«Θεωρίες συνωμοσίας», μεταξύ λογικής και ανοησίας

του Διονύση Ελευθεράτου

Στον απόηχο της δολοφονίας των δυο μελών της «Χρυσής Αυγής», αρκετοί «politically correct» σχολιαστές αγάπησαν και πάλι τον όρο «θεωρίες συνωμοσίας». Ως οπαδός τέτοιων αρρωστημένων θεωριών στηλιτεύτηκε οιοσδήποτε εξέφρασε την άποψη ότι η συνάρτηση του «τάιμινγκ» με τον επαγγελματικό τρόπο οργάνωσης του μακελειού καθιστά πιθανή -ή έστω, εξεταστέα- την εκδοχή της πολιτικής προβοκάτσιας, με ανάμειξη παρακρατικών μηχανισμών.

Τελικά, υπάρχει κάτι ενοχλητικό για την πολιτική εξουσία που να μην αφορίζεται, αβασάνιστα και a priori, ως «θεωρία συνωμοσίας»; Μάλλον όχι, εάν αναλογιστούμε ότι η «ρετσινιά» αυτή αποδίδεται ακόμη και σε αμιγείς πολιτικές και οικονομικές αναλύσεις, άσχετες με συμβάντα αστυνομικής υφής. Αρκεί να θυμηθούμε ότι χαρακτηρίσθηκαν «συνωμοσιολογικές» εμπεριστατωμένες αναλύσεις των κινήτρων που ώθησαν το Βερολίνο στην απόφαση να διαλύσει το κυπριακό χρηματοπιστωτικό σύστημα!

Η εξωφρενική «διαστολή» του όρου «θεωρίες συνωμοσίας» προφανώς ενοχοποιεί κάθε...
θεώρηση που δεν είναι άνωθεν «εγκεκριμένη», ομολογούμενη, κοινοποιήσιμη. Ισοδυναμεί με επιθετική έκκληση προς όλους μας να παραδοθούμε στον πολιτικό στραβισμό, αν όχι και στον διανοητικό ευνουχισμό. Υπό αυτήν την έννοια, «πατέρας» των «θεωριών συνωμοσίας» στην Ελλάδα θα μπορούσε να ανακηρυχτεί ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, επειδή κάποτε είπε το αυτονόητο: «Γίνονται και πράγματα που δεν λέγονται»...

Αν ζούσε σήμερα, μάλλον θα μελαγχολούσε με την προαναφερθείσα κατάχρηση του όρου «θεωρίες συνωμοσίας» ο αυστριακός φιλόσοφος που τον «γέννησε», ο Καρλ Πόπερ. Το 1945 ο Πόπερ ανέλυσε («Η ανοιχτή κοινωνία και οι εχθροί της»), πώς συνέβαλαν στην άνοδο του ναζισμού οι θεωρίες περί παγκόσμιας εβραϊκής συνωμοσίας. Την ίδια αποστολή, ως γνωστόν, εξυπηρέτησε και ο προβοκατόρικος εμπρησμός του Ράιχσταγκ.

Αλήθεια, πώς θα χαρακτήριζαν οι ναζιστικές αρχές κάποιον υπήκοο του Γ΄ Ράιχ, εάν αμφισβητούσε την ενοχή των κομμουνιστών για το Ράιχσταγκ ή εάν υποστήριζε ότι το χιτλερικό καθεστώς αξιοποίησε ένα έγγραφο - το «Πρωτόκολλο των σοφών της Σιών»- που είχε χαλκευτεί δεκαετίες νωρίτερα από τις μυστικές υπηρεσίες του τσάρου Νικόλαου Β΄, της Ρωσίας; Πιθανότατα ο τολμηρός αυτός άνθρωπος θα διέθετε δυο ιδιότητες, πέραν εκείνης του μελλοθάνατου: συνεργάτης των σιωνιστών ή μπολσεβίκων «συνωμοτών», αλλά - συγχρόνως- και «συνωμοσιολόγος», εξ αιτίας της δυσπιστίας του προς την επίσημη κυβερνητική γραμμή.

Πλάστες «θεωριών συνωμοσίας» και «συνωμότες», συγχρόνως; Γίνεται; Ναι, γιατί όχι; Είθισται. Παράδειγμα: στη σημερινή Ελλάδα η Αριστερά ρέπει προς «θεωρίες συνωμοσίας» όταν αρνείται να καταπιεί αμάσητες διάφορες καθεστωτικές «ακλόνητες αλήθειες». Ταυτοχρόνως «συνωμοτούν» ορισμένα τμήματά της. Διότι, τι άλλο εκτός από «συνωμοσία» είναι να «συνασπίζεσαι» στο αόρατο, καταζητούμενο «κόμμα της δραχμής» με όσους φιλοδοξούν να «αγοράσουν πάμφθηνα την Ελλάδα»;

Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι: αξίζει να σαρκάσουμε ανόητες αντιλήψεις που «εξηγούν» κοινωνικές, οικονομικές, ιστορικές εξελίξεις, επικαλούμενες - κυρίως ή και κατ' αποκλειστικότητα- ύπουλες, υπόγειες, μοχθηρές κινήσεις. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως ο αποσαθρωμένος «υπαρκτός σοσιαλισμός» δεν θα κατέρρεε, εάν δεν άνοιγε την Κερκόπορτα ένας πανούργος, ονόματι Γκορμπατσόφ. Κατ' αναλογία, δεν θα βιώναμε τη σημερινή κρίση κι αποκτήνωση του καπιταλισμού, εάν δεν υπήρχε μια δράκα ισχυρών Εβραίων. «Γιατί δεν ξεσηκώνεται ο κόσμος, εδώ στην Ελλάδα;». Αντί να αναζητάς σύνθετες απαντήσεις, ξεμπερδεύεις εικάζοντας τη χημική σύνθεση των αερίων με τα οποία «μας ψεκάζουν».

Άλλο, όμως, είναι να αποφεύγει κανείς τη - σχεδόν δεισιδαιμονική- ιδέα ότι κάποιοι διάβολοι του σκότους εξελίσσουν την Ιστορία κι άλλο να φαντάζεται τον κόσμο σαν θίασο αγγέλων, απαλλαγμένο από παρασκήνια, κρυφές δράσεις, κινήσεις μυστικών υπηρεσιών, ή κάποιων γραναζιών τους. Αυτόν ακριβώς τον στρουθοκαμηλισμό διαφημίζουν οι «πολιτικώς ορθές» κυρίαρχες αντιλήψεις, ιδίως όταν έχουν «μιλήσει» νωρίτερα όπλα και βόμβες. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν επιδιώκεται απλώς να καταχωνιαστεί το ερώτημα «ποιος ωφελείται;», αλλά να κατασταλούν και επιπρόσθετες σκέψεις που απορρέουν από ενδείξεις, στοιχεία, «λογικά κενά».

Διεθνώς, τα προπαγανδιστικά νεκροταφεία είναι γεμάτα από παλιές αγέρωχες «διαβεβαιώσεις» κυβερνώντων. Επί τέσσερις δεκαετίες, στη Δυτική Ευρώπη βαφτίζονταν «προβοκατορολογικές» οι νύξεις για τη δράση της «Gladio», της   παραστρατιωτικής, παρακρατικής οργάνωσης την οποία συγκρότησε το ΝΑΤΟ στη χαραυγή της μεταπολεμικής περιόδου, στις χώρες - μέλη του, με στόχο να αποτραπεί πάση θυσία ή άνοδος της Αριστεράς στην εξουσία, έστω και σε διακομματικές κυβερνήσεις. Επισήμως, όλα απορρίπτονταν μετά βδελυγμίας: οι διασυνδέσεις της Gladio με δεξιούς πολιτικούς, η σχέση της με «διαζώματα» μυστικών υπηρεσιών, οι προβοκάτσιές της, ακόμη και η ίδια η ύπαρξή της. Η «προβοκατορολογία», όμως, εκδικήθηκε το 1990-92, αρχής γενομένης από την Ιταλία.

Το 1990 ο δικαστής Φελίτσε Κασόν ερεύνησε την υπόθεση της δολοφονίας τριών αστυνομικών, στην ιταλική πόλη Γκορίτσια, το 1972- μια από τις αναρίθμητες επιθέσεις που είχαν αποδοθεί στην ιταλική άκρα Αριστερά. Όταν ο δικαστής Κασόν διαπίστωσε ότι τα όπλα προέρχονταν από αποθήκη της «Gladio», τα μέχρι πρότινος «κρυφά καμάρια» άρχισαν να γίνονται «τούμπανα». Στις αρχές Νοεμβρίου του 1990 άρχισε να «ξερνά» αλήθειες ο πρωθυπουργός Τζούλιο Αντρεότι. Τον ίδιο μήνα, εδώ στην Ελλάδα μίλησαν για το ελληνικό παρακλάδι της Gladio, την «Κόκκινη Προβιά», ο υπουργός Άμυνας Ι. Βαρβιτσιώτης κι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Α. Παπανδρέου.

Ολόκληρη βιβλιοθήκη δεν επαρκεί για να εξιστορηθούν οι σχετικές αποκαλύψεις στην Ιταλία. Για όλα. Για τη «σύζευξη» της Gladio με τη μασονική Στοά P2, για τις σχέσεις της με ανώτατους στρατιωτικούς και πολιτικούς, για βομβιστικές ενέργειες και φονικά που παρουσιάστηκαν ως «έργα αναρχοαριστερών». Να τι είπε στη βρετανική εφημερίδα «Observer», από τη φυλακή της Πάρμας, ο διαβόητος Βιντσέντζο Βιντσιγκουέρα, στέλεχος της Gladio και της φασιστικής οργάνωσης Ordine Nuovo: «Έπρεπε να χτυπάμε πολίτες, απλούς ανθρώπους, γυναίκες, παιδιά, αθώους, για να σπρώξουμε τον κόσμο να στραφεί προς το κράτος, ζητώντας ενίσχυση της ασφάλειας. Οι δολοφονικές απόπειρες έμεναν ατιμώρητες, διότι το κράτος δεν ομολογεί ποτέ την ευθύνη του για αυτά που γίνονται».

Ενίοτε, όμως, γίνονται ομολογίες ετεροχρονισμένες, άρα σχετικά ανέξοδες: αρχές Ιουνίου του 1992, άφωνοι παρακολουθούσαν οι τηλεθεατές της RAI 3 τον απόστρατο αμερικανό συνταγματάρχη της CIA και παλιό σύνδεσμο της Υπηρεσίας με την Gladio, Όσγουολντ Λε Γουίντερ, να μιλά για τη δολοφονία του πρωθυπουργού Άλντο Μόρο (Μάρτιος 1978). Άφωνοι, διότι ο Γουίντερ είπε επί της ουσίας ότι η απαγωγή και δολοφονία του Μόρο ήταν έργο της Gladio. Η οργάνωση - ανέφερε ο Γουίντερ- είχε διαβρώσει τον ηγετικό πυρήνα των «Ερυθρών Ταξιαρχιών», των οποίων οι σημαντικότεροι ηγέτες ήταν τότε φυλακισμένοι.

Στο Βέλγιο, αποδείχθηκε ότι άνθρωποι της Gladio ήταν οι «τρελοί δολοφόνοι της Βραβάντης» που πυροβολούσαν αδιακρίτως στα σούπερ μάρκετ, το 1983. Αποδείχθηκε επίσης ότι δικό της κλιμάκιο, υπό την καθοδήγηση του Αμερικανού Γουντ Γκάρντινερ, είχε διεισδύσει στο βελγικό κίνημα ειρήνης κι έπεισε κάποιους ενθουσιώδεις, αφελείς ειρηνιστές να κλέψουν μερικές οβίδες από τη βάση πυραύλων της Φλορέν. Κλοπή «συμβολική», αλλά άκρως βολική για όσους επεδίωκαν να πλήξουν το - δυναμικότατο, τότε- πανευρωπαϊκό κίνημα εναντίον της εγκατάστασης των αμερικανικών πυραύλων «Πέρσινγκ 2» και «Κρουζ».

Για το χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 έχουν ακουστεί και τερατολογίες. Προφανώς δεν εντάσσονται σε αυτήν την κατηγορία οι καταγγελίες αμερικανών αξιωματούχων, ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ παρέμεινε απαθής, μολονότι είχε ενημερωθεί επανειλημμένως για επικείμενη επίθεση. Οι ενημερώσεις ήταν ακριβείς και έγκαιρες: άρχισαν στις 15 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους, όταν παρέδωσε σχετική έκθεση ειδική επιτροπή, υπό τους πρώην γερουσιαστές Χαρτ και Ράντμαν. Στις 6 Αυγούστου, παραδόθηκε στον Μπους έκθεση του διευθυντή της CIA, Τζορτζ Τένετ, με τίτλο «ο Μπιν Λάντεν είναι αποφασισμένος να πλήξει τις ΗΠΑ». Πιθανότατα με χρήση αεροσκαφών, όπως αναφερόταν. Από τις αρχές Ιουνίου 2001, ο Τένετ συνεχώς προειδοποιούσε για αυτό τον πρόεδρο Μπους, στις καθημερινές συσκέψεις του Λευκού Οίκου. Το αποκάλυψε με συνέντευξή του στην Washington Post (24/3/2004) ο εξ απορρήτων του Μπους, αξιωματούχος Ρίτσαρντ Κλαρκ, ο οποίος ουσιαστικά διατύπωσε το ερώτημα εάν αφέθηκε συνειδητά ανεμπόδιστο το κτύπημα της Αλ Κάιντα, ώστε να αξιοποιηθεί κατόπιν «κατά το δοκούν».

Όλα αυτά θυμίζουν την υπόθεση της ιαπωνικής επίθεσης στο Περλ Χάρμπορ, τον Δεκέμβριο του 1941. Την εποχή εκείνη ασφαλώς θα λιντσαριζόταν όποιος έλεγε πως ο πρόεδρος Ρούζβελτ σκοπίμως αδράνησε, όταν η ναυτική αντικατασκοπία τον ενημέρωσε για τις προθέσεις των Ιαπώνων. Σήμερα, στις ίδιες τις ΗΠΑ, αυτή είναι μια σοβαρή ιστορική εκδοχή.

Όπως ακριβώς ένα ποδοσφαιρικό ματς «δεν στήνεται» με συμμετοχή όλων των παικτών, έτσι και οι κινήσεις παρακρατικών μηχανισμών δεν προϋποθέτουν γενική ενημέρωση και συναίνεση. Αντιθέτως, προϋπόθεση επιτυχίας είναι να παραμείνει «το κόλπο» υπόθεση «στενού κύκλου». Πετούν, λοιπόν, τη μπάλα στην εξέδρα τα «παπαγαλάκια» και παραβιάζουν ανοικτές θύρες, όταν επιστρατεύουν ρητορικά ερωτήματα, του τύπου: «δηλαδή η κυβέρνηση οργάνωσε (το άλφα);», «δηλαδή όλοι ήταν βαλτοί ή άνθρωποι της ΕΥΠ;», κλπ. Αντί να «κατακεραυνώνουν» ισχυρισμούς που σχεδόν κανείς δεν προβάλλει, ας προσπαθήσουν να καλύψουν ορισμένα λογικά κενά. Πέρασαν τόσα χρόνια από την εξάρθρωση της «17 Νοέμβρη» κι ακόμη δεν μάθαμε, λόγου χάρη, πώς στην ευχή μια «ανόθευτη» τρομοκρατική οργάνωση αντλούσε πληροφορίες για όλες τις κινήσεις του Σόντερς, ακόμη και για το ταξίδι του στη Σιέρα Λεόνε. Παρακολουθώντας την κίνηση στα φανάρια της Κατεχάκη;

Αφήστε που η υπόθεση της «17Ν» έδειξε τι σημαίνει «καθεστωτική θεωρία συνωμοσίας»: θεωρητικώς, η οργάνωση κρυβόταν στο ΠΑΣΟΚ, στην Αριστερά, στα μισά μπαράκια των Εξαρχείων. Πρακτικώς, ανακαλύφθηκε σε οικογένειες παπάδων...

από το «Unfollow»