Ασφαλής οδηγός κυβερνητικής αποτυχίας (Nexus, Αύγουστος – Σεπτέμβριος 2012)

του Λεωνίδα Βατικιώτη

Τι δείχνουν τα «μαύρα» οικονομικά στοι-χεία. Επισπεύδεται η «επόμενη μέρα»

Στο μέσο ενός νέου καταιγισμού πιέσεων και εκβιασμών βρίσκεται η ελληνική κοινωνία λίγες μόλις εβδομάδες μετά τις εκλογές με μοναδικό στόχο να μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες τα δύο επόμενα έτη (2013-1014) κατά 11,7 δισ. ευρώ. Κι όμως, το εκλογικό αποτέλεσμα υποτίθεται ότι αποτελούσε το «καλό σενάριο» για τους πιστωτές μας, μιας και θα διευκόλυνε τη συνεννόηση μαζί τους.

Παρόλα αυτά βρισκόμαστε σε ένα χειρότερο σημείο από εκείνο που ήμασταν πριν ξεκινήσει η προεκλογική περίοδος κι αυτό για δύο λόγους: Έναν πολιτικό κι έναν οικονομικό. Ο πολιτικός σχετίζεται με το γεγονός ότι η τρικομματική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Αντώνη Σαμαρά παραβιάζει ευθέως την εντολή που έδωσε το εκλογικό σώμα με την ψήφο του τον Ιούνιο του...

2012 και συνίστατo στην απόρριψη του Μνημονίου και των πολιτικών λιτότητας που απορρέουν από τους πιστωτές. Πράγματι, αν αθροίσουμε τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ (26,9%), των Ανεξάρτητων Ελλήνων (7,5%), της Χρυσής Αυγής (6,9%), της Δημοκρατικής Αριστεράς (6,2%) και του ΚΚΕ (4,5%) – πέντε κομμάτων που παρά τις αβυσσαλέες διαφορές τους αντιτάχθηκαν και απέρριψαν κατηγορηματικά την πολιτική των δύο προηγούμενων χρόνων – το άθροισμα που προκύπτει είναι 52%. Η πλειοψηφία λοιπόν του εκλογικού σώματος απέρριψε την πολιτική που ο Αντώνης Σαμαράς, πριν καν ορκιστεί πρωθυπουργός, δήλωσε ότι θα σεβαστεί και θα συνεχίσει να εφαρμόζει. Η συμμετοχή του κόμματος του Φώτη Κουβέλη στη νέα κυβέρνηση, που πολύ γρήγορα χαρακτηρίστηκε ως «Τρόικα εσωτερικού» λόγω της τυφλής υποταγής που έδειξε στην Τρόικα, μπορεί να της προσέφερε μια επιπλέον νομιμοποίηση, δίνοντας την ψευδαίσθηση ότι καλύπτεται όλο το πολιτικό φάσμα, στην πραγματικότητα όμως έκαψε γρήγορα ένα ακόμη χαρτί του πολιτικού συστήματος, αυξάνοντας τις πιθανότητες ο Φώτης Κουβέλης να έχει την τύχη του Γιώργου Καρατζαφέρη στις επόμενες εκλογές. Οι οποίες, ειρήσθω εν παρόδω, θα αποδειχθεί ότι είναι θέμα μηνών να προκηρυχθούν… Η παντοδυναμία επομένως της νέας κυβέρνησης είναι μόνο φαινομενική, κατ’ αντιστοιχία της επίδειξης πυγμής της κυβέρνησης του δοτού πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου, η οποία σχηματίστηκε κατ’ εντολή της ΕΕ τον Νοέμβριο του 2011.

Ο οικονομικός λόγος, για τον οποίο τώρα βρισκόμαστε σε χειρότερη θέση απ’ ότι πριν τις εκλογές, σχετίζεται με την πανθομολογούμενη αποτυχία των μέτρων που καλείται να εφαρμόσει η κυβέρνηση ντα οποία υποτίθεται ότι θα εγγυηθούν την αποτροπή της χρεοκοπίας. Η κυβέρνηση Σαμαρά, ειδικότερα, δείχνει να πιστεύει ότι η συμμόρφωσή της με κάθε απαίτηση της Τρόικας, ακόμη και την πιο παράλογη, μπορεί να εξασφαλίσει την ομαλή διαχείριση του δημόσιου χρέους και την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Σύντομα ωστόσο θα αποδειχθεί ότι πλανάται πλάνην οικτρά και οι θυσίες τις οποίες καλούνται να υποστούν οι έλληνες πολίτες, δεν θα έχουν το παραμικρό αντίκρισμα. Κοινώς, θα πάνε τσάμπα…

Η ύφεση παρασέρνει δημόσια έσοδα και τράπεζες

Κατ’ αρχάς, κι ενώ αναμενόταν η Τρόικα στην Αθήνα, τα 11,7 δισ. ευρώ που έψαχνε απεγνωσμένα να βρει η κυβέρνηση για το 2013 και 2014 και τα 3 δισ. ευρώ για το 2012 έγινε γνωστό ότι υπολείπονται των αναγκαίων κι ότι τελικά χρειαζόμαστε …κάτι παραπάνω. Η ανάγκη εξοικονόμησης επιπλέον χρημάτων για τα επόμενα έτη έγινε γνωστή από τη στιγμή που κατέστη σαφές ότι η ύφεση της οικονομίας θα συνεχισθεί και το 2013. Υπολογίζεται μάλιστα ότι θα ξεπεράσει το 3%. Αν μάλιστα προσθέσουμε στην ύφεση του 2013, πρώτο, στην ύφεση που έχει ήδη καταγραφεί από το 2008 έως το 2011 κι ανέρχεται σε 14% και ακόμη την ύφεση του τρέχοντος έτους που αναμένεται να κινηθεί μεταξύ 7 και 9%, φαίνεται πως η σωρευτική συρρίκνωση του ΑΕΠ γι’ αυτά τα 6 έτη θα φτάσει το 25%. Το 2014 δηλαδή η Ελλάδα θα παράγει μόνο τα τρία τέταρτα όσων παρήγαγε το 2007! Πρόκειται για πραγματική οικονομική καταστροφή που αποκαλύπτει επίσης πόσο κενές περιεχομένου ήταν οι δηλώσεις των κυβερνητικών οι οποίες παρομοίαζαν την συνταγή του ΔΝΤ και της ΕΕ με ένα «πικρό χάπι που όσο πιο γρήγορα το πάρουμε τόσο ταχύτερα θα γίνουμε καλά». Έκτος χρόνος ύφεσης είναι μπροστά μας, ρεκόρ χωρίς προηγούμενο σε ολόκληρο τον κόσμο για καιρό ειρήνης, χωρίς να μπορεί κανείς να εγγυηθεί πότε θα σταματήσει η κατηφόρα…

Θύμα αυτού του οικονομικού Αρμαγεδώνα αποτελούν και τα φορολογικά έσοδα, που παρασύρονται από την πτώση της οικονομικής δραστηριότητας απαιτώντας επιπλέον χρηματοδοτήσεις για να συνεχίσει η ελληνική οικονομία να πληρώνει τους πιστωτές της. Γιατί, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι περίφημες «χρηματοδοτικές ανάγκες της ελληνικής οικονομίας» δεν αφορούν τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή πόρους οι οποίοι κατευθύνονται σε συνταξιούχους ή κοινωνικές δαπάνες, αλλά ρευστό που πηγαίνει στους πιστωτές για την εξυπηρέτηση ενός δημόσιου χρέους που πλέον έχει καταστρέψει την ελληνική οικονομία. Στον πίνακα που παραθέτουμε φαίνεται πεντακάθαρα ποιος κερδίζει από τα «κονδύλια στήριξης» του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας: πιστωτές και τράπεζες που θα αφαιμάξουν το 97,1% των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους. Στον κρατικό προϋπολογισμό θα φτάσουν μόνο 600 εκ. ευρώ!

Από 32,3 δισ. ευρώ αναμενόμενων εσόδων μόνο τα 600 εκ. (1,85%) θα πάνε στον κρατικό προϋπολογισμό!

Αναμενόμενες εισροές και εκταμιεύσεις (σε δισ. ευρώ) το τρίτο τρίμηνο (Ιούλιος – Αύγουστος) του 2012

ΕΙΣΡΟΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

EFSF:                                                                     31,3

Ιδιωτικοποιήσεις:                                                      1

ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΡΟΩΝ:                                           32,3

ΕΚΡΟΕΣ

Ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών:                                  23,8

Υπόλοιπο:                                                                        8,5

Πληρωμή τόκων & χρεολυσίων:                                    4,6

(εξόφληση ομολόγων σε ΕΚΤ στις 20/8: 3,1, δάνειο ΟΣΕ στις 13/9: 0,2, τόκοι 1,3 κ.λπ)

Υπόλοιπο:                                                                        3,9

Αποπληρωμή εντόκων γραμματίων Ελλ. Δημοσίου:   2

Πληρωμή ληξ. οφειλών δημοσίου σε επιχειρήσεις:      1,3

Τελικό υπόλοιπο (για τον προϋπολογισμό):          0,6

Πριν δούμε όμως ότι για τους εργαζόμενους επιφυλάσσεται μόνο λιτότητα αξίζει να δούμε ότι κι αυτές οι περικοπές (των 11,7 δισ. για το 2012-2013 και των 3 δισ. για το 2012) αποδεικνύονται ανεπαρκείς όχι μόνο λόγω του ότι τα μειούμενα έσοδα δημιουργούν συνεχώς μαύρες τρύπες στα δημόσια οικονομικά αλλά επιπλέον επειδή οι τράπεζες (τις οποίες ως έθνος έχουμε αναλάβει υπό την …προστασία μας) αυξάνουν συνεχώς τις ζημιές τους που πρέπει να καλυφθούν από τα διαθέσιμα κονδύλια. Υπολογίζεται χαρακτηριστικά πως το ύψος των επισφαλών δανείων στο πλαίσιο της επιχειρηματικής πίστης έφτασε το 15% τον Μάρτιο του 2012, όταν πριν μισό χρόνο, τον Σεπτέμβριο  του 2011 ήταν 11%. Σε επίπεδο αριθμών εκτιμάται ότι τα λεγόμενα κόκκινα δάνεια ξεπερνούν τον αριθμό ρεκόρ των 48 δισ. ευρώ. Οι ζημιές των τραπεζών όπως είναι αναμενόμενο προκαλούνται από την ραγδαία πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης που αποδεικνύεται τορπίλη στα ύφαλα μικρών και μεγάλων, αλλά κυρίως των εμπορικών, επιχειρήσεων.

Πλευρά αυτής της πτώσης αποτυπώθηκε σε έρευνα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Δευτέρα 23 Ιουλίου κι αποκάλυψε ότι η μείωση του τζίρου το 2012 σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο ανέρχεται σε 53%, ενώ η μείωση των κερδών τους σε 55%. Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 3.000 επιχειρήσεων δείχνει συνεχή πτώση τόσο του κύκλου εργασιών όσο και των κερδών από το 2009. Χαρακτηριστικά, ο μέσος όρος του κύκλου εργασιών τους τα τελευταία τέσσερα χρόνια ακολουθεί την εξής πορεία: 2009: 425.329 ευρώ, 2010: 392.914 ευρώ, 2011: 309.887 ευρώ, 2012 (εκτίμηση): 144.507 ευρώ. Τα δε κέρδη των εμπορικών επιχειρήσεων (ως μέσο όρο) τα τελευταία χρόνια κατέγραψαν την ακόλουθη πορεία: 2009: 49.212 ευρώ, 2010: 36.521 ευρώ, 2011: 25.198 ευρώ, 2012 (εκτίμηση) 22.729 ευρώ. Με λίγα λόγια τα κέρδη της μέσης εμπορικής επιχείρησης το 2012 βρίσκονται πιο κάτω κι από το μισό των κερδών του 2009!!! Σε αυτή την κινούμενη άμμο βυθίζονται και οι τράπεζες, η διάσωση των οποίων αποτελεί (στης Τρόικας τα χρόνια) αυτονόητο και υπέρτατο …καθήκον του ελληνικού κρατικού προϋπολογισμού. Κάτι που προφανώς δεν ισχύει για τους ανέργους ή τους χαμηλοσυνταξιούχους…

Συμπερασματικά, η παρατεταμένη ύφεση της οικονομίας μεγαλώνει συνεχώς τις ανάγκες χρηματοδότησης της οικονομίας λόγω του ότι τα δημόσια έσοδα υπολείπονται κάθε φορά των στόχων. Επίσης αυξάνει τις επισφάλειες των τραπεζών που έχοντας κολλήσει σαν βδέλλα στα δημόσια οικονομικά, αναλαμβάνει κάθε φορά ο προϋπολογισμός να καλύψει τις μαύρες τρύπες τους.

Πέραν φυσικά των πρόσθετων, υπάρχουν και οι …στάνταρ υποχρεώσεις μας, όπως είναι η εύρεση των 11,7 δισ. ευρώ για τη διετία 2013 – 2014 και 3 δισ. για φέτος. Παρότι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχει γίνει ακόμη γνωστή η στάση των «μεγάλων αφεντικών» της Τρόικας απέναντι στις ελληνικές προτάσεις για περικοπές, τα θύματα της εαρινής επίθεσης του ΔΝΤ και της ΕΕ είναι τα εξής: Πρώτο, η δημόσια περιουσία, δεύτερο, η τοπική αυτοδιοίκηση και, τρίτο, οι κοινωνικές δαπάνες.

Το τέλος του κοινωνικού κράτους

Άγριο τσεκούρι στις κοινωνικές δαπάνες αναμένεται να πέσει στα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας και στα εφ’ άπαξ. Ειδικά για τα εφ’ άπαξ η μείωση της τάξης του 22,68%, σύμφωνα με δημοσιεύματα, πέραν της μείωσης ύψους 20% που είχε ήδη γίνει θα ισχύει αναδρομικά, πλήττοντας κατ’ αυτό τον τρόπο και τους 52.000 συνταξιούχους που έχουν υποβάλλει αίτηση από το 2010 χωρίς ακόμη να το έχουν λάβει. Μακάβριο, αλλά αξίζει να αναφερθεί για να γίνει κατανοητό το μέγεθος του κυνισμού που συνοδεύει τις αποφάσεις της κυβέρνησης: Εξ αυτών οι 650 έχουν ήδη πεθάνει…

Αρνητικό αντίκτυπο θα έχει ο νέος γύρος περικοπών και στα νοσοκομεία. Ήδη ο νέος αναπληρωτής υπουργός Υγείας, Μάριος Σαλμάς, με ραδιοφωνική του συνέντευξη την Κυριακή 8 Ιουλίου προειδοποίησε πως άμεσα θα κλείσουν 60 από τα 150 νοσοκομεία, για να απομείνουν μόνο 90 σε όλη τη χώρα και θα καταργηθούν 10.000 κλίνες. Ως αποτέλεσμα η νοσοκομειακή φροντίδα θα υποβαθμιστεί πλήρως και θα οδηγηθεί σε τριτοκοσμικά επίπεδα, με εξαίρεση όσους φυσικά έχουν τη δυνατότητα να χρυσοπληρώνουν τα ιδιωτικά νοσοκομεία που θα γνωρίσουν δόξες. Έτσι, θα θυμόμαστε ακόμη και τα ράντσα των προηγούμενων χρόνων με νοσταλγία! Ενδεικτικά στοιχεία για το που οδηγεί την δημόσια υγεία το ντελίριο των περικοπών δόθηκαν στη δημοσιότητα στις 18 Ιουλίου με αφορμή την ετήσια έκθεση του ΚΕΕΛΠΝΟ. Εκεί περιγράφεται η εκρηκτική αύξηση των κρουσμάτων του έιτζ, ως αποτέλεσμα της αδυναμίας πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας. Αναφέρεται συγκεκριμένα στην έκθεση ότι ενώ από το 1984 ως το 2000 η νόσος παρουσίαζε σταθερή αύξηση, έκτοτε αυτή η τάση αναχαιτίστηκε και το 2010 τα κρούσματα ήταν μόνο 14. Πέρυσι όμως η αύξηση που παρατηρήθηκε έκανε τους πάντες να μείνουν με ανοιχτά τα μάτια, καθώς καταγράφηκαν 241 κρούσματα!!! Μεταξύ πολλών αρνητικών ρεκόρ που έχει κατακτήσει η δημόσια υγεία στην Ελλάδα, λόγω των περικοπών, συγκαταλέγεται κι η γέννηση το 2011 τεσσάρων οροθετικών παιδιών. Αν υλοποιηθούν από την συγκυβέρνηση Σαμαρά οι επιπλέον περικοπές που ζητά η Τρόικα η δημόσια υγεία στην Ελλάδα θα δεχθεί συντριπτικό πλήγμα.

Πολύ αρνητικό αντίκτυπο στις κοινωνικές υπηρεσίες αναμένεται να έχουν και οι περικοπές στις χρηματοδοτήσεις των ΟΤΑ, που είναι ξανά στο τραπέζι παρότι το δημόσιο αρνείται να αποπληρώσει οφειλές ύψους 1,3 δισ. ευρώ που έχει απέναντι στους δήμους. Μέχρι στιγμής, τα δύο τελευταία χρόνια οι περικοπές που έχουν γίνει φτάνουν το 52% των λειτουργικών τους εξόδων και το 65% των επενδυτικών τους δαπανών. Στο εξής, κι ενώ υπάρχουν πολλές εκατοντάδες απλήρωτοι συμβασιούχοι από τους δήμους, κάθε νέα περικοπή θα σημάνει λουκέτο σε βρεφονηπιακούς σταθμούς και ιατρεία. Τα στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης προειδοποιούν ότι οι δυνατότητες μείωσης κόστους έχουν ξεπεραστεί προ πολλού.

Ξεπούλημα όσο – όσο…

Φιλοδοξία ωστόσο της κυβέρνησης Σαμαρά είναι να μείνει στην ιστορία ως η κυβέρνηση που κατάφερε να ξεπουλήσει όσο – όσο την ελληνική δημόσια περιουσία. Σε κάθε περίπτωση όμως μιλάμε για «ψιλοπράγματα»: σε 6,95 δισ. ευρώ εκτίμησε την προς ιδιωτικοποίηση δημόσια περιουσία, το Ταμείο Ξεπουλήματος (ΤΑΙΠΕΔ) με επίσημο έγγραφό του, σε βαθμό (ακόμη κι αν δεν υπήρχε κανένας άλλος λόγος να παραμείνει κτήμα του ελληνικού λαού αυτός ο πλούτος) να αποτελεί έγκλημα καθοσιώσεως η εκχώρησή του σε ιδιώτες με αυτές τις τιμές. Από την άλλη, από την σκοπιά των ιδιωτών δηλαδή, αυτό το επίπεδο τιμών αποτελεί πρώτης τάξης ευκαιρία για να πιέσουν ώστε οι ιδιωτικοποιήσεις να γίνουν όσο το δυνατό νωρίτερα και με την μικρότερη δυνατή διαφάνεια. Στην πρώτη σειρά της δημόσιας περιουσίας που βγαίνει στο σφυρί βρίσκονται τα ακίνητα του ελληνικού δημοσίου. Συνολικά στην περιουσία του ΤΑΙΠΕΔ έχουν περιέλθει 80.714 ακίνητα στα οποία συμπεριλαμβάνονται 6 ξενοδοχεία Ξενία (Δελφών, Βυτίνας, Άνδρου, Σκιάθου, Αράχοβας και Τσαγκαράδας), 4 ιαματικές πηγές (με σημαντικότερη αυτή του Καϊάφα στην Ηλεία) και μεγάλες παραθαλάσσιες εκτάσεις στην Κασσιόπη της Κέρκυρας κι επίσης στην Αφάντου και το Πρασονήσι της Ρόδου. Πρόκειται συνολικά για ανεκτίμητης αξίας εκτάσεις που θα μπορούσαν κάλλιστα να αξιοποιηθούν προς όφελος της κοινωνίας αντί να δοθούν έναντι αμφιβόλου τιμήματος στα ιδιωτικά συμφέροντα με αποτέλεσμα, χώρια των άλλων, την τσιμεντοποίηση ελεύθερων χώρων και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος.

Προτεραιότητα επίσης έχει αποκτήσει και η πώληση της Αγροτικής Τράπεζας και των θυγατρικών της. Ειδικά της γαλακτοβιομηχανίας Δωδώνη (στην οποία η ΑΤΕ έχει μερίδιο ύψους 67,77% του κεφαλαίου της) που απασχολώντας 470 εργαζόμενους και αγοράζοντας γάλα από 7.000 παραγωγούς – κτηνοτρόφους στηρίζει την τοπική οικονομία της Ηπείρου. Η Δωδώνη επίσης είναι η κορυφαία εξαγωγική εταιρεία στον τομέα των τυροκομικών προϊόντων, καθώς το 2011 το 20% της ετήσιας παραγωγής της φέτας και σκληρών τυριών διοχετεύτηκε στις αγορές του εξωτερικού. Αξίζει ακόμη να αναφερθεί πως είναι κερδοφόρα επιχείρηση. Το 2010 τα καθαρά της κέρδη μετά από φόρους ανήλθαν σε 3,53 εκ. ευρώ. Η πώλησή της επομένως δεν γίνεται με κριτήριο την απαλλαγή της ΑΤΕ από μια ζημιογόνα επιχείρηση. Αποκαλύπτεται αντιθέτως ότι πρόκειται για μια κίνηση που εξυπηρετεί τους ιδιώτες και βλάπτει εξόφθαλμα την τοπική κοινωνία. Συνολικά μιλώντας, η ιδιωτικοποίηση της Αγροτικής Τράπεζας βρίθει σκοπιμοτήτων. Η σχεδιαζόμενη πώλησή της θα σημάνει συναγερμό σε χιλιάδες αγροτικά νοικοκυριά που θα κινδυνεύσουν να μείνουν άκληρα καθώς το 70% της αγροτικής γης είναι υποθηκευμένο στην ΑΤΕ. Η πώλησή της επίσης στην Τράπεζα Πειραιώς, θαλειτουργήσει σαν φιλί ζωής στην τράπεζα του Μιχάλη Σάλα που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας.

Εξ ίσου δραματικές θα είναι οι συνέπειες από την πώληση κι άλλων πάλαι ποτέ δημοσίων επιχειρήσεων, όπως η ΔΕΗ, οι εταιρείες ύδρευσης Αθήνας και Θεσσαλονίκης (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ), ο σιδηρόδρομος κι άλλες, καθώς άμεσα τα τιμολόγια τους θα εκτοξευτούν κι η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών θα επιδεινωθεί. Έτσι σε λίγα χρόνια θα φτάσουμε στο σημείο το ελληνικό δημόσιο να αγοράζει ξανά από τους ιδιώτες αυτές τις επιχειρήσεις προκειμένου να μπορούν οι έλληνες πολίτες να απολαμβάνουν απρόσκοπτα βασικά αγαθά. Ήδη είναι ορατός ο φαύλος κύκλος συρρίκνωσης του κύκλου εργασιών και ζημιών που προκαλεί η επιβολή ανταποδοτικής λειτουργίας. Στον ΟΣΕ, για παράδειγμα, η τελευταία αναδιάρθρωση του οργανισμού που στο επίκεντρό της είχε την μείωση των δρομολογίων (των πιο φτηνών μάλιστα που χρησιμοποιούσαν κατά κύριο λόγο φοιτητές, αγρότες και συνταξιούχοι) αντί να βελτιώσει τα οικονομικά αποτελέσματα του οργανισμού, αύξησε τις ζημιές του. Συνέβη δηλαδή το προφανές κι όχι αυτό που υπόσχονταν οι κυβερνητικοί. Ως αποτέλεσμα ο ΟΣΕ το 2011 παρουσίασε ζημιές της τάξης των 1.760 εκ ευρώ όταν το 2010 είχε παρουσιάσει ζημιές ύψους 800 εκ. ευρώ!

Νεοφιλελεύθερος παράδεισος

Στο τέλος του νεοφιλελεύθερου παράδεισου δηλαδή, όπου όλα θα είναι ιδιωτικοποιημένα, και πάλι τα ελλείμματα των επιχειρήσεων θα βρίσκονται στα ύψη, τα οποία θα καλύπτει το δημόσιο όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τους βρετανικούς σιδηροδρόμους. Ενώ, στην πύλη εισόδου τους θα υπάρχει ένα τεράστιο απαγορευτικό προς τα φτωχότερα μέλη της κοινωνίας.

Καθόλου δεν αποκλείεται στο στόχαστρο της Τρόικας να βρεθούν για μια ακόμη φορά οι μισθοί κι οι εργασιακές σχέσεις του ιδιωτικού τομέα. Η έκθεση του ΔΝΤ για την ευρωζώνη που δόθηκε στη δημοσιότητα στα μέσα Ιουλίου έθετε ευθέως ζήτημα αμοιβών στην Ελλάδα, πιέζοντας για νέες μειώσεις. Κι αυτό παρότι οι μισθοί έχουν ήδη μειωθεί σημαντικά, μετά το δεύτερο Μνημόνιο όπου προβλεπόταν μείωση των αμοιβών κατά 25% και 35% για τους νέους κάτω των 25 ετών, ενώ οι εργασιακές σχέσεις έχουν σχεδόν πλήρως εξατομικευθεί. Έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας που δόθηκε στη δημοσιότητα στα μέσα Ιουλίου έδειξε ότι μόνο το 2012 με την υπογραφή ατομικών συμβάσεων εργασίας επιτεύχθηκαν μειώσεις στις αμοιβές ύψους 23,7%, ενώ εκτιμάται ότι από το 2010 μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους οι μειώσεις μισθών θα φτάσουν το 30%. Αυξήσεις ρεκόρ επίσης παρατηρούνται και στην ανασφάλιστη εργασία (που άγγιξε το 35,9%, όταν πέρυσι έπληττε μόνο το 29,9%) και στην εξάπλωση των ελαστικών μορφών απασχόλησης. Συγκεκριμένα, το τελευταίο έτος, οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης που μετατράπηκαν σε ελαστικές μορφές απασχόλησης ήταν αυξημένες κατά 45,3%, ενώ στις νέες συμβάσεις εργασίας (προσλήψεις) μόνο το 56,1% αφορά θέσεις πλήρους απασχόλησης. Το 34,9% αφορά θέσεις μερικής απασχόλησης και το 9% εκ περιτροπής εργασία. Κατά συνέπεια ο εργασιακός χάρτης της Ελλάδας δεν φημίζεται ούτε για την ακαμψία του, ούτε για τη νομιμότητά του. Βρίθει ελαστικοποίησης και μαύρης, αδήλωτης εργασίας (συχνά στο πλαίσιο οικογενειακών επιχειρήσεων ή σε βάρος μεταναστών) με αποτέλεσμα κάθε επιπλέον παρέμβαση να προσθέτει απορρύθμιση και φτώχεια…

Πλησιάζει η χρεοκοπία

Ακόμη χειρότερο ωστόσο είναι ότι ο δρόμος της τυφλής υποταγής προς τους πιστωτές που ακολουθεί η κυβέρνηση φέρνει πιο κοντά και δεν απομακρύνει την χρεοκοπία. Για την ακρίβεια μια νέα χρεοκοπία, μετά απ’ αυτήν του Μαρτίου. Το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου μπήκε με τον οίκο αξιολόγησης Moody’s να αναφέρει ότι «υπάρχει κάθε λόγος να εκτιμά κανείς ότι μια νέα χρεοκοπία αποτελεί υψηλή πιθανότητα για την Ελλάδα», την γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ να δηλώνει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να προωθήσει για ψήφιση στη Βουλή και τρίτο πακέτο στήριξης της Ελλάδας το οποίο θα έχει διπλάσιο από το αρχικό ύψος (30-40 από 16-20 δισ. ευρώ), την αμερικανική τράπεζα Citibank (με επικεφαλής οικονομολόγο έναν από τους πιο έμπειρους σε θέματα κρατικών χρεοκοπιών) να προβλέπει έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη εντός του 2012 και το ΔΝΤ να «διαρρέει» την απροθυμία του να παράσχει νέες χρηματοδοτήσεις προς την Ελλάδα. Το ΔΝΤ δηλαδή να αναλαμβάνει τον ρόλο του γενναίου που θα σηκώσει το κόστος να τραβήξει το καλώδιο από την πρίζα, όπως έγινε και στην Αργεντινή πριν δέκα περίπου χρόνια…

Κι όλα αυτά ενώ δεν υπάρχει ούτε μία χώρα της ευρωζώνης που να μην τρεκλίζει από την κρίση. Η Ισπανία να μετράει ώρες για την επίσημη και πλήρη υπαγωγή της σε καθεστώς μνημονίου αφού για να βρει αγοραστές για δεκαετή ομόλογα κατέβαλε επιτόκιο άνω του 7%, δίνοντας το έναυσμα για να πάρουν φωτιά όχι μόνο τα δικά της CDS αλλά και τα χρηματιστήρια όλης της Ευρώπης.Στην Κύπρο να καταφθάνει το πρώτο κλιμάκιο της Τρόικας απαιτώντας να καταργηθεί η εναπομείνασα Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή. Στην Ιταλία η Σικελία να βουλιάζει κάτω από τα δικά της χρέη (ύψους 17 δισ. ευρώ, όσο περίπου το ΑΕΠ της Κύπρου!), άμεσο αποτέλεσμα της υποχρηματοδότησης από το ιταλικό κράτος. Η δε κρίση των περιφερειών, το πιο φρέσκο δημιούργημα της κρίσης της ευρωζώνης, να πλήττει ακόμη και την Γερμανία με τον πλούσιο γερμανικό νότο (π.χ. Βαυαρία) που ξεχειλίζει από πλεονάσματα, κατ’ αντιστροφή των όσων συμβαίνουν στην ευρωζώνη, να δυσφορεί όλο και πιο «φωναχτά» για τον φτωχό και ελλειμματικό βορά (π.χ. Βερολίνο) δημιουργώντας ένα νέο, οριζόντιο αυτή τη φορά, τείχος εντός των γερμανικών συνόρων.

Σε αυτό το εκρηκτικό πλαίσιο η πλειοδοσία στην εφαρμογή αντιλαϊκών μέτρων στην οποία επιδίδεται η ελληνική κυβέρνηση αναλαμβάνοντας μέχρι και την ευθύνη για το ότι δεν εφαρμόστηκαν τα 210 από τα 300 μέτρα του Μνημονίου όπως δηκτικά έγραψε γερμανική εφημερίδα (ελπίζοντας ότι έτσι θα αποτρέψει το αναπόφευκτο) δεν είναι μόνο γελοιότητα ή μάταιος κόπος. Είναι επίσης κι ο πιο ασφαλής οδηγός αποτυχίας, στον βαθμό που συνοδεύεται από παραίτηση από κάθε προσπάθεια διαμόρφωσης των όρων για την επόμενη μέρα που πλησιάζει όλο και ταχύτερα…