Στο παλιό γνωστό της παιχνίδι η οθωμανική αυτοκρατορία, συγνώμη, η Τουρκία, ήθελα να πω

του Γιώργου του Κλικ

Αυτό που γίνεται εδώ και 5 χρόνια στη Συρία αποτελεί ένα πραγματικό γρίφο που οδηγεί σχεδόν πάντα σε αντιφατικές ερμηνείες, ανάλογα με τους ευσεβείς πόθους ή τους κρυφούς φόβους των ερμηνευτών. Και για να μην παρε-ξηγηθώ, ανάμεσα στους ερμηνευτές αυτούς τοποθετώ και τον εαυτό μου, με τον επιπρό-σθετο περιοριστικό προσδιορισμό του “επί-δοξου”.

Σε γενικές γραμμές, οι εκτιμήσεις πηγαίνουν από “αισιοδοξίες” του είδους “Η Τουρκία έπεσε στη συριακή παγίδα”, μέχρι “απαισιόδοξες” αναγγελίες του είδους “Η Τουρκία επικεφαλής”. Δεν λείπουν και οι πιο “ουδέτερες” ερμηνείες όπως “Μεσανατολικό Χάος” ή “Όλοι εναντίον όλων στη Συρία”.

Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι κάποια από τα παραπάνω άρθρα διαπράττουν σφάλματα στην ανάγνωση της πραγματικότητας. Όλοι αυτοί οι τίτλοι είναι συναφείς προς την εικόνα της συριακής κρίσης και εκφράζουν αλήθειες από την σκοπιά που γίνεται η ανάλυση.

Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά σε ένα “παιχνίδι” μεγάλης κλίμακας στο οποίο είναι μπλεγμένες οι μεγάλες δυνάμεις της υφηλίου, όπου κρίνονται γεωστρατηγικά ζητήματα και που μόνο η Ιστορία....
στο μέλλον θα μπορέσει να μας αφηγηθεί το τι ακριβώς έγινε.

“Έγινε” και όχι “γίνεται”. Στο παρόν που διανύουμε όλα τα σενάρια είναι ακόμα ανοιχτά.

Με αρωγό την Ιστορία λοιπόν θα αποτολμήσω την δική μου πρόβλεψη και αν αυτή ακουστεί σαν μια εντελώς μπανάλ και εύκολη προφητεία, ζητώ συγγνώμη, τόσο μπορώ να καταλάβω εγώ.

Επειδή δεν είναι η πρώτη φορά που παίζεται αυτό το παιχνίδι ιψενικού τριγώνου ανάμεσα σε Δύση, Ρωσία και Τουρκία, κοιτάζοντας την Ιστορία έχω να πω ότι το τι θα συμβεί στην Συρία είναι κάτι που θα ενισχύσει σημαντικά την θέση μιας από τις μεγάλες δυνάμεις αποδυναμώνοντας σημαντικά την θέση της άλλης μεγάλης δύναμης και που θα επηρεάσει μετρίως, θετικά ή αρνητικά, την θέση της Τουρκίας.

Υπάρχει επίσης και το πιο χλωμό, κατά την άποψη μου, σενάριο οι δυο μεγάλες δυνάμεις να “τα βρουν” χωρίς κέρδη ή απώλειες, στην περίπτωση όμως αυτή ο μεγάλος χαμένος θα είναι η Τουρκία.

Το συριακό παζλ ξεκίνησε με την αρχική πρόθεση των ΗΠΑ να διαλύσουν το εκεί οργανωμένο κράτος στα πλαίσια της νεοφιλελεύθερης στρατηγικής τους για επανασχεδιασμό του χάρτη της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Στα πλαίσια του σχεδίου αυτού είχαν προηγηθεί οι καταστροφικές ανακατατάξεις σε Αφγανιστάν, Ιράκ και Λιβύη. Στην αμερικανική εξωτερική πολιτική η στρατηγική αυτή είναι επίσημα γνωστή από τον καιρό της Condoleezza Rice σαν “Δημιουργικό Χάος”.

Σαν παραφυάδες του σχεδίου αυτού ξεδιπλώθηκαν διάφορες επιδιώξεις των κρατών της περιοχής, όπως το Ισραήλ που επεδίωκε αντιπερισπασμό (ένα Κουρδικό κράτος για παράδειγμα) στην αυξανόμενη σιιτική αραβική απειλή όπως την έβλεπε η ακροδεξιά ηγεσία του, το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία με τον σχεδιαζόμενο αγωγό προς την Ευρώπη, το Ιράν που ήθελε να διατηρήσει την επιρροή του δυτικά μέσω Συρίας και Χεζμπολάχ του Λιβάνου και βεβαίως η Τουρκία που τάχθηκε με το μέρος των οπαδών του αγωγού αν και ο απώτερος κρυφός, υποτίθεται, σκοπός της ήταν να έχει και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο.

Δηλαδή ήθελε και να ανατρέψει τον Άσσαντ διαλύοντας το συγκροτημένο Συριακό κράτος αλλά και να αποτρέψει την δημιουργία ενός Κουρδικού κράτους που θα έθετε υπό αμφισβήτηση την ίδια την εδαφική της ακεραιότητα.

Προσθέστε σ' αυτά τις διάφορες τρομοκρατικές οργανώσεις με στρατιωτική παρουσία επί του εδάφους (κυρίως ΙΣΙΣ και Αλ Νούσρα) οι οποίες ενισχύονται από τον συνασπισμό αντι-Άσσαντ αλλά χρησιμοποιούνται και σαν “false flags” μια “κακοί” και μια “καλοί” ή “όχι τόσο πολύ κακοί” τζιχαντιστές ανάλογα με την περίσταση, και το παζλ για πολύ δυνατούς λύτες είναι έτοιμο.

Και πρέπει να ομολογήσουμε ότι, μέχρι τώρα τουλάχιστον, ο Σουλτάνος τα καταφέρνει μια χαρά. Δεν ξέρω από που πηγάζει αυτή η διαβολική επιδεξιότητα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής η οποία αψηφά ακόμα και το οφθαλμοφανές και φέρνει αποτελέσματα.

Ίσως οι καταβολές του τουρκικού έθνους από τους Οσμανλήδες που κυνηγημένοι από τους Μογγόλους του Τζένγκις Χαν πριν από 9 αιώνες κατέληξαν κυρίαρχοι της Μέσης Ανατολής 4 αιώνες αργότερα, να τους προσδίδουν μαζί με άλλα γνωρίσματα, το χαρακτηριστικό της δυσπιστίας, της πονηριάς και της καπατσοσύνης, αυτό που επίσημα στην εξωτερική πολιτική ονομάζεται “διπλωματία”, απέναντι στους δυτικούς αλλά και στους λοιπούς χριστιανούς και μη γείτονες τους.

Οπωσδήποτε μετράνε και το μέγεθος και οι αριθμοί αλλά παραμένει άξιο θαυμασμού και απορίας το γεγονός ότι οι Τούρκοι, έχοντας καταρρίψει ένα ρωσικό βομβαρδιστικό, έχοντας προκαλέσει με δημόσιες δηλώσεις μέχρις εξευτελισμού τις ΗΠΑ και έχοντας κυριολεκτικά κάνει ρόμπα και κατακλέψει την ΕΕ, εισβάλλουν τώρα στην Συρία με τις ευλογίες και την αεροπορική βοήθεια των Αμερικανών και με την μουδιασμένη συγκατάβαση των Ρώσων.

Και το κάνουν στο όνομα της “προάσπισης της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας”! Ο Άσσαντ από “μακελάρης του λαού του” είναι γι αυτούς τώρα “απαραίτητος συνομιλητής” για την συριακή μετάβαση. Παραχώρηση προς Ρωσία φυσικά μαζί με δηλώσεις μετάνοιας για το SU-24 και φιλίας προς τον “αδελφό ρωσικό λαό” του “φίλου μου του Πούτιν”.

Με τι αντάλλαγμα όμως; Τουρκικοί θύλακοι εντός συριακού εδάφους. Να πως εξουδετερώνονται οι S-400, φόβος και τρόμος στην περιοχή, στην αεροπορική βάση των Ρώσων Hmeymin στη Συρία.

Και οι Κούρδοι; Οι εθνικές τους φιλοδοξίες, οι αγώνες τους κατά του ΙΣΙΣ; Πήραν μήνυμα από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Biden κατά την επίσκεψη του στην Άγκυρα υπό τα βλοσυρά βλέμματα του Σουλτάνου: οι σύμμαχοι μας (τρομοκράτες για τον Σουλτάνο) Κούρδοι του YPG πρέπει να αποσυρθούν από την πόλη Manbij (που μόλις είχαν καταλάβει μετά από σκληρές μάχες) και να περάσουν ανατολικά του Ευφράτη. “Period”, είπε ο Biden, δηλαδή “τέρμα” όπως θα λέγαμε εμείς. “Δεν θα υπάρξει κανένας διάδρομος ανατολικά του Manbij”, τελείωσε ορθά κοφτά ο Biden.

Ο Abd Salam Muhammad Ali, εκπρόσωπος του Ενωτικού Δημοκρατικού Κόμματος (PYD) των Κούρδων στη Μόσχα δήλωσε ότι οι Τούρκοι κατέλαβαν την πόλη Jarablus χωρίς ουσιαστικά να συναντήσουν αντίσταση.

Κατά την άποψη του οι τρομοκράτες του ΙΣΙΣ, παλιοί συνεργάτες της Τουρκίας, απλά μετακομίζουν σε μια καινούργια βάση.

“Κάτι βρώμικο παίζει εδώ”, είπε. “Το παιχνίδι είναι στημένο. Φαίνεται ότι οι τρομοκράτες απλά ξύρισαν τα γένια τους και πέρασαν απέναντι στους “μετριοπαθείς”. Δεν θα επιτρέψουμε στην Άγκυρα να μετατρέψει την βόρεια Συρία σε μια καινούργια Κύπρο”.

Οι Τούρκοι συμπεριφέρονται σαν πυρομανείς μέσα σε αποθήκη πυρομαχικών. Πετάνε συνεχώς αναμμένα τσιγάρα πάνω στους δυναμίτες. Βέβαια αυτό το κάνουν γιατί γνωρίζουν πολύ καλά την προσπάθεια από πλευράς Αυτοκρατορίας για περικύκλωση της Ρωσίας και γνωρίζουν επίσης πολύ καλά τον ρόλο που παίζει η Τουρκία στην περικύκλωση αυτή. Όπως γνωρίζουν και τις αντίθετες επιδιώξεις της Ρωσίας.

Γι αυτό και προβαίνουν συνεχώς σε δηλώσεις (ειδικά προς τη Δύση) που αντιστοιχούν στο παροιμιώδες “να σε κάψω λάδι, να σ' αλείψω μέλι”.

Και μέχρι τώρα τους βγαίνει. Χωρίς αυτό να αποτελεί όμως την παραμικρή εγγύηση για το μέλλον. Γιατί είναι πολύ πιθανό η όλη επιχείρηση να τους γυρίσει μπούμερανγκ. Κανείς από τους μεγάλους παίχτες δεν θα χωνέψει εύκολα την τακτική τους. Ούτε οι ΗΠΑ, ούτε η Ρωσία. Και όλοι ξέρουμε ότι δεν παίζεις εύκολα πόκερ με έναν δισεκατομμυριούχο, όσο και τζογαδόρος να είσαι.

Μην ξεχνάμε ότι ανάμεσα στους δυσαρεστημένους είναι και το Ισραήλ, καθόλου αμελητέος παράγων. Και κυρίως μην ξεχνάμε τους Κούρδους που έχουν αποδείξει γιατί πράγματα είναι ικανοί στο πεδίο της μάχης.

Όσο για μας, που δεν καταγόμαστε από τους Οσμανλήδες, μην το ψάχνετε άδικα. Από καταβολής ελληνικού κράτους κυβερνιόμαστε από λεβαντινοραγιάδες.

Δεν είναι φυλετικός προσδιορισμός όπως ο άλλος, είναι όμως ο πολιτικοκοινωνικός, μοναδικός στον κόσμο, προσδιορισμός της άρχουσας τάξης της χώρας η οποία έφερε στον τόπο την μια τραγωδία μετά την άλλη.

Που μυαλό για διπλωματίες...

από το «Τελευταία Έξοδος»