λαϊκά και βγαίνει στο παζάρι της Βαγδάτης για να μάθει τι πραγματικά σκέφτονται οι υπήκοοί του, αλλά στην πραγματική ζωή οι πολιτικοί ηγέτες, σε Δύση και Ανατολή, ζουν στην παγκόσμια Απαγορευμένη Πόλη.

Την Τρίτη οι δύο πρώτες πόλεις δεν διασταυρώθηκαν, ενώ ρευστά παραμένουν τα αισθήματα, οι διαθέσεις, οι προσδοκίες και τα όρια της τρίτης. Της πόλης που αιωρείται ανάμεσα στις άλλες δύο, έτοιμη να πιστέψει τα γυάλινα «ζήτω!», έτοιμη και να ξεπιστέψει.

από τη «Καθημερινή»