Η απειλούμενη ταυτότητα και το μίσος

της Ελένης Καρασαββίδου

 

Η ταυτότητα δεν είναι μόνον θεωρία αλλά και βίωμα, δεν είναι μόνο κατάσταση αλλά και δυναμική. Δυναμική που καθρεφτίζεται και σε κάποιον βαθμό διαμορφώνεται στους και από τους τρόπους εκφοράς της. Έτσι, σε περιόδους που οι ταυτότητες βρίσκονται υπό απειλή κι άρα και υπό διαπραγμάτευση (όπως τον καιρό της μνημονιακής κρίσης που παρασύρει αλλά και επαναφέρει παραδοσιακότερους διαχωρισμούς) αναπτύσσονται συστήματα λόγου που έχουν ευθεία αναφορά και επίδραση στην λεγόμενη «πόλωση της κατασκευής» (Edwards, D. 1997, Potter J. and Wetherell, M. 1987). Ο λόγος μετατρέπεται, έτσι, σε κοινωνική δράση αφού οι «ταυτότητες» γίνονται ρητορικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για να έχουν μικροκοινωνιολογικά αλλά και μακροκοινωνιολογικά αποτελέσματα (Edwards D. and Potter, J. 1992).

Τα τελευταία χρόνια η κατασκευή δίπολων (υπεύθυνων-ανεύθυνων, ευρωπαϊστών-....
αντιευρωπαϊστών, γηγενών-ξένων, ελλήνων-όχι και τόσο ελλήνων, ακροδεξιών- ακροαριστερών) εξυπηρετεί την αστυνόμευση της εμπειρίας και του πολύσημου λόγου μιας δύσκολης πραγματικότητας ακυρώνοντας δυναμικές και δυνατότητες. Η κυνική χρήση των εκφοβιστικών δίπολων, βαθιά απολίτικη αφού στοχεύει μέσω ενός ηθικίστικου ελέγχου να  ακυρώσει την συλλογική πολιτική δράση και να την αντικαταστήσει από «ειδικούς», «καθαρούς» ή «πρωτοπόρους», έχει ήδη ανοίξει την πόρτα για να επιβιβαστούμε σε ένα λεωφορείο δίχως φρένα και με άγνωστο (δήθεν) προορισμό.

Δείγμα αυτού του λόγου ως δράση αποτελεί και το Δελτίο Ειδήσεων του Μέγκα της 1ης Νοέμβρη 2013 των Πρετεντέρη-Τρέμη, στο οποίο με ζεστό ακόμη το αίμα στην άσφαλτο, η υπόθεση και η ενοχή έδειχνε να κλειδώνει στο «άλλο άκρο που δεν υπήρχε μέχρι τώρα» κατά τον Πρετεντέρη. Για να συμπληρώσει η Τρέμη το σενάριο μιλώντας για τον «ελεύθερο» Νίκο Μαζιώτη. Δεν έχω καμιά ιδεολογική συμπάθεια  στις σκοτεινές πρωτοπορίες στυλ Μαζιώτη που βάζουν κυνικά και μικρόνοα την αυτοδικαίωσή τους πάνω από τους συλλογικούς αγώνες και τις αξίες πρώτα της ανθρωπότητας κι έπειτα της αριστεράς. Αλλά μια ώρα μετά το έγκλημα (είτε είναι η σέχτα από πίσω είτε όχι) να δίνει τόσο σίγουρο γραμμή το Μέγκα, το κανάλι-κορωνίδα της εποχής που έχει αντικαταστήσει την δημοσιογραφική έρευνα με την δημοσιογραφία των σκιερών λόμπι, μου φαίνεται παράξενο. (Εκτός αν βέβαια είναι αλήθεια ότι η Τρέμη είναι η Άννα της 17Ν κι έχει άμεση επαφή με τη νέα γενιά της τρομοκρατίας, εξ ου και τα μυστικά σήματα που τους κάνει «με τα μάτια» λέγοντας ειδήσεις από το άντρο του κατεστημένου, όπως η γνωστή ρεπόρτερ Τρελή Τρολιά έχει αποδείξει.)

Αυτό επ’ ουδενί βέβαια δεν σημαίνει πως είναι κατ’ ανάγκην προβοκάτσια. Είναι πολύ βολικό και εύκολο να χαρίζεις την καφρίλα διαρκώς στους (ιδεολογικούς και όχι μόνο φυλετικούς…) «άλλους» και την ίδια ώρα να θεωρείς ότι τα «δύσκολα επιτεύγματα» είναι έργα «ειδικών». Η αλήστου μνήμης απολίτικη και βαθιά στρατόκαυλη ανακοίνωση μιας ομάδας νέων τρομοκρατών τον (παράξενα εξεγερσιακό για έναν τόσο παθητικό λαό…) Δεκέμβρη του 2008 για τους «μπάτσους που είναι σαν χοτ ντογκ με μια τρύπα στη μέση» (κάπως έτσι) έδειξε ότι ο πολιτικός αναλφαβητισμός, αποτέλεσμα της κρατικής πολιτικής και της λαϊκής ευκολίας για έλλειψη παιδείας, σε συνδυασμό με την αποσάρθρωση των μεγάλων συλλογικοτήτων υπέρ ατόμων και μικρών ομάδων που σηματοδότησαν την ιδεολογική ηγεμονία της δεξιάς την εποχή της μεταπολίτευσης (όχι της αριστεράς κ. Βορίδη που όμως ήσουν σοβαρός αυτές τις μέρες σ’ αντίθεση με το δημοσιογραφικό δίδυμο, της δεξιάς, μέσα στην οποία η νομιμοποιημένη αριστερά βολεύτηκε μια χαρά συχνά καλύπτοντάς την με το αζημίωτο, κι ας το ’παιζε παρθένα) έδειξε ότι το όραμα ως συνεκτικό δημιουργικό υλικό, σ’ έναν μεταβαλλόμενο κόσμο ιδεολογικών προδοσιών, διαστελλόμενων ανισοτήτων και συστελλόμενων δικαιωμάτων, αντικαθιστούνταν αργά και σταθερά από κάτι διαβρωτικό: Το Μίσος.

Όπως και η φριχτή δολοφονία των 5 κυνηγών (στην Θεσπρωτία νομίζω) αποδείχτηκε αποτέλεσμα όχι παραστρατιωτικής οργάνωσης, όπως συζητείτο, αλλά ενός αψίκορου γεωργού και του ηλικιωμένου του πατέρα.

Παρόλα αυτά, τα συγκεκριμένα περιστατικά δεν μπορούν να καλύψουν την μακρά παράδοση προβοκατόρικων ενεργειών και δολοφονιών όχι μόνο ηγετών μα κι απλών ανθρώπων από παρακρατικές οργανώσεις. Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται πάντοτε σαν φάρσα, παρά την εμμονή της γνωστής φράσης, αλλά και πάλι σαν τραγωδία. Από την πληθώρα περιστατικών να θυμίσω απλώς ότι στην δεκαετία 1923-1933 που ο Χίτλερ βρέθηκε από την φυλακή στο να άρχει, έφτασε στο σημείο να πυρπολήσει το Ράιχσταγκ (απίστευτο ε;! εντυπωσιάζει ακόμα μαθητές κι αντιπάλους!…). Όποιοι όμως κι αν είναι οι φονιάδες, όποια τα κίνητρα, το γεγονός παραμένει ότι η πρόκληση αυτή αντικειμενικά σπάει τα πόδια των όποιων μαζικών κινημάτων και ηρωοποιεί από το πουθενά ανθρώπους που όχι μόνο δεν αποτελούν ανάχωμα και αντίπαλο δέος όπως προβάλλονται, αλλά εκπροσωπούν κυριολεκτικά το ανώτερο στάδιο της έλλειψης παιδείας και πολιτικού αναλφαβητισμού το οποίο συνέβαλλε σε όλα αυτά, όπως είναι οι Χρυσαυγίτες. Το να καταδικάζεις την δολοφονία, την ατομική πολιτική βία, είναι πολύ σημαντικό και βαθύ για να το χρησιμοποιείς με σκοπό το ρετουσάρισμα του νεοναζιστικού φαινομένου, κι εδώ κοινωνικά δίκτυα και κανάλια έδωσαν κυριολεκτικά ρέστα. Όπως σωστά γράφτηκε από τον Ν. Ago «και πριν και μετά την δολοφονία είμαστε πριν απ’ όλα άνθρωποι, ιδιότητα που οι Χρυσαυγίτες δεν την αποδίδουν σε όλους». Κι αυτό μια κοινωνία πρέπει να το αντιμετωπίσει κατάματα για να θυμάται πως τα προβλήματα αντιμετωπίζονται με την συνειδητή αντιπαράθεση όσο μακρύς και σπαστικά κουραστικός κι αν είναι ο δρόμος, αφού (δυστυχώς) δεν υπάρχει στέρεα χειραφέτηση δίχως την χειραφέτηση της κοινωνίας.

από το «tvxs.gr»