ΚΥΠΡΟΣ: Από το σχέδιο ΑΝΑΝ στο ΜΝΗΜΟΝΙΟ ή από το ΜΝΗΜΟΝΙΟ στο σχέδιο ΑΝΑΝ;

του Λευτέρη Ριζά

Η προσεχής εκλογή προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για το μέλλον του νησιού και του λαού σε Κύπρο-Ελλάδα. Η Αριστερά της Ελλάδας δεν βρίσκει χρόνο να μιλήσει. Σιωπά άπασα. Ασχολείται με ό,τι άλλο συμβαίνει στον πλανήτη, εκτός από το Κυπριακό. 

Την ενδιαφέρει το τι γίνεται στο ΝΕΠΑΛ, στη Γάζα, στην Πολυνησία, στον Βόρειο και Νότο Πόλο, αλλά τρέμει στην ιδέα να ασχοληθεί με ένα μέγιστης σημασίας για όλους Εθνικό θέμα. Την Κύπρο και την τύχη της. 

Η κοινοβουλευτική «Αριστερά» βαδίζει συμφωνώντας κσι σιωπώντας παράλληλα: ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ, Αριστερό Ρεύμα και η αυτοαποκαλούμενη «Πατριωτική Αριστερά», η εξωκοινοβουλευτική αποδέχονται σήμερα ουσιαστικά, μετά από εννιά χρόνια, το Σχέδιο ΑΝΑΝ. 

Όχι μόνο γιατί υποστηρίζουν ως λύση τη Διζωνική –Δικοινοτική Ομοσπονδία [θεμέλιος λίθος και βάση του σχεδίου Αναν], αλλά γιατί δεν θέλουν να δουν τι σημαίνει και που μπορεί να .....
οδηγήσει η ένταξη της Κύπρου στα σχέδια των δανειστών της – Ευρωπαϊκό Μηχανισμός Στήριξης, Μνημόνιο και ΔΝΤ – το Κυπριακό. Σε μια επιβολή ενός σχεδίου τύπου Ανάν.

Μπορεί να κάνουν το παν για να πιστέψουμε ότι η Ε.Ε. και οι ισχυρότερες χώρες σε αυτήν – Γερμανία και Γαλλία – δεν μπορούν να πιέσουν για κάτι τέτοιο, αλλά και μόνο ότι το αναφέρουν σημαίνει ότι και το σκέφτονται και ότι θα το επιχειρήσουν με κατάλληλους χειρισμούς και τον κατάλληλο πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας [1]

Για όσους παραμένει πάντα στη ψυχή και το μυαλό, χαραγμένο το«ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ», δεν μπορούν να ησυχάσουν να μην νοιώσουν οργή γι αυτή τη στάση της κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Γι αυτό και δεν θα σιωπήσουν.

Η ιστορική φράση του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου «…παρέλαβα κράτος διεθνώς αναγνωρισμένο, δεν θα παραδώσω κοινότητα σε αναζήτηση κηδεμόνα…», κατά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν το 2004, προσλαμβάνει στις σημερινές συνθήκες και ειδικά μετά την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στο μηχανισμό στήριξης του ΔΝΤ - ΕΕ & ΕΚΤ δραματική επικαιρότητα.

Επαληθεύονται πλέον αυτοί που με βάση την ιστορία του ΑΚΕΛ [2]προέβλεπαν αυτή την κατάληξη: την πλήρη εγκατάλειψη του αγώνα όχι μόνο για την Αυτοδιάθεση- Ένωση [3], αλλά και για την ίδια την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μετά τις ταλαντεύσεις του για την απόρριψη του σχεδίου ΑΝΑΝ [4] εργάστηκε «σκληρά» για να παραδώσει την Κύπρο στους «Σωτήρες» δανειστές της, υποστηρικτές ακριβώς και του σχεδίου ΑΝΑΝ. Αυτό, φοβόμαστε πολύ, ότι θα έχει καταστροφικές συνέπειες για όλο τον Ελληνισμό. Σε Ελλάδα και Κύπρο. Όσο για το ΑΚΕΛ ανήκει πια στα κόμματα των «Μνημονίων».

Δεν συγχωρείται κανένα κόμμα στην Ελλάδα που ισχυρίζεται πώς είναι αριστερό, ριζοσπαστικό ή κομμουνιστικό, να μην βλέπει αυτή την αλήθεια, να μην καταγγέλλει το ρόλο του ΑΚΕΛ στην παράδοση του Νησιού και των Ελλήνων, στα αρπαχτικά νύχια των δανειστών-σωτήρων.

Η σιωπή τους, εν μέρει, εξηγείται από το ότι υπήρξε πληθωρική παρουσία στελεχών και μελών τους σε λίστες υπογραφών υπέρ του σχεδίου ΑΝΑΝ, χωρίς να ενοχληθούν που συνοδοιπόρησαν με τον Γιώργο Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ. Το ΚΚΕ, που τάχθηκε κατά του σχεδίου ΑΝΑΝ – λόγω αντι-ιμπεριαλιστικής παράδοσης – δεν τόλμησε να καταγγείλει τώρα τον σύντροφο ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ και το ΑΚΕΛ, που το θεωρεί «αδελφό» κόμμα και το καλεί στις συναντήσεις των ΚΚ και Εργατικών Κομμάτων που συχνά διοργανώνει. Απλά καταγγέλλει την ψήφιση του προϋπολογισμού της Κύπρου, που περιλαμβάνει μέτρα κατά εργαζομένων, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η Κύπρος από το ΕΜΣ, λες και δεν κυβερνά το ΑΚΕΛ [5]

Δεν συγχωρείται κανένα κόμμα στην Ελλάδα που ισχυρίζεται πώς είναι αριστερό, ριζοσπαστικό ή κομμουνιστικό, να μην βλέπει αυτή την αλήθεια, να μην καταγγέλλει το ρόλο του ΑΚΕΛ στην παράδοση του Νησιού και των Ελλήνων, στα αρπαχτικά νύχια των δανειστών-σωτήρων. Η σιωπή τους, εν μέρει, εξηγείται από το ότι υπήρξε πληθωρική παρουσία στελεχών και μελών τους σε λίστες υπογραφών υπέρ του σχεδίου ΑΝΑΝ, χωρίς να ενοχληθούν που συνοδοιπόρησαν με τον Γιώργο Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ. Το ΚΚΕ, που τάχθηκε κατά του σχεδίου ΑΝΑΝ – λόγω αντι-ιμπεριαλιστικής παράδοσης – δεν τόλμησε να καταγγείλει τώρα τον σύντροφο ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ και το ΑΚΕΛ, που το θεωρεί «αδελφό» κόμμα και το καλεί στις συναντήσεις των ΚΚ και Εργατικών Κομμάτων που συχνά γίνονται.

Σήμερα υπερασπιστές του Μνημονίου είναι ο υποψήφιος για την προεδρία Ν. Αναστασιάδης, πρόεδρος του ΔΗΣΥ φανατικός υποστηρικτής του σχεδίου ΑΝΑΝ., που οδήγησε, τότε, στη διάσπαση του ΔΗΣΥ από στελέχη του που τάχθηκαν ενάντια του.

Ο Ν. Αναστασιάδης – ως νέος εφιάλτης – μας διαβεβαιώνει ότι το «Μνημόνιο» είναι «μονόδρομος» για την Κύπρο (6), με επιχειρήματα ίδια με των δικών μας αρχηγών της τρικομματικής τροϊκανής κυβέρνησης. Αυτός βέβαια είναι συνεπής με την πολιτική γραμμή του. Δεν περιμέναμε τίποτα άλλο από ένα φανατικό υποστηρικτή του σχεδίου ΑΝΑΝ.

Ούτε μας προκαλεί εντύπωση που ο υποψήφιος του ΑΚΕΛ, Σταύρος Μαλάς, δεν πάει καθόλου πίσω.. Ως άλλος

Ο Φώτης Κουβέλης, υποστήριξε ότι: «Η δανειακή σύμβαση με τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης είναι μια αναγκαιότητα. Έχει κάποια θετικά χαρακτηριστικά. Δεν είμαι θιασώτης των αυστηρών μέτρων λιτότητας…»[6]. Αλλά δεν είναι μόνο αυτή η δήλωση που τον εκθέτει ανοιχτά. Μιλώντας για τους συνυποψήφιους τους είπε «Ο μεν κ. Αναστασιάδης ενσπείρει φοβικά σύνδρομα σε σχέση με την κάθοδο δήθεν Σύριων προς την Κύπρο, ο δε κ. Λιλλήκας από την άλλη, καλεί τον λαό να απορρίψει την τρόικα και την παρομοιάζει με το σχέδιο Ανάν», ενώ σε άλλη ευκαιρία ξεκαθάρισε ότι  «Τώρα είναι η ώρα των σοβαρών και υλοποιήσιμων προτάσεων» [12/12/12]. 

Και ως «περίληψη» Σαμαρά-Βενιζέλου συμβούλευσε πως «Αυτό το οποίο προέχει είναι η ηρεμία και η συνομολόγηση ενός κατ’ αρχήν μνημονίου για να μπορέσει η χώρα να χρηματοδοτηθεί και να σταθεροποιηθεί η οικονομία μας" (12.12.12) Αυτά ο συναγωνιστής και σύντροφος Στ. Μαλάς. Η αριστερά μας τσιμουδιά για όλα αυτά. Δεν ένιωσε αγανάκτηση. Δεν άκουσε την ηχώ των δικών μας ελληνο-τροϊκανών.

Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς – όταν είναι πατριώτης και αριστερός, όπως αυτοί που πολέμησαν μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ και ΕΑΜ, αλλά και της ΕΟΚΑ, όπως ήταν π.χ. ο Β. Λυσσαρίδης, ο αείμνηστος Βίας Λειβαδάς [που για τη δράση του συνελήφθη και μεταφέρθηκε σε φυλακές υψίστης ασφαλείας στην Αγγλία, μαζί με Ιρλανδούς πατριώτες αγωνιστές του ΙΡΑ] και πολλοί άλλοι στην Κύπρο – από τα λεγόμενα του Στ. Μαλά. 

Ότι αποσυνδέει τις απαιτήσεις της Τρόϊκας από το σχέδιο Ανάν;.Τον διαψεύδουν οι ίδιες οι δηλώσεις της Μέρκελ και Σόϊμπλε [βλ. στη συνέχεια). Ότι τώρα είναι η ώρα σοβαρών και υλοποιήσιμων προτάσεων; Μα τα ίδια κατά κόρον μας έλεγαν εδώ οι Γ. Παπανδρέου, Γ. Παπακωνσταντίνου, ο Λουκάς Παπαδήμος, ο Γιώργος Καρατζαφέρης, ο Αντώνης Σαμαράς, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Φώτης Κουβέλης. 

Αυτοί που παρουσιάζονταν «σοβαροί και υπεύθυνοι», πρότειναν και προτείνουν υλοποιήσιμες προτάσεις. Όλοι γνωρίζουμε ποιες είναι. Τις πληρώνουμε καθημερινά. Ή μήπως όλοι αυτοί δεν μας συστήνουν «ηρεμία» και σύμπνοια προκειμένου να πάρουμε τη νέα δόση; Κι αν υπάρξει διαφωνία τότε αναλαμβάνουν άλλοι να μας συμμορφώσουν. Ηρεμία, βέβαια, οριστική έχουν βρει δεκάδες συμπατριώτες μας με ένα πολύ «πρωτότυπο» τρόπο: αυτοκτονώντας. Βέβαια ο «αριστερός» υποψήφιος δεν είναι θιασώτης των «αυστηρών» μέτρων λιτότητας. Υπέρ της «απλής», λιτότητας είναι. Άλλωστε ο λύκος στην αρχή αυτό ζητάει: να μπει μέσα το «ποδαράκι» του.

Μάταιες οι προσπάθειες να μας πείσουν ότι η κυβέρνηση του ΑΚΕΛ και ο Δ. Χριστόφιας διαπραγματεύτηκαν «σκληρά». Όσο «σκληρά» διαπραγματεύτηκε το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ, η κυβέρνηση «εθνικής σωτηρίας» κλπ.

Η ουσιαστική παράδοση της Κύπρου στα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών για τη Μ. Ανατολή, τα πετρέλαια και το φυσικό αέριο, μέσω Μνημονίων, δανείων, καταναλωτικού ευδαιμονισμού [καλή ώρα όπως και εδώ] και ψευδοανάπτυξης κλπ, εντάσσεται στην υλοποίηση μακροχρόνιων σχεδιασμών τους, για τον έλεγχο της Ελλάδας-Κύπρου, στην ευαίσθητη αυτή περιοχή της Μεσογείου και Μέσης Ανατολής.

Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η πτώση της Χούντας υπήρξε αποτέλεσμα της προδοσίας της Κύπρου: πραξικόπημα και εισβολή της Τουρκίας. Ότι η Δημοκρατία μας χτίστηκε πάνω στα κόκαλα, και το αίμα των Κυπρίων αδελφών μας και των αξιωματικών, υπαξιωματικών και φαντάρων της ΕΛΔΥΚ που έδωσαν τη ζωή τους, προδομένοι από τους πραξικοπηματίες της Χούντας και των συνεργατών τους στην Κύπρο, τους αμερικανοκίνητους εισβολείς που και μετά την πτώση της συνέχισαν τον «Αττίλα» τους.[7] 

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Δημοκρατία μας είναι χτισμένη πάνω στα ερείπια της Κύπρου και τους πρόσφυγες της. Ότι το 38% του νησιού βρίσκεται υπό κατοχή, ενάντια στα ψηφίσματα και τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Ότι στο νησί επάνω βρίσκονται αγγλικές βάσεις. Γι αυτό και ποτέ δεν άνοιξε ο «Φάκελος της Κύπρου». Άλλωστε ο «φάκελος» της διαρκούς προδοσίας της πάει πολύ πίσω. Δεν συμφέρει λοιπόν τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις που χρόνια τώρα πασχίζουν για το «καλό» του καθεστώτος της εθνικής υποτέλειας, της εξάρτησης και της κοινωνικής παρακμής, να ανοίξει μια συζήτηση για το Κυπριακό, το ρόλο και τη σημασία του.

Για να ξεχάσουμε όλα αυτά προσπάθησαν, και το πέτυχαν, να επιβάλλουν την άποψη ότι το «Πολυτεχνείο» έριξε τη Χούντα. Με επιμονή ακόμα και τώρα προσπαθούν να κρύψουν την αλήθεια: ότι η Χούντα έπεσε λόγω προδοσίας της Κύπρου και απειλούμενου ελληνοτουρκικού πο λέμου. Θέλουν να μας κάνουν να ξεχάσουμε –αλά Ρεπούση – ότι υπήρξε γενική επιστράτευση. Ότι αναγκαστήκανε να δώσουνε όπλα στο λαό. Κι όμως αυτός δεν το αξιοποίησε. Κανένα κόμμα ή αντιστασιακή οργάνωση δεν έκανε τίποτα τις κρίσιμες εκείνες ημέρες. Ύστερα εντελώς υποκριτικά φώναζαν «Δώστε τη Χούντα στο λαό». Πολλοί αγωνιστές της «γενιάς του Πολυτεχνείου», όμως, φορτωμένοι τις «Δάφνες» του, ανανέωσαν το πολιτικό προσωπικό του αστικού συστήματος, του καθεστώτος της εθνικής υποτέλειας και της κοινωνικής παρακμής που μας έφερε σήμερα μέχρι εδώ.

Το «Μνημόνιο» της εξάρτησης και της υποτέλειας που πρώτοι υπογράψανε οι ελλαδίτες πολιτικοί και κόμματα άνοιξε το δρόμο για το κυπριακό «Μνημόνιο», και την υποταγή του λαού σε Ελλάδα-Κύπρο στα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Για να γίνει αυτό βέβαια πρέπει να περισταλεί η Δημοκρατία, οι ελευθερίες εδώ κι εκεί. Όταν καταπατήθηκε η ελευθερία της Κύπρου με τη παράνομη εισβολή του τουρκικού στρατού και την συνεχιζόμενη παραμονή των στρατευμάτων της, την ανακήρυξη του ψευτο-τουρκοκυπριακού κράτους, εμείς εδώ σιωπήσαμε. Δεν κάναμε απολύτως τίποτα: Ηγέτες και λαός. Ξεχάσαμε την ιστορία μας – ενώ οι Παλαιστίνιοι που εμείς θαυμάζουμε υποκριτικά δεν την ξεχνούν. 

Αναπαυτήκαμε στην «κοινοβουλευτική» μας δημοκρατία. Περιοριστήκαμε σε «θεατρικές» εμφανίσεις στο προεδρικό Μέγαρο, την επέτειο της «Αποκατάστασης της Δημοκρατίας» - πάνω στο έγκλημα ενάντια στην Κύπρο, το Έθνος και το Λαό – αγκαζέ με έγχρωμη αλλοδαπή, κι όχι με μια Κυπριοτοπούλα από τους εγκλωβισμένους. Ξεχάσαμε την Κύπρο.

Εδώ να υπογραμμίσουμε αυτό που είπε μιλώντας στην Αθήνα, ο Γ. Λιλλήκας (υποψήφιος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας): «“… Μέρκελ και Σόιμπλε είπαν ότι επιβάλετε να υποθηκευτεί το φυσικό αέριο για να δοθεί το δάνειο. Επιδιώκουν για χρέος 17 δις ευρώ να υποθηκεύσουμε περιουσία 550 δις ευρώ. Αυτό που δεν πέτυχαν το 2004 με το σχέδιο Ανάν, θέλουν να το πετύχουν τώρα με το μνημόνιο… ” . Αυτή είναι η πραγματικότητα που ζούμε σήμερα και μας καλούν να ζήσουμε αύριο πολύ χειρότερα.

Η υπεράσπιση της Δημοκρατικών ελευθεριών μας, της προκοπής του λαού και της χώρα , είτε το θέλουμε είτε όχι, είτε το καταλαβαίνουμε είτε όχι – αυτό αφορά πρώτιστα την «αριστερά» μας – περνάει για άλλη μια φορά από το μέλλον της Κύπρου. Το 2004 το 76% του λαού της απέρριψε το σχέδιο ΑΝΑΝ, παρά τους εκβιασμούς και την «τρομοκρατία» που του ασκήθηκε. Κόντρα και στα ελλαδικά κόμματα που το υποστήριξαν. Υπερασπίστηκε ταυτόχρονα και την ανεξαρτησία τη δικιά μας – των «καλαμαράδων». Τώρα, εννιά χρόνια αργότερα προσπαθούν να πάρουν την «ρεβάνς» όλοι όσοι τότε υποστήριξαν το σχέδιο ΑΝΑΝ.. Αν το κατορθώσουν τα πράγματα θα χειροτερέψουν ακόμα περισσότερο για ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ.

Πρώτιστη ανάγκη να ηττηθούν στην Κύπρο, στις ερχόμενες προεδρικές εκλογές, εκείνοι οι πολιτικοί, εκείνες οι πολιτικές δυνάμεις και η πολιτική τους, που θέλουν ανοίξουν διάπλατα τις Πύλες για να λεηλατηθεί ο πλούτος της Κύπρου, να καταπατηθεί κάθε έννοια Δημοκρατίας και εθνικής - λαϊκής κυριαρχίας, πράγμα που θα παρασύρει και τον λαό στην Ελλάδα και τη χώρα σε μεγαλύτερες συμφορές και ταπεινώσεις .

Αναστασιάδης και Μαλάς πρέπει να ηττηθούν. Χρέος της αριστεράς μας να πάρει ανοιχτά και καθαρά θέση και όχι να σιωπήσει.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1- International Herald Tribune : PAUL TAYLOR: « European Union’s Leverage Over Cyprus Is Ephemeral» Published: February 4, 2013

2 -Για την ιστορία του ΑΚΕΛ και το ρόλο που έπαιξε στον εθνικο-απελευθερωτικό αγώνα υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία και αρθρογραφία. Δεν είναι δυνατό να την παραθέσουμε εδώ. Μπορούμε απλά να αναφέρουμε εντελώς ενδεικτικά: 1- Νίκου Ψυρούκη: «Κύπρος από την Αυτοδιάθεση στην Κατοχή» [εκδ. Αιγαίον- Κουκίδα, Λευκωσία 2005, του ίδιου «Το κυπριακό ζήτημα» ( εκδ. ομάδα εργασία, Δεκέμβρης 1975] 2- Λουκάς Αξελός «Κύπρος-η ανοιχτή πληγή του ελληνισμού», [εκδ. ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ ΑΘΗΝΑ 1994] 3- ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ «Η ΑΚΕΛΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ και ο ΕΝΟΠΛΟΣ ΑΓΩΝΑΣ» [ΚΥΠΡΟΣ 1959], 3- Πλουτή Σέρβα : «Κυπριακό-Ευθύνες» τ.1+2 εκδ. ΓΡΑΜΜΗ 1980, 4- Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ «Παγιδευμένη Κύπρος» [εκδ. Α.Α. Λιβάνη, ΑΘΗΝΑ 2008] 5- περιοδικό «ΤΕΤΡΑΔΙΑ-πολιτικού διαλόγου και κριτικής» Αφιέρωμα στην Κύπρο, τ.1^ο φθινόπωρο 1980, και άλλα τεύχη του, 6- Κυριάκος Μλέτη «Το ζήτημα της Κύπρου-Οι Τούρκοι κατακτητές, το σχέδιο Ανάν και οι Έλληνες ακαδημαϊκοί», εκδ. ΓΟΡΔΙΟΣ, Αθήνα 2008, του ίδιου Κυριάκος Α. Χαραλάμπους Μελέτη «Η Σύγκρουση των Αντιπάλων-Η περίπτωση των ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων. ΕΝΩΣΗ-ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ» εκδ. ΛΗΔΡΑ 1991 7-[ΜΗΝΑΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ :Λ. Ριζάς «Για το Κυπριακό» τ. 41, «Κυπριακό: το ιστορικό υπόβαθρο των τελευταίων εξελίξεων», τ. 45 και «Κυπριακή τραγωδία : η διάσταση ανάμεσα στον κοινωνικό αγώνα και στον εθνικό αγώνα», τ. 47. 7- «Κύπρος: η διχοτόμηση μεθοδεύεται» από Ομάδα διαφώτισης για την Κύπρο, 1 Μάρτη 1977 [βρίσκεται δημοσιευμένη στη ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ, τ. 41]

3- Το αίτημα ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗ-ΕΝΩΣΗ ήταν των ίδιων των Κυπρίων. Άλλωστε με δημοψήφισμα, το 1950, οι Κύπριοι ψήφισαν υπέρ της Ένωσης με την Ελλάδα, σε ποσοστό 97%. Συγκλόνισε όλο τον ελληνικό λαό και υιοθετήθηκε από την αριστερά (ΚΚΕ) την εποχή εκείνη.

4- βλ. Δ. Κωνσταντακόπουλος, ό.π. σελ. 70-87

5– βλ. «Ριζοσπάστης» 20/12/12, σελ. 12 και 19/12/12 σελ. 10

6 – Βλ. Συνέντευξη του στον ΕΠΕΝΔΥΤΗ, Σάββατο-Κυριακή 19-20 Ιανουαρίου, σελ. 16. Στο ίδιο φύλλο δημοσιεύτηκε και η συνέντευξη του Σταύρου Μαλά.

7- Μέσα Αυγούστου 1974. Όλους μαζί μπορεί να τους συναντήσει – όποιος πάει στη Λευκωσία – στη «Μακεδονίτισσα». Θύματα της ιμπεριαλιστικής συνωμοσίας – Ελλήνων φασιστών και Άγγλων, Αμερικάνων και Τούρκων νέο-Οθωμανών επεκτατιστών - κείτονται εκεί «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι» χωρίς να ξεχωρίζουν τα πιστεύω τους. Όποιος ενοχλείται έστω και με την αναφορά της ΕΛΔΥΚ, θεωρώντας την ως φασιστική δεν πρέπει να ξαναμιλήσει για το Έπος της Αλβανίας, που έγινε υπό τους στρατηγούς του Μεταξά.