Στάση πληρωμών της Ελλάδας έναντι των πιστωτών;

Τι δείχνει το παράδειγμα της Αργεντινής. Που οδηγούν οι απαιτήσεις της Τρόικας και τι μπορεί να κερδίσει η Ελλάδα

του Λεωνίδα Βατικιώτη

Αν η Ελλάδα είχε προχωρήσει σε στάση πληρωμών απέναντι στους πιστωτές της από το 2010 κιόλας σήμερα όλα θα ήταν καλύτερα. Δεν θα είχαμε βιώσει την κοινωνική τραγωδία που εξελίσσεται καθημερινά στις ελληνικές οικογένειες και σχεδόν πάντα πίσω από κλειστές πόρτες και σφραγισμένα παράθυρα, μέρος της οποίας (και μάλλον την κορυφή του παγόβουνου) καταγράφουν οι επίσημες στατιστικές με την ανεργία να έχει φτάσει το 28%, αναμένοντας να αυξηθεί κι άλλο το 2014, με τους φόρους (μόνο) στην ακίνητη περιουσία να έχουν αυξηθεί κατά 684% την τελευταία 5ετία, κ.λπ., κ.λπ.

Το ελληνικό δράμα αυτές τις μέρες φαίνεται να οδηγείται σε ένα νέο σημείο καμπής εξ αιτίας της ασφυκτικής πίεσης των πιστωτών να ληφθούν νέα αντιλαϊκά μέτρα για να καλυφθεί το....
χρηματοδοτικό κενό των επόμενων δύο ετών που εκτιμάται σε 4,4 και 6,5 δισ. ευρώ για το 2014 και το 2015. Η στάση της Άνγκελα Μέρκελ στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής όταν απέκλεισε κάθε πρόταση πολιτικής διαπραγμάτευσης ήταν απαράδεκτη και προκλητική παραπέμποντας σε συμπεριφορά ηγέτη κατοχικής δύναμης, για πολλούς λόγους. Ξεχωρίζουμε δύο: Πρώτο, γιατί η ΕΕ μπορεί να ανάψει το πράσινο φως να αξιοποιηθούν μέσα που θα επιτρέψουν μια ήπια διαχείριση του προβλήματος κι αρνείται πεισματικά να το κάνει, παρότι το έπραξε στην περίπτωση της Ιρλανδίας. Τέτοια μέσα είναι η μετάθεση του χρόνου αποπληρωμής των ομολόγων που έχουν στα χαρτοφυλάκια τους οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης και λήγουν τα επόμενα δύο χρόνια, η μετακύλιση των ομολόγων που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των εγχώριων τραπεζών και η αξιοποίηση των αδιάθετων κεφαλαίων που έχει το το ΤΧΣ από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Με βάση πρόσφατους υπολογισμούς τα έσοδα που θα είχε το ελληνικό δημόσιο από το 2012 μέχρι το 2016 αν επιστρέφονταν τα κέρδη των κεντρικών τραπεζών ανέρχονται σε 2,5 δισ. ευρώ! Κατανέμονται δε ως εξής: 2012: 0,3 δισ. ευρώ, 2013: 0,6 δισ. 2014: 0,5 δισ., 2016: 0,6 δισ. ευρώ! Δεν είναι άραγε πολιτικό σκάνδαλο η χρεοκοπημένη κατά τ’ άλλα Ελλάδα να μειώνει συντάξεις και να κλείνει νοσοκομεία για να πληρώνει τόσα δισ. ευρώ στους υποτιθέμενους εταίρους της;

Δεύτερο, η στάση του Τέταρτου Ράιχ προκαλεί οργή γιατί το παρατηρούμενο αδιέξοδο (όπως υποδεικνύει ο εκτροχιασμός του δημόσιου χρέους στο 175% του ΑΕΠ από 129% το 2010) δεν μπορεί κατά κανέναν τρόπο αυτή τη φορά να αποδοθεί στην Ελλάδα. Η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά τους πιστωτές. Μόνοι τους σχεδίασαν την αναδιάρθρωση του 2010 (PSI+), δικής τους έμπνευσης ήταν τα διαρθρωτικά προγράμματα που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα από το πρώτο μέχρι το τελευταίο μνημόνιο, δική τους επομένως είναι κι η υπαιτιότητα για την ιστορικών διαστάσεων αποτυχία που έχει καταγραφεί, με τα κάθε είδους κενά (χρηματοδοτικά, δημοσιονομικά, παραγωγικά κ.λπ.) να αποτελούν πλέον τον κανόνα κι όχι την εξαίρεση.

Χρυσοπληρώνουμε τους «εταίρους»

Το πρόβλημα ωστόσο δεν είναι τα αντιλαϊκά μέτρα που δεν λαμβάνονται αλλά τα υπέρογκα ποσά που πρέπει να καταβληθούν τα επόμενα τρία χρόνια για τόκους και ομόλογα, τα οποία ανέρχονται σε 76,8 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα το 2014 πρέπει να καταβληθούν 24,9 δισ. ευρώ για ομόλογα και 8,7 δισ. για τόκους (33,6 δισ. ευρώ σύνολο), το 2015 να πληρωθούν 16,1 δισ. ευρώ για ομόλογα και 9,8 για τόκους (25,9 δισ. ευρώ) και το 2016 να δοθούν 6,8 δισ. για ομόλογα και 10,5 δισ. για τόκους (17,3 δισ. ευρώ).

Η Μέρκελ, που λειτουργεί ως επικεφαλής πιστωτών και τοκογλύφων κι όχι ως ηγέτης μιας ένωσης ίσων, τυπικά έστω, μεταξύ τους κρατών, μόνο ένας τρόπος υπάρχει να αλλάξει στάση. Αν βρεθεί αντιμέτωπη με μια οριστική κι αμετάκλητη απόφαση παύσης πληρωμών του δημόσιου χρέους, με μια ανακοίνωση διακοπής πληρωμών τόκων και χρεολυσίων. Ακόμη και τώρα αν προβεί το ελληνικό κράτος σε μια τέτοια επιλογή μόνο ωφελημένο θα βγει. Το κόστος που συνοδεύει την συμμόρφωση με τις επιταγές των πιστωτών εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να είναι απείρως μεγαλύτερο από τις επιπτώσεις που θα έχει η ρήξη μαζί τους κι οι μονομερείς ενέργειες. Η πρόσφατη εμπειρία της Αργεντινής επιβεβαιώνει κατ’ αρχάς πως οι κοινωνικές επιπτώσεις από μια παύση πληρωμών θα είναι πολύ λιγότερο οδυνηρές από την συνέχιση της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους. Η ανεργία στην Αργεντινή ποτέ δεν έφτασε ούτε καν το 19%, όχι στο πρωτοφανές επίπεδο του 28% που έχει φτάσει στην Ελλάδα με αιτήματα νέων μαζικών απολύσεων να είναι στο τραπέζι… Η εμπειρία της Αργεντινής επιβεβαιώνει επιπλέον ότι μια τέτοια απόφαση πυγμής που θα υπηρετείται με συνέπεια και δεν θα αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης και αναθεώρησης κάθε ώρα και στιγμή θα γίνει σεβαστή και άπαντες θα προσαρμοστούν σε αυτήν.

Επίδειξη πυγμής της Κίρχνερ

Οι πρόσφατες δικαστικές περιπέτειες της Αργεντινής μετά την απόφαση του αμερικάνικου δικαστηρίου το Νοέμβριο του 2012 να δικαιώσει το κερδοσκοπικό κεφάλαιο Elliott Management προσφέρουν πολλά διδάγματα. Κατ’ αρχάς η κυβέρνηση της Κριστίνα Κίρχνερ εξακολουθεί να αρνείται να πληρώσει τους κερδοσκόπους που δεν δέχτηκαν τους όρους της Αργεντινής ούτε στην αναδιάρθρωση του 2001 ούτε στην δεύτερη προσφορά που τους έκανε το 2005 (25-27 σεντς ανά δολάριο χρέους ή κούρεμα της τάξης του 75-73% υπό την μορφή take it or leave it), χωρίς να έχει υποστεί καμία ουσιαστική συνέπεια. Αντίθετα, μόνο τιμή μπορεί να αποτελούν για ένα κυρίαρχο κράτος δηλώσεις του τύπου: «Έχουμε κατ’ επανάληψη ζητήσει από την Αργεντινή να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις, αλλά η Αργεντινή φαίνεται ότι παραμένει απρόθυμη να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων». Τάδε έφη εκπρόσωπος κερδοσκοπικού κεφαλαίου σε ρεπορτάζ των Financial Times στις 24 Οκτωβρίου σχετικά με τις συνεχείς προσπάθειες που καταβάλλουν διάφοροι μεσολαβητές για να πείσουν το Μπουένος Άιρες να ικανοποιήσει έστω και μέρος των απαιτήσεων των κερδοσκόπων, που είναι γνωστό πως τα ομόλογα που κατέχουν τα απέκτησαν σε εξευτελιστική τιμή περιμένοντας αυτήν ακριβώς τη στιγμή, που θα ζητούν να πληρωθούν στο ακέραιο με την βοήθεια πάντα πρόθυμων δικαστών. Μάλιστα, το περιθώριο κινήσεων των δικαστών δεν θα ήταν ποτέ μεγάλο αν η Αργεντινή είχε προνοήσει να κάνει λογιστικό έλεγχο στο χρέος της ακυρώνοντας εκ προοιμίου τις σειρές των ομολόγων που κατέχουν οι κερδοσκόποι.

Οι ίδιοι δε οι κερδοσκόποι με τα δικά τους λόγια θυμίζουν κάτι μεταξύ …Μητέρας Τερέζας και φιλανθρωπικού ιδρύματος. «Η εταιρεία μας διαχειρίζεται χρήματα συνταξιοδοτικών ταμείων, πανεπιστημιακών κληροδοτημάτων και άλλων» ανέφερε στην ίδια εφημερίδα στις 7 Οκτωβρίου σε άρθρο του ο επικεφαλής διαχειριστής χαρτοφυλακίου του κερδοσκοπικού κεφαλαίου Elliott Management. Στη συνέχεια του άρθρου απηύθυνε έκκληση στην Αργεντινή να δείξει μετριοπάθεια και διάθεση συμβιβασμού! «Για περισσότερο από μια δεκαετία έχουμε καταστήσει σαφές στην κυβέρνηση της Αργεντινής και τους δικηγόρους της να κάτσουμε και να συζητήσουμε μια λύση. Έχουν αρνηθεί ακόμη και να ακούσουν. Παρότι η χώρα θα μπορούσε εύκολα να σηκώσει το βάρος της πληρωμής του χρέους που έχει αρνηθεί αύριο κιόλας, οι ηγέτες της έχουν επιλέξει να δαπανούν τα χρήματα της χώρας και το χρόνο τους σε μια ανώφελη δικαστική διαμάχη εναντίον των απλήρωτων πιστωτών…. Έπειτα από πολλές ακροαματικές διαδικασίες έχω ζητήσει από τους δικαστές της Αργεντινής να υποδείξουν στον πελάτη τους την πρόθεση μας να διαπραγματευτούμε. Δεν μας απάντησαν ποτέ»!

Προφανώς πίσω από τις σπαραξικάρδιες εκκλήσεις των κερδοσκόπων στην κυβέρνηση της Αργεντινής για συμβιβασμό υπάρχει άφθονη υποκρισία και μία μάχη εντυπώσεων, με στόχο να αποδιώξουν από πάνω τους το στίγμα του κερδοσκόπου και να εμφανιστούν ως χαμένοι. Σε κάθε όμως περίπτωση αυτό που διακρίνεται είναι ότι η Αργεντινή μετά την παύση πληρωμών που επέβαλε οικειοθελώς, δηλαδή με δικούς της όρους, δεν απομονώθηκε, δεν καταστράφηκε οικονομικά, όπως κινδυνολογούσαν ότι θα συμβεί στην Ελλάδα. Γιατί λοιπόν να μην επιλέξει την παύση πληρωμών ακόμη και τώρα η Ελλάδα, αντί να επιβάλει ένα νέο γύρο απολύσεων και περικοπών σε συντάξεις;

από τα «Επίκαιρα»