ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΥΓΗ «ΕΥΡΩΓΕΔΔΩΝΑ»

ΟΙ ΗΓΕΣΙΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΝ ΝΑ ΜΕΤΑΔΩΣΟΥΝ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ - ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑΣ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ, ΕΠΙΧΕΙΡΕΙ ΝΑ ΕΞΕΥΜΕΝΙΣΕΙ ΤΟΥΣ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ

Του Γ. ΚΙΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ*

Η λέξη «αδιέξοδο» ίσως είναι πολύ ήπια για να αποδώσει την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η συγκυβέρνηση του Μνημονίου, μετά το πρώτο επίσημο τετ α τετ με τους εκπροσώπους της τρόικας. Αλλά το ίδιο μπορεί να ισχυριστεί κανείς και για την τρόικα, που είναι υποχρεωμένη να υπερασπίζεται ρητορικά ένα πρόγραμμα οικονομικής και κοινωνικής καταστροφής που «δεν βγαίνει», δεν έχει κανένα δημοσιονομικό αποτέλεσμα, και δεν πρόκειται ποτέ να εφαρμοστεί.

Κυβερνητικά στελέχη, αλλά και οι ίδιοι οι επικεφαλής των κομμάτων της συγκυβέρνησης δεν αποφεύγουν πια τις εκμυστηρεύσεις απελπισίας στο στενότερο περιβάλλον τους. Έχουν...

διαμορφώσει πλέον την πεποίθηση ότι είναι αδύνατη η εξεύρεση μέτρων ύψους 11,5 έως 16 δισ. μέχρι το 2014 ή ακόμη και μέχρι το 2016, εφόσον πετύχουν την περίφημη επιμήκυνση. Αλλά, ακόμη κι αν ρισκάρουν μια κοινωνική έκρηξη με περικοπές που θα πλήττουν και τα πια φτωχά στρώματα μισθωτών, συνταξιούχων και ανέργων, οι ίδιοι δεν πρόκειται να επιβιώσουν ως κυβέρνηση, ενώ η οικονομία θα οδηγηθεί σε ολοκληρωτική παράλυση.

Εξημέρωση του θηρίου

Το μόνο επιχείρημα πίσω από το οποίο προσπαθεί να οχυρωθεί η συγκυβέρνηση είναι η ελπίδα ότι εξαγγέλλοντας τα καταδικασμένα σε αποτυχία σκληρά μέτρα, θα χαϊδέψει τ' αφτιά των εταίρων δανειστών και θα κερδίσει έναν ελάχιστο πολιτικό χρόνο, για να διαπραγματευτεί κάποια στοιχειώδη ελάφρυνση στη διάρκεια και την ένταση των μέτρων.

Ως παράθυρο ευκαιρίας θεωρείται η νέα αναταραχή που έχει προκληθεί στις ευρωπαϊκές αγορές μετοχών και ομολόγων, η οποία έχει εξουδετερώσει πλήρως τις όποιες προσδοκίες από την απόφαση της Ευρωπαϊκής Συνόδου του Ιουνίου, έχει εκτοξεύσει τα κόστη δανεισμού και, κυρίως, έχει προκαλέσει ορατά ρήγματα και στην τρόικα, αλλά και στις ευρωπαϊκές «συνιστώσες». Το πρώτο χαρακτηριστικό ρήγμα προήλθε από το ΔΝΤ το οποίο, εκφράζοντας κυρίως τον αμερικανικό παράγοντα, προωθεί αφενός ένα νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους, αυτή τη φορά εις βάρος των θεσμικών δανειστών (κρατών και ΕΚΤ), αφετέρου πιέζει για ενεργό ρόλο της ΕΚΤ στη διαχείριση της κρίσης των ομολόγων σε Ισπανία και Ιταλία. Ανταποκρινόμενος στις πιέσεις αυτές ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, προσπάθησε να αλλάξει την ατμόσφαιρα «Ευρωγεδδώνα» -κατά τον ευφυή νεολογισμό- που επικρατούσε στις αγορές με μια δήλωση-χρησμό, ότι «η ΕΚΤ θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να στηρίξει το ευρώ». Κι αυτή η δήλωση θεωρήθηκε ένα ακόμη ρήγμα στην ηγετική ελίτ της Ευρωζώνης. «Η ΕΚΤ κάνει τη δουλειά της και η γερμανική κυβέρνηση τη δική της», ήταν το αρχικό, ψυχρό σχόλιο της καγκελαρίας για τη δήλωση Ντράγκι, αλλά έπειτα από μια διπλωματική διελκυστίνδα με πρωταγωνιστές τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ και τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Μόντι, η γερμανική ηγεσία προσπάθησε να δώσει την εντύπωση μια πιο διαλλακτικής στάσης. Πρώτα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκαγκ Σόιμπλε έσπευσε με ανακοίνωσή του να «χαιρετίσει τη δήλωση Ντράγκι», έπειτα ο Ολάντ επικοινώνησε τηλεφωνικά με τη Μέρκελ για να εκδώσουν τελικά μια κοινή ανακοίνωση με θερμές υποσχέσεις «για ολόπλευρη στήριξη του ευρώ». Το πώς θα το στηρίξουν παραμένει άγνωστο.

Είναι όμως γνωστό ότι ο γαλλο-ιταλικός άξονας επιδιώκει μια συντονισμένη παρέμβαση ΕΚΤ και κυβερνήσεων για να σβήσει η φωτιά του ευρωπαϊκού Νότου, με επίκεντρο πλέον την Ισπανία. Πρώτο βήμα θα μπορούσε να είναι η παρέμβαση της ΕΚΤ στη δευτερογενή αγορά ομολόγων για να αποκλιμακωθεί το κόστους δανεισμού Ισπανίας και Ιταλίας και επόμενο βήμα η πλήρης εφαρμογή των αποφάσεων της Συνόδου του Ιουνίου, ιδιαίτερα στο σκέλος της ενεργοποίησης του προσωρινού ταμείου EFSF και του μόνιμου ταμείου ESM από τον Σεπτέμβριο στην αγορά κρατικού χρέους.

Η Ισπανία

Είναι χαρακτηριστική η πληροφορία που μετέδωσε το Reuters περί προσφυγής της Ισπανίας στον μηχανισμό για ένα ποσό 300 δισ. ευρώ, πληροφορία που διαψεύστηκε μεν, αλλά φωτίζει την τακτική της Γερμανίας. Κατά το πρακτορείο, ο Ισπανός υπουργός Οικονομικών Ντε Γκίντος, στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Γερμανό ομόλογό του ζήτησε την υπαγωγή της χώρας στο μηχανισμό, αλλά ο Βόλγκαγκ Σόιμπλε απέκρουσε την πρόταση, ζητώντας να ξανασυζητηθεί το θέμα αφού ενεργοποιηθεί ο νέος μηχανισμός διάσωσης. Στην ίδια ατμόσφαιρα κινούνται και οι πληροφορίες περί επικείμενης νέας αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, με επιπλέον κούρεμα 30%, με συμμετοχή αυτή τη φορά των θεσμικών δανειστών της Ελλάδας, δηλαδή της ΕΚΤ και των κεντρικών τραπεζών των χωρών.

Η κινητικότητα αυτή προδίδει ότι στην ηγεσία της Ευρωζώνης «ψήνεται» μια ακόμη συνολική παρέμβαση διευθέτησης της κρίσης, ώστε να αποτραπεί να γίνει κυριολεξία το ευφυολόγημα «Ευρωγεδδών». Τίποτε δεν αποκλείει μια νέα, έκτακτη σύνοδο κορυφής, ακόμη και εντός του Αυγούστου, που θα οριστικοποιήσει τις αποφάσεις για τραπεζική και δημοσιονομική ένωση της Ευρωζώνης και θα δώσει μια πιο πειστική για τις αγορές μορφή στο σχήμα των κρατικών και τραπεζικών διασώσεων. Στην κατεύθυνση αυτή είναι ισχυρή και η πίεση που ασκεί ο αμερικανικός παράγοντας, αξιοποιώντας και το ΔΝΤ, πίεση που σχετίζεται και με τις εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ. Ωστόσο, ακόμη κι αν προκύψει ένας νέος ευρω-συμβιβασμός, είναι άγνωστο αν θα περιλαμβάνει και την Ελλάδα. Τα μηνύματα που παίρνει απ' όλες τις πλευρές της τρόικας η συγκυβέρνηση είναι ότι η χώρα θεωρείται «χαμένη υπόθεση». Παρ' όλα αυτά, επιμένει να δίνει γη και ύδωρ. Ακόμη και οι συμβολικές κινήσεις-μηνύματα προς την τρόικα γίνονται σε συνθήκες πανικού. Όπως, για παράδειγμα, η άρον-άρον πώληση της Αγροτικής. Ένα πραγματικό «χρυσαφικό» της οικογένειας, με τεράστια περιουσία, πωλείται αντί πινακίου φακής στην υπό ανακεφαλαιοποίηση Πειραιώς. Ποιος σώζει ποιον;

* Δημοσιεύθηκε στον Δρόμο της Αριστεράς στις 28 Ιουλίου 2012