ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΣΥΝΕΠΑΓΕΤΑΙ ΜΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ;

Του Κ.Μ. Αναδημοσίευση Από την ISKRA

Επειδή γίνεται πολλή συζήτηση περί "χρεοκοπίας" τόσο στην «Ίσκρα» όσο και στις εφημερίδες, στα ΜΜΕ κ.λπ. και συχνά αυτή παρουσιάζεται σαν η συντέλεια του κόσμου, ακόμη και σε συζητήσεις αριστερών (και εδώ), είναι, πιστεύω, ανάγκη να συμφωνήσουμε σε κάποια πράγματα.

Α. ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΧΘΕΙ Η «ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ»;

"Παύση πληρωμών" σημαίνει παύση εξυπηρέτησης του χρέους. Αυτό τεχνικά είναι χρεοκοπία. Φυσικά, το ίδιο είναι η "πλήρης άρνηση του χρέους" (όρος του Αλ. Αλαβάνου) καθώς και η "μονομερής διαγραφή του χρέους" (όρος της Αλ. Παπαρήγα).

Είναι τόσο τρομερή η χρεοκοπία; Σε άλλη στήλη έχω αναρτήσει δύο γνώμες ξένων αναλυτών που βρίσκουν ότι το τρομερό για τους Έλληνες δεν είναι η χρεοκοπία, αλλά η παράταση της παρούσας κατάστασης με τη συνεχή προσθήκη μνημονίων. Και φυσικά αυτές οι φωνές δεν είναι ούτε οι μόνες ούτε οι πιο σημαντικές από όσους έχουν την ίδια γνώμη.

Επιπλέον αποτελεί κοινό τόπο στο εξωτερικό ότι η Ελλάδα σαφώς αδυνατεί να ανταποκριθεί στα δάνεια και θα χρεοκοπήσει μόλις διασφαλιστούν τα συμφέροντα των δανειστών της (όσο μπορούν αυτά να διασφαλιστούν και στο βαθμό που καταφέρουν να λεηλατήσουν τον τόπο). Άρα, το ζητούμενο για την Αριστερά είναι να θέσει τους όρους με τους οποίους η χώρα και ο λαός θα μπορέσουν να ανακάμψουν ΔΕΔΟΜΕΝΗΣ της χρεοκοπίας. Κατά τη γνώμη μου, αυτή τη παρέμβαση έχουν κάνει χτες και σήμερα το ΚΚΕ, ο Αλ. Αλαβάνος, αλλά όχι και ο ΣΥΝ. Επομένως, το πρώτο ζήτημα στο οποίο πρέπει να συμφωνήσουμε είναι (1) στην αντικειμενική μη αναστρεψιμότητα της χρεοκοπίας και (2) στην εκτίμηση ότι οι κυρίαρχοι κύκλοι, που επιμένουν για το αντίθετο, το κάνουν αποκλειστικά προκειμένου να περνάνε κάθε τόσο και νέα μέτρα εξαθλίωσης του λαού. Η κρίση των αστικών κομμάτων οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι αυτή η εκτίμηση γίνεται όλο και πιο φανερή στο λαό.

Β. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΧΡΕΟΚΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΧΡΕΟΚΟΠΙΕΣ.

Το επόμενο ζήτημα όπου πρέπει να συμφωνήσουμε: Η χρεοκοπία μπορεί να γίνει με δύο τρόπους (ο κάθε ένας με διάφορες παραλλαγές φυσικά): Ή με τους όρους της Ευρωζώνης, που σημαίνει ότι ο Ελληνικός λαός θα συνεχίσει να χρωστά στο διηνεκές και θα υποχρεωθεί αφενός να δουλεύει σαν τους σκλάβους προκειμένου να του κόβονται κομμάτια από το χρέος και ταυτόχρονα η εθνική περιουσία θα πουληθεί για ένα κομμάτι ψωμί, ή με όρους εθνικής ανεξαρτησίας. Αυτού του τελευταίου είδους η χρεοκοπία είναι που προβάλλεται ως μπαμπούλας από τα ΜΜΕ.

Το ζήτημα δεν είναι λοιπόν αν η χρεοκοπία θα είναι «άτακτη» ή «τακτική». Το ζήτημα είναι οι οικονομικοί όροι κάτω από τους οποίους η, έτσι κι αλλιώς αναπόφευκτη, χρεοκοπία θα υλοποιηθεί.

Αλλά χρεοκοπία με όρους εθνικής ανεξαρτησίας δε μπορεί να γίνει χωρίς τη δυνατότητα άσκησης ανεξάρτητης νομισματικής πολιτικής. Αυτό αυτόματα συνεπάγεται την έξοδο από την Ευρωζώνη. Και όχι μόνο. Διότι, κάτω από όρους εθνικής ανεξαρτησίας (δηλ. που να συμφέρουν την Ελλάδα και το λαό της) η χώρα μετά τη χρεοκοπία θα υποχρεωθεί να αναστείλει τις συνθήκες που επιτρέπουν την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, καθώς και τις συνθήκες που απαγορεύουν τους δασμούς, τις εθνικές επιδοτήσεις, κ.ο.κ. Επίσης θα είναι αδύνατο να μην καταρρεύσουν οι τράπεζες σε συνθήκες χρεοκοπίας, που σημαίνει ότι ή θα πρέπει να εξαγοραστούν από ξένες ή να εθνικοποιηθούν. Η δεύτερη λύση είναι αυτή που αντιστοιχεί στη χρεοκοπία με όρους εθνικής ανεξαρτησίας. Το ίδιο θα συμβεί και με τα ασφαλιστικά ταμεία, που σημαίνει ότι θα πρέπει να παρθούν έκτακτα μέτρα στήριξής τους (στην άλλη εκδοχή της χρεοκοπίας, αυτά απλά θα αφεθούν να καταρρεύσουν).

Γίνονται όλα αυτά χωρίς έξοδο από την Ε.Ε.; Προσωπικά δε βλέπω πώς και θα ήθελα, αν κάποιος άλλος το βλέπει, να το εξηγήσει.

Γ. ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΌΡΟΙ ΜΙΑΣ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ ΜΕ ΟΡΟΥΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ

Σε μια χώρα που και μόνο ο υπαινιγμός ότι μπορεί να φύγουμε από την Ε.Ε. προκαλεί ανατριχίλες στην κοινωνικοπολιτική ελίτ (δηλαδή την αστική τάξη) και όπου η συμμετοχή μας στην «Ενωμένη Ευρώπη» έχει καταστεί η νέα «μεγάλη ιδέα» της κυρίαρχης ιδεολογίας, μια πολιτική χρεοκοπίας με όρους εθνικής ανεξαρτησίας θίγει τα "Άγια των Αγίων" της Ελληνικής αστικής τάξης καθώς και των υπηρετών της μέσα στον πολιτικό κόσμο (εδώ συμπεριλαμβάνω και δυνάμεις όπως η ΔΗΜΑΡ).

Θα πρέπει να είναι επομένως σαφές ότι θα κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να ανακόψουν μια τέτοια έκβαση της πολιτικής πάλης. Οι σημερινές δηλώσεις του Καρατζαφύρερ, παρόλο που έχουν έντονο το στοιχείο της δημαγωγίας και απευθύνονται στα ακροδεξιά αντανακλαστικά, αποτελούν σαφή προειδοποίηση για την Αριστερά.

Επομένως, για μια λύση χρεοκοπίας με όρους εθνικής ανεξαρτησίας θα απαιτηθούν μέτρα εκδημοκρατισμού και λαϊκού ελέγχου καίριων τομέων του κρατικού μηχανισμού. Δεν αναφέρομαι μόνο στο στρατό και στην αστυνομία, αλλά και στους όρους διακίνησης των ιδεών και των πληροφοριών, στη λειτουργία της εκπαίδευσης, κ.λπ.

Είναι ένα θεωρητικό ερώτημα αν στην Ελλάδα θα μπορούσε να εμφανιστεί ένα κομμάτι του αστισμού το οποίο θα προχωρούσε σε χρεοκοπία με όρους εθνικής ανεξαρτησίας. Να πούμε καταρχήν ότι τέτοια εξέλιξη δε διαφαίνεται. Να πούμε επίσης ότι μια τέτοια διαδικασία χρεοκοπίας ΔΕΝ αμφισβητεί από μόνη της τον καπιταλισμό στην Ελλάδα ούτε προϋποθέτει (όπως κάκιστα γράφεται - και εδώ) σοσιαλιστικό κοινωνικό σύστημα. Θεωρητικά (και το υπογραμμίζω), ο καπιταλισμός μπορεί να λειτουργήσει μια χαρά με τους όρους που περιγράψαμε. Οι καπιταλιστικές παραγωγικές σχέσεις θα κυριαρχούν, η κρατική μηχανή θα παραμένει εν πολλοίς αυτή που ήταν και προ χρεοκοπίας, κ.ο.κ.

Όμως, είναι τέτοιος ο προσανατολισμός και η συνταύτιση της ελληνικής αστικής τάξης με τα ιμπεριαλιστικά κέντρα, ώστε μια εξέλιξη σαν την παραπάνω να αποτελεί μάλλον άσκηση ονειροφαντασίας. Άλλωστε, στην παρούσα φάση η βίαιη συμπίεση του κόστους της εργατικής δύναμης αποτελεί στρατηγική επιλογή της Ελληνικής αστικής τάξης και αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος που παρατείνουν τα μνημονιακά σήριαλ και δεν προχωράνε απευθείας στην (ούτως ή άλλως επερχόμενη) χρεοκοπία.

Δ. ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΜΙΑΣ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ ΜΕ ΌΡΟΥΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ

Είδαμε ότι το πολιτικό καθεστώς που θα προκύψει προκειμένου να ασκηθεί μια πολιτική χρεοκοπίας με όρους εθνικής ανεξαρτησίας θα εξακολουθεί να έχει χαρακτηριστικά αστικής δημοκρατίας. Όμως θα είναι ένα ασταθές καθεστώς και λόγω της αντίδρασης της αστικής τάξης και λόγω της αναμενόμενης αντίδρασης από τους πιστωτές και τους γύπες του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος που θα δούνε το φαΐ να χάνεται μέσα από το στόμα τους. Επιπλέον, θα είναι ασταθές επειδή αν θελήσει να κρατηθεί στη ζωή θα υποχρεωθεί να προχωρήσει παραπέρα στη λογική των μέτρων που περιγράψαμε.

Θα πρέπει να είναι σαφές μέσα στην Αριστερά ότι στις συνθήκες αυτού του καθεστώτος θα διεξαχθεί πάλη για τη διεύρυνση των λαϊκών ελευθεριών η οποία μοιραία θα προσκρούσει στο ρόλο του κρατικού μηχανισμού. Η διέξοδος της «λαϊκής εξουσίας» στην οποία προσβλέπει το ΚΚΕ θα αποτελεί μια σαφή επιλογή ενός τμήματος της Αριστεράς (και εμένα προσωπικά) στις ασταθείς πολιτικές συνθήκες που θα επικρατούν στο καθεστώς χρεοκοπίας με όρους εθνικής ανεξαρτησίας.

Όμως ούτε η «λαϊκή εξουσία» ούτε ο «σοσιαλισμός» αποτελούν ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ για τα παραπάνω. Συνολικά εδώ μιλάμε για μια ρευστή διαδικασία που η εξέλιξή της θα κριθεί από την ταξική πάλη και, όπως κάθε τέτοια διαδικασία, αν θα μετεξελιχθεί σε επαναστατικό μετασχηματισμό της Ελληνικής κοινωνίας ή θα οπισθοχωρήσει θα είναι ένα ανοιχτό ζήτημα. Όμως, η χρεοκοπία με όρους εθνικής ανεξαρτησίας έχει πλέον καταστεί όρος επιβίωσης του λαού και του έθνους.

Ε. ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ ΜΕ ΌΡΟΥΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ

Ο πρώτος όρος είναι το σημαντικό ανέβασμα της ιδεολογικής επιρροής της Αριστεράς, το σπάσιμο της ιδεολογικής τρομοκρατίας που έχουν επιβάλει τα ΜΜΕ, το πολιτικό προσωπικό των αστικών κομμάτων (δείτε τις κορώνες που βγάζουν τις μέρες αυτές στη Βουλή). Σε κανονικές συνθήκες αυτό θα αποτελούσε έργο τερατώδους μεγέθους δεδομένων των αδυναμιών που έχουν προκύψει από τη χρόνια ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ αυτής της δραστηριότητας από την Αριστερά.

Αλλά οι συνθήκες δεν είναι κανονικές, και αυτό φαίνεται από την αντιφατικότητα των ευρημάτων των δημοσκοπήσεων όσο αφορά τις προτεινόμενες λύσεις, όπου συχνά ταυτόχρονα πλειοψηφούν (και με διαφορά) εντελώς αντιφατικές θέσεις (π.χ. η έξοδος από την Ευρωζώνη επικροτείται, αλλά ταυτόχρονα επικροτείται και ο διορισμός επίτροπου, κ.ο.κ). Κυρίως οι συνθήκες επιτρέπουν τη ραγδαία ανατροπή κατεστημένων αντιλήψεων και ο κόσμος διψά να μάθει. Παράδειγμα της ρευστότητας στο ιδεολογικό πεδίο αποτελούν οι πωλήσεις του βιβλίου του Ν. Μπογιόπουλου. Είμαι της γνώμης ότι στο πεδίο της ιδεολογικής πάλης θα συμπυκνωθεί, το αμέσως επόμενο διάστημα, η ταξική πάλη στην Ελλάδα.

Ο δεύτερος όρος είναι, κατά τη γνώμη μου, η συμπαράταξη της αριστεράς πάνω σε ένα μίνιμουμ πρόγραμμα χρεοκοπίας με όρους εθνικής ανεξαρτησίας, που, πάλι κατά τη γνώμη μου, οφείλει να κινείται στους προηγούμενους άξονες (οι όροι δεν έχουν σημασία). Αλλά εδώ τα πράγματα είναι δύσκολα, διότι η αριστερά η ίδια διαπερνάται και λεηλατείται από την κυρίαρχη ιδεολογία. Η ΔΗΜΑΡ αποτελεί τυπικό παράδειγμα του εύρους και της δύναμης της ιδεολογικής επιρροής της αστικής ιδεολογίας μέσα στην Αριστερά. Αλλά και οι ταλαντεύσεις και οι δυσκολίες που συναντά το εγχείρημα πρόταξης μιας πρότασης αριστερής διεξόδου στην κρίση εδώ και δυο χρόνια, οι πολυδιασπάσεις στον αριστερό χώρο και η αδυναμία εμφάνισης ενός ριζοσπαστικού πόλου, τι άλλο καταδεικνύουν; Από μια άλλη σκοπιά, το ίδιο αποδεικνύει και ο σεχταρισμός του ΚΚΕ, αλλά εδώ ξεφύγαμε από το κεντρικό μας θέμα.

Οι όροι αυτοί μοιάζουν βουνό. Όμως, οι εξελίξεις τρέχουν με ραγδαίους ρυθμούς οι οποίοι ολοένα και θα επιταχύνονται και πράγματα που κάτω από άλλες συνθήκες θα χρειαζόταν χρόνια για να πραγματοποιηθούν, τώρα μπορεί να τα δούμε σε λίγους μήνες.