Οι λάθος ερωτήσεις προκαλούν αποδιοργάνωση και χαοτική αποτελμάτωση…

του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου

Βλέπετε τον ελληνικό Τύπο; Άνευρος, παθητικός, φοβικός, άγαρμπα παραπλανητικός ή υπηρεσιακός, εθελοδουλικός ή ναζιστικά εθνικόφρων, δίχως δημιουργική έμπνευση, αποτελματωμένος και δραματικά αμήχανος, αναμασά τα ίδια και τα ίδια, προβάλλοντας απίθανες σαχλαμάρες, μικροπολιτικά τεχνάσματα ή κοινοτοπίες ως έξυπνες, σχεδόν επαναστατικές ή πρωτότυπες ιδέες, ή αναπαράγοντας ρουτινιάρικα την παραμυθία της Συγκυβέρνησης, έτσι ώστε να καλλιεργείται κλίμα που να δικαιολογεί, αν μη τι άλλο, την ύπαρξη των ΜΜΕ και την συντήρηση των σχέσεων διαπλοκής. «Ατέλειωτη» αυτή η πρόταση, σαν να παραπέμπει στον  ατέλειωτο διασυρμό των ελληνικών ΜΜΕ στις μέρες μας…

Υπάρχουν, αλλά δεν είναι τίποτα. Λειτουργούν, αλλά δεν σημαίνουν τίποτα, καθώς χάσανε την ικανότητα να δομούν (πολιτικό) λόγο με κοινωνικό μήνυμα. Μην ακούτε ηλιθιότητες, κοινωνικό ....
μήνυμα δεν δομείται μέσω του λειτουργισμού, του κατεστημένου κυβερνητισμού, του συντηρητισμού και της διασκέδασης της πραγματικότητας, ή του κουτσομπολιού και της «ματιάς μέσω κάποιας κλειδαρότρυπας». Κοινωνικό μήνυμα δεν δομείται ούτε ηθικοπλαστικά ή στενά ιδεολογικά (δογματικά), ούτε δια των δημοσιογραφικών αποκαλύψεων! Ένα κοινωνικό μήνυμα με σημαντικό βάρος εστιάζει πάντοτε στην δομή της κοινωνίας, προκαλώντας προς μια συγκεκριμένη μεταβολή της κοινωνικοπολιτικής δομής και όχι απλώς της λειτουργίας του συστήματος.

Ωστόσο, το μήνυμα που μετατρέπει την ύπαρξη κοινωνικών ομάδων ή ατόμων σε ταυτότητα, σε «Είμαι», δεν μπορεί να αποτελεί μια  μορφή υπέρβασης αυτό καθ΄ εαυτό, αν και παρακινεί για λαϊκή δράση προς μια συγκεκριμένη υπέρβαση του παρόντος: παρακινεί προς μια στρουκτουραλιστικού χαρακτήρα μεταβολή της κοινωνίας, δίχως αυτό το ίδιο να συντάσσεται υπερβατικά ορίζοντας  ένα πέπλο άγνοιας της πραγματικότητας. Και αυτό με τη σειρά του προϋποθέτει δομική μεταβολή όχι μόνον των οικονομικών, αλλά και των πολιτισμικών σχέσεων που ορίζουν μια συγκεκριμένη κοινωνία. Το τελευταίο, ασφαλώς, δεν εννοείται αποκομμένο από το υπερεθνικό (: ΕΕ), γεωπολιτικό και διεθνές σύστημα εντός του οποίου η συγκεκριμένη εθνική ταυτότητα, που περικλείει την κοινωνική και επιδρά σημαντικά στην άρθρωση της ατομικής, αλληλεπιδρά με άλλες εθνικές ταυτότητες για να προσδιοριστεί εν τέλει ως «Είμαι», μέσω αυτής της σχέσης αλληλόδρασης διακριτών «υπάρχω». Για να «είσαι» πρέπει να «υπάρχεις» ασφαλώς, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως αρκεί να λειτουργείς ως παράγοντας! Όταν το «είμαι» βρίσκεται σε κρίση – αυτό συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα σε εθνικό, κοινωνικό,  ατομικό, παραγωγικό και εμπορικό επίπεδο – η λειτουργία του «υπάρχω» εμφανίζει αποδιοργανωτικά, χαοτικά στοιχεία. Υπάρχεις ως στοιχείο κάποιας μορφής χάους που δύσκολα μπορείς να συλλάβεις ως ολότητα. Και αυτό από μόνο του καταμαρτυρεί την ανάγκη δομικής μεταβολής των σχέσεων που μας ορίζουν ως πολιτεία, κοινωνία και αγορά. Η απορρυθμισμένη λειτουργία σήμερα στην Ελλάδα καλεί επιτακτικά για αλλαγή της κοινωνικοοικονομικής δομής και του πολιτικού συστήματος που καθορίζει τη σχέση των επιμέρους παραγόντων διακυβέρνησης.

Αυτό είναι το βαθύτερο πολιτικό πρόβλημα σήμερα στην Ελλάδα, στο οποίο εστιάζει άλλοτε άμεσα και άλλοτε έμμεσα, αλλά σε κάθε περίπτωση έντιμα η γραφή μου, όπως και μερικών ακόμη, δυστυχώς λίγων, Ελλήνων. Γιατί τα ΜΜΕ δεν αντιμετωπίζουν αυτό το κεφαλαιώδες ζήτημα και πελαγοδρομούν στην ουσία, αεροβατώντας, ενώ παράλληλα αναπαράγουν μια μορφή κοινής γνώμης που θεμελιώνει μια μορφή κοινής (λειτουργιστικής ή νεολειτουργιστικής) λογικής, η οποία  θεωρεί την στρουκτουραλιστική ανάλυση και κριτική «αμπελοφιλοσοφία», ή εξωπραγματική, μη-ρεαλιστική αφήγηση;

Διότι, είτε είναι οργανικό και αναπαραγωγικό μέρος της διαπλεγμένης δομής, εντός της οποίας απορρυθμίζεται η λειτουργία κράτους, αγοράς και κοινωνίας, είτε προβάλλουν ένα αντικαθεστωτικό «Είμαι» με μια αντικαπιταλιστική φόρμα, εντός της οποίας δίδονται στρουκτουραλιστικές συνήθως απαντήσεις σε λειτουργιστικού ή νεολειτουργιστικού χαρακτήρα ερωτήματα (πχ. στο ερώτημα πώς θα πληρώσω αύριο τις συντάξεις αν βγω από την ευρωζώνη, οι τελευταίοι απαντούν: με τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό παραγωγής και κοινωνίας, παραπέμποντας στην μεταβολή του καθεστώτος της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας. Το τελευταίο μάλιστα συγχέεται με την ατομική ιδιοκτησία  και γίνεται … μύλος στο μυαλό του πολίτη, αποδέκτη του μηνύματος).

Κοιτάξτε πώς την πάθαμε και την παθαίνουμε: υποβάλλουμε λάθος ερωτήσεις, οι οποίες καταλήγουν σε απίθανες διαστρεβλώσεις της πραγματικότητας και λάθος πολιτικές προσεγγίσεις, ακόμη και στην περίπτωση ορθών θεωρητικά απαντήσεων. Οι λάθος ερωτήσεις προκαλούν αποδιοργάνωση και χαοτική αποτελμάτωση στην σημερινή Ελλάδα της πολυδιάστατης κρίσης και τούτο είναι πολιτικό ζήτημα. Κρίσιμο πολιτικό ζήτημα, το οποίο από μόνο του συνιστά κυβερνητική και κοινωνική διαστροφή. Είναι παραφροσύνη και απόλυτος ανορθολογισμός να αναζητείς δήθεν την «αλλαγή», ως προϋπόθεση της «ανάπτυξης», ή της κοινωνικής ευημερίας, ή της παραγωγικής και δημοκρατικής ανασυγκρότησης, υποβάλλοντας ερωτήματα με μεθοδολογία ποζιτιβισμού στο πλαίσιο μιας  φονξιοναλιστικής ή νεοφονξιοναλιστικής (: νεοφιλελεύθερης στην ουσία) προσέγγισης ή απαντώντας ποζιτιβιστικά σε αυτά, θεωρώντας πως αναφέρεσαι σε μεταβολή της κοινωνικοοικονομικής δομής, ενώ κουβεντιάζεις και διαπραγματεύεσαι επί της λειτουργίας του συστήματος αποκλειστικά! Στο βαθμό που δεν λειτουργεί ο κοινωνικοοικονομικός οργανισμός (η μηχανή της συνύπαρξης, της συνεργασίας, του κοινωνικού αγωνισμού και της παραγωγής πλούτου) πρέπει να αλλάξει η δομή, οι σχέσεις που ορίζουν την συγκεκριμένη δυσλειτουργία. Εσύ όμως είτε αρνείσαι να θίξεις την δομή, είτε μιλάς για μια άλλη δομή, με μια έννοια που απορρίπτει οποιαδήποτε μεταρρύθμιση ή πρόοδο.

  

Γιατί όμως δεν λειτουργεί ο «οργανισμός»; Διότι είναι αναποτελεσματικός, με την έννοια της αντίφασης μεταξύ προγράμματος, στρατηγικής και στόχων.  Πώς ορίζεται η αποτελεσματικότητα εντός του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού; Κυρίως από την ανταγωνιστικότητα. Και πώς ορίζεται η ανταγωνιστικότητα; Εδώ είναι το ζήτημα! Η ανταγωνιστικότητα προσδιορίζεται με όρους τεχνολογικούς στις αναπτυγμένες χώρες της ΕΕ (ευρωζώνη), έτσι ώστε η αυξημένη υπεραξία που παράγεται δια της εφαρμοσμένης υψηλής τεχνογνωσίας και μεταβιομηχανικού μάνατζμεντ να μεγεθύνει την ικανότητα μιας χώρας να εξισορροπεί το εξωτερικό της εμπόριο, ενώ ταυτόχρονα να επιτυγχάνει διαρκή βελτίωση του γενικού επιπέδου διαβίωσης του πληθυσμού της, βελτιστοποιώντας θεωρητικά τα χαρακτηριστικά του «κοινωνικού κράτους». Ορίζεται όμως έτσι η ανταγωνιστικότητα από την Τρόικα-Συγκυβέρνηση στην Ελλάδα; Όχι, διότι εδώ αγνοείται η πραγματική δομή της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, δηλαδή η σημασία της λεγόμενης  διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας, που εξαρτάται από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του παραγωγικού μας συστήματος, το οποίο είναι αναχρονιστικό και σε μεγάλο βαθμό ξένο προς τις αναπτυγμένες μεταβιομηχανικές κοινωνίες.

Έτσι για να βελτιώσεις την ανταγωνιστικότητα στην Ελλάδα με λειτουργιστικό τρόπο δεν έχεις άλλη επιλογή παρά να μειώσεις τον κατώτατο μισθό, να απορρυθμίσεις την νομοθεσία που καθορίζει το θεσμικό πλαίσιο της αγοράς και προστατεύει τους εργαζομένους, νομοθετώντας εις βάρος τους, όπως και να παρέμβεις αποδιοργανωτικά στον μηχανισμό των  συλλογικών διαπραγματεύσεων και σε όλα τα υπόλοιπα που χαρακτηρίζουν ένα καθεστώς ευημερίας υπό το πρίσμα της εργασίας (πχ. μείωση επιδομάτων όλων των μορφών, παράλληλα με μείωση των επιδομάτων ανεργίας, αύξηση του χρόνου εργασίας και των θέσεων περιορισμένης ή ελαστικής απασχόλησης με την μέθοδο «flexicurity»  κλπ.). Πάνω σε αυτό το λειτουργιστικό πλαίσιο δομείς και τα ερωτήματα που αφορούν στην κοινωνική ύπαρξη, το μέλλον και την ανάπτυξη στην Ελλάδα, ενδυναμώνοντας μια ταυτότητα, ένα «Είμαι» υπανάπτυξης, ομνύοντας ωστόσο στην «ανάπτυξη» σαν να μην καταλαβαίνεις τι διαπράττεις - όπως ακριβώς πράττει ο κ. Σαμαράς και οι μάλλον αλλόκοτοι πολιτικά κεντροαριστεροί συγκυβερνήτες του! Οι πολιτικοί αυτοί στην πραγματικότητα αγνοούν απολύτως την δομή της οικονομίας (μορφή παραγωγής και παραγωγικές σχέσεις) και της κοινωνίας  - υπερβαίνουν δηλαδή μυθικά την παραγωγική δομή -  υιοθετώντας μια λειτουργία που αποσκοπεί σε μεταρρυθμίσεις που θεωρητικά θα ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα της προσαρμογής στην ανταγωνιστικότητα της ευρωζώνης, επιδρόντας ωστόσο αποκλειστικά στον μηχανισμό που ρυθμίζει την  ανταγωνιστικότητα της τιμής.

Αυτό, με δύο κουβέντες, είναι το έγκλημα της εσωτερικής υποτίμησης που διαπράττει η Συγκυβέρνηση κεντροδεξιών και κεντροαριστερών, το οποία μεγεθύνεται με την παράλληλη μείωση δημοσιονομικού και εμπορικού ελλείμματος, που καταδικάζουν την χώρα στην ύφεση, την επενδυτική ένδυα και στην υπανάπτυξη, προσδοκώντας κάποια στιγμή η εξευτελισμένη τιμή της εργασίας και ο εξανδραποδισμός των εργαζομένων να γίνουν μηχανισμός που θα επιτρέψει την επίτευξη υψηλών επιπέδων παραγωγής, εναρμονισμένων με το σκληρό ευρώ και το αντιπληθωριστικό σύστημα ηγεμονίας στην ΕΕ!  Επ’ αυτών των σαφώς ιδεολογικοποιημένων οικονομικών του νεοφιλελευθερισμού, δομούνται σήμερα τα λάθος ερωτήματα, τα οποία αρθρώνονται μέσω του κυρίαρχου πολιτικού λόγου, ενώ μεταδίδονται ως  ψευδομηνύματα με διλημματικό χαρακτήρα από τα ΜΜΕ των διαπλεκομένων συμφερόντων.

Και ποιες είναι οι σωστές ερωτήσεις; Μα αυτές που προκύπτουν από το ΠΩΣ θα ενισχύσω το παραγωγικό δυναμικό της οικονομίας, την συσσώρευση παραγωγικού - και όχι άλλου – κεφαλαίου, την εξαγωγική μου βιομηχανία, προσθέτοντας νέες σύγχρονες μονάδες με μηχανολογικά και εμπορικά κριτήρια, ΠΩΣ θα βελτιώσω την εμπορική εξειδίκευση της χώρας σε προϊόντα υψηλής τεχνογνωσίας και την σχετική εκπαίδευση των εργαζομένων ώστε να προσαρμοστώ στον ανταγωνισμό των αναπτυγμένων χωρών κλπ. Και αυτές οι ερωτήσεις είναι στρουκτουραλιστικού χαρακτήρα που υποστηρίζονται από μια εντελώς διαφορετική μεθοδολογία από εκείνη της τρόικας που υπηρετεί το κλαμπ λειτουργιστών-νεολειτουργιστών, το οποίο ενώ εμφανίζεται ως το «Κλαμπ του Ευρώ» στην πραγματικότητα λειτουργεί ως «Κλαμπ της Δραχμής»! Σύμφωνα με αυτή την στρουκτουραλιστική οπτική, η οποία όλα αυτά τα χρόνια της ύφεσης σας ταλαιπωρεί αγαπητοί αναγνώστες μέσω των σημειωμάτων μου, η ανταγωνιστικότητα προσεγγίζεται δια της ενσωμάτωσης των μεταβλητών της αποτελεσματικότητας του παραγωγικού δυναμικού και του κεφαλαιακού αποθέματος στις εξισώσεις των τιμών, έτσι ώστε να αλλάξει η δομή αυτής καθ΄ εαυτής της παραγωγικότητας. Έτσι την παραγωγικότητα την εξετάζουμε σε σχέση με την συσσώρευση του παγίου κεφαλαίου και με τον βαθμό αξιοποίησης του παραγωγικού δυναμικού, με αποτέλεσμα οι τροποποιημένες εξισώσεις να περιλαμβάνουν αυτό που μοιάζει να παραγνωρίζουν    οι λειτουργιστές της Τρόικας- Συγκυβέρνησης: την επίπτωση της μεταβολής της διανομής του εισοδήματος, μέσα από την διαδικασία της εσωτερικής υποτίμησης και της συνεπαγόμενης ύφεσης, στη ζήτηση.

Μέσω αυτής της μεθοδολογίας θα καταλάβαινε κανείς πόσο λάθος είναι οι ερωτήσεις που θέτει το καθεστώς στην Ελλάδα στον εαυτό του και στους έλληνες πολίτες. Έτσι, θα γλυτώναμε και εμείς όλοι που εναντιωνόμαστε στην μακρά και κουραστική πλέον παραμυθία διαπλοκής και κυβέρνησης περί «φωτός στο τούνελ», την «ψυχική ταλαιπωρία», όπως και από τον προσβλητικό χαρακτηρισμό «προφήτες»! Δεν είναι προφητεία το να βλέπει κανείς το σημείο ισορροπίας, που συμπίπτει με την προπαγάνδα περί ανάπτυξης Στουρνάρα-Σαμαρά, να μετατοπίζεται ολοένα και μακρύτερα εντός του μοντέλου που η ίδια η Τρόικα δόμησε για την θεραπεία της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας!

Μην απορείτε, λοιπόν, από τις μετριοπαθείς, θα έλεγα, εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ: ύφεση 1,2% του ΑΕΠ για το 2014, έναντι των εκτιμήσεων για σταδιακή ανάκαμψη που προβλέπουν η κυβέρνηση, το Μνημόνιο και η ΤτΕ. Ανάγκη πρόσθετης χρηματοδότησης από ΔΝΤ και την ΕΕ προς την Ελλάδα για να καλυφθεί το «κενό» που θα δημιουργήσει στο Πρόγραμμα η ύφεση την επόμενη χρονιά. Μετρούμενη ανεργία το 2013 στο 27,8% για ανέβει ακόμα πιο ψηλά στο 28,4% το 2014. Έλλειμμα φέτος στο 4,1% και στο 3,5%  το 2014, ενώ το χρέος θα διαμορφωθεί στο 175,1% φέτος και στο 180,6% το 2014. Τίποτε περίεργο και τίποτε αφύσικο!  Εάν παρακολουθούσατε τις προσεγγίσεις και τις προτάσεις όσων από την αρχή έθεταν και απαντούσαν σε στρουκτουραλιστικού χαρακτήρα ερωτήματα θα συμφωνούσατε πως η εσωτερική υποτίμηση που ακολούθησε και ακολουθεί  με πίστη και αφοσίωση το καθεστώς στην Ελλάδα για να περισωθεί πολιτικά, ήταν ουσιαστικά μέθοδος απόκλισης από τους διακηρυγμένους ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους που το ίδιο έθετε εναρμονιζόμενο με την «φιλοσοφία» της Τρόικας.

Τα ερωτήματα που έθετε ήταν λάθος και σε εσφαλμένο αποτέλεσμα θα οδηγούσαν, καταστροφικό μάλιστα για την κοινωνία και την οικονομία, ακόμη και στην περίπτωση σωστών απαντήσεων σε αυτά. Και κυρίως αν οι απαντήσεις ήταν «σωστές»!!!  Και αυτό επειδή η ίδια η προσαρμογή προκάλεσε μια διαδικασία δομικής αιτιότητας, που περιελάμβανε διαδοχικές φάσεις αρνητικής (φθίνουσας) συσσώρευσης κεφαλαίου - όπως επέμενα από την αρχή των Μνημονίων πως θα επισυμβεί – πράγμα που βύθιζε την χώρα στην ύφεση (επτά χρόνια είναι κάτι περισσότερο από πολεμικού τύπου καταστροφή) με αποτέλεσμα οι  διορθωτικοί μηχανισμοί της αγοράς να μην μπορούν να επαναφέρουν την οικονομία σε ισορροπία ( επίπεδο «non accelerating inflation rate of unemployment»), ακόμη και αν δεν είχαν πτωχεύσει οι τράπεζες. Τόσο απλά, τόσο καταθλιπτικώς φυσιολογικά, τόσο καθόλου παράδοξα, και τόσο, μα τόσο εύλογα και εύκολα εκτιμώμενα! Αυτό είναι το αποτέλεσμα του εγκλωβισμού μιας ολόκληρης κοινωνίας σε λάθος ερωτήσεις. Έστω και αργά, ας δοκιμάσουμε τις σωστές, όπως καί σήμερα βρήκα την ευκαιρία να τις διατυπώσω. Αυτές, φίλοι, είναι ουσιαστικές προτάσεις μιας εναλλακτικής διακυβέρνησης.