Η όλη εικόνα με δυό λόγια

του Γιώργου Χαλιμούρδα*

Ας προσπαθήσουμε να δούμε τα πράγματα όπως εξελίσσονται σήμερα όσο γίνεται πιο καθαρά, πιο ολοκληρωμένα, εν τάχει, όσο παρορμητικό και παρακινδυνευμένο είναι αυτό. Ας δούμε την όλη εικόνα. Τι συντελείται στην πατρίδα μας σήμερα. Λένε ότι είμαστε πειραματόζωο. Ναι έτσι είναι, είμαστε ένα πιλοτικό πείραμα, που εφαρμόζεται με άγριές συνέπειες στην Ελλάδα, στη νότια Ευρώπη και μετά θα εφαρμοστεί το ίδιο άγρια σε όλη την Ευρώπη.

Καταρχήν ας δούμε το κομβικό σημείο. Παραδοσιακά το σύστημα λειτουργούσε σε ένα ...
πλαίσιο συγκεκριμένο. Υπήρχε, και υπάρχει σε κάποιες χώρες ακόμα, το τρίπτυχο εργοδότης (ολιγάρχης, καπιταλιστής, αγορές, καταπιεστής, αφεντικό, πείτε το όπως εσείς θέλετε) - κράτος - εργαζόμενος. Παλιότερα το κράτος ήταν μοχλός για τους ολιγάρχες αλλά μετά την κρίση του ’70 το σύστημα έφτασε σε οριακά επίπεδα κερδοφορίας και κάπως έπρεπε να αντιδράσει. Ακολούθησαν Friedman-Reagan-Thatcher-νεοφιλελευθερισμός κι ό,τι αυτοί σηματοδότησαν. Με την κατάρρευση της Lehman Brothers αποδείχτηκε πως το σύστημα έφτασε στα όριά του, μπούκωσε και έπρεπε να βρει νέες διεξόδους. Έχετε δει σκυλιά λυσσασμένα να μαλώνουν μεταξύ τους; Αυτό πάθανε μετά την κρίση της Lehman Brothers. Πέσανε λυσσασμένα εναντίον των λαών να ανοίξουν νέες αγορές για να επιβιώσει το σύστημα. 

Τι τους εμπόδιζε; Το κράτος. Οπότε το κράτος καταλύεται, οι εθνικές οικονομίες καταλύονται. Νέες αγορές ανοίγονται εκεί που τις είχε το κράτος. Όλο το κοινωνικό κράτος πρέπει να πάει στους ιδιώτες. Έτσι είναι στις Η.Π.Α. σήμερα, θέλουν να το κάνουν σε όλο τον κόσμο, σε όλη την Ευρώπη, στην Πατρίδα μας. Έλεγε ο Δημήτρης Καζάκης ότι σύμφωνα με ένα οικονομικό περιοδικό είμαστε το πιο νεοφιλελεύθερο κράτος στο κόσμο, με αριστερή συγκυβέρνηση οσονούπω. Ποιος σοβαρά πιστεύει πως αν δεν τους σταματήσουν οι λαοί, αυτή η λογική δε θα επικρατήσει σε όλο τον κόσμο;

Αλλάζει η ζωή όπως την ξέραμε

Ας δούμε σε ποιο σημείο βρισκόμαστε στην Πατρίδα μας. Το πακέτο μέτρων που «πιέζονται» από την τρόικα να επιβάλουν οι δωσίλογοι πολιτικοί μας, «για το καλό μας» πάντα, έχει να κάνει με μια συνολική μεταρρύθμιση του Ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος, που φέρνει νέες μειώσεις συντάξεων και αυξήσεις ορίων ηλικίας, με την κατάργηση οποιουδήποτε περιορισμού στις ομαδικές απολύσεις, με τη θέσπιση του δικαιώματος «ανταπεργίας» (lock out) των εργοδοτών και με τη θέσπιση αυστηρών, απαγορευτικών όρων συνδικαλιστικής δράσης, που οδηγούν στην ουσιαστική κατάργηση της δυνατότητας απεργίας (τελευταία δημοσιεύματα κάνουν λόγο και για νέες απαιτήσεις: φρένο στην έκδοση νέων συντάξεων-πρόσθετα μέτρα 1,8 δισ- νέο μαχαίρι στις δαπάνες υγείας-αναγκαστικό εσωτερικό δανεισμό από ΔΕΚΟ-τράπεζες). Μαζί με τα μνημόνια, την απελευθέρωση των πλειστηριασμών, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και τη δήμευση μέσω της εφορίας της ιδιωτικής περιουσίας και συνολικά την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ έδεσε το γλυκό.

Αλλάζουν το κράτος όπως το ξέραμε. Αλλάζουν το δίκαιο όπως το ξέραμε. Δεν υπάρχουν δικαιώματα πλέον, τα πάντα είναι διαπραγματεύσιμα ανάμεσα σε εσένα και τον εργοδότη σου, υπάρχει ανταγωνισμός ανάμεσα στον απλό ηλεκτρολόγο, υδραυλικό και μια μεγάλη εταιρία παροχής υπηρεσιών που θα ανοίξει υποκατάστημα στην περιοχή σου, ανάμεσα σε ένα μικρομάγαζο και το Jumbo με τις ωραίες διαφημίσεις. Δεν υπάρχει κράτος πλέον, δεν υπάρχει δικαίωμα. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά, όπως εξελίσσονται τα πράγματα στη Πατρίδα μας. Πριν την κρίση υπήρχε συγκεκριμένη δομή της ελληνικής κοινωνίας, με τα κακά της και τα καλά της. Σήμερα αυτή τετέλεσται. Σήμερα αναπτύσσονται ραγδαία trust, cartel, αλυσίδες και μονοπώλια με γοργούς ρυθμούς.  

Μικρομεσαίοι πριν την κρίση ήταν 900.000 σήμερα 720.000, από αυτούς οι μισοί έχουν σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης και με άλλα λόγια διαλύεται η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Αυτοί μαζί με τους χιλιάδες εργαζόμενους σε επίσχεση εργασίας και με τους χιλιάδες ανέργους συνθέτουν την Γκουέρνικα της μέτα-νεοελληνικής κοινωνίας.

Και ποιοι νομίζετε θα πάρουν τη θέση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που κλείνουν; Μήπως έχετε παρατηρήσει τις αλυσίδες καθαριστηρίων που ανοίγουν σε κάθε γειτονιά; Μήπως έχετε δει τις αλυσίδες περιπτέρων που αναπτύσσονται σε όλη την Αθήνα; Σε λίγο θα έχουμε αλυσίδες φαρμακείων. Αλυσίδες φούρνων. Ήδη έχουμε αλυσίδες καφέ και σνακ που έχουν σαρώσει την αγορά. Τα ταξί κάποτε βγάζαν μεροκάματο, σε λίγο θα έχουμε εταιρίες ταξί που θα σαρώσουν τους ελευθέρους επαγγελματίες ταξί. Επιπλέον ποιος γνωρίζει ότι έναν μικρό και μικρομεσαίο αγρότη δεν τον συμφέρει να καλλιεργεί πλέον, και οι μεγαλοαγρότες, οι εταιρίες που θα μπουν στο χώρο της πρωτογενούς παραγωγής θα τους πάρουν τα χωράφια;

Το ξέρετε ότι τα σπίτια στη Γερμανία, όπως μου μεταφέρει ένας φίλος μου που είναι χρόνια εκεί, τα διαχειρίζονται μεγάλες εταιρίες ενοικίασης; Αμφιβάλλετε ότι το ίδιο θα γίνει κι εδώ με την απελευθέρωση των πλειστηριασμών; Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι οι μεγάλες εταιρίες πολυκαταστημάτων δε λειτουργούν ήδη ως trust ή cartel; Ξέρετε πόσα καταστήματα της γειτονιάς κλείνουν όταν ανοίγει ένα πολυκατάστημα;  

Και μόλις αναπτυχθούν αυτές οι αλυσίδες παντού θα χρησιμοποιούν εργαζόμενους σε συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα. Και οι υπόλοιποι θα βρίσκονται στο περιθώριο, θα παγιωθεί ένα 30 με 40% ποσοστό ανεργίας, όπως ισχύει σε πολλά κράτη σήμερα. Παγιώνεται μια κοινωνία δύο ταχυτήτων. Οι μεν αδιαφορούν για τους δε. Οι εργαζόμενοι είναι οι προνομιούχοι της νέας εποχής, θα κάνουν το παν να κρατήσουν αυτό το προνόμιο, αδιαφορώντας πλήρως για τους υπολοίπους. Δεν μπορούν να φανταστούν το αδιέξοδο που φέρνουν σε μια ολόκληρη κοινωνία, ναρκοθετώντας το μέλλον των παιδιών τους. Από την άλλη οι άνεργοι είναι αυτοί που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, οι πληβείοι της νέας εποχής.

Και δεν είναι μόνο αυτοί, που πλήττονται πλέον. Θίγονται και οι προνομιούχοι της παλιάς εποχής. Ρωτήστε πόσα παίρνει ένας γιατρός στις μεγάλες αλυσίδες παροχής υγείας οι οποίες φυτρώνουν σε κάθε περιοχή, και τις διαφημίζουν «οι φίλοι του λαού» (κατά το οι Γερμανοί είναι φίλοι μας) δημοσιογράφοι «του μόνου αληθινού ραδιοφώνου». Ρωτήστε τους μηχανικούς αν έχουν δουλειά πλέον, αφού ο κλάδος της οικοδομής είναι νεκρός. Το ίδιο συμβαίνει και με τους δικηγόρους. Σε αυτόν τον κλάδο θα επικρατήσουν μεγάλες εταιρίες όπου θα δουλεύουν δικηγόροι με το ελάχιστο, αλλά φυσικά με Bonus ώστε να έχουν το ονόρε, την ψευδαίσθηση, τo Greek Dream (κατά το American Dream) ότι κάποια στιγμή θα πάρουν τη θέση του αφεντικού τους, ότι θα γίνουν οι μεγαλύτεροι των μεγαλύτερων του χώρου.

Και ποιο είναι το πνεύμα, ο θεός της νέας  εποχής, η αύρα, το φιλοσοφικό απόσταγμα εν έτει 2015, μετά από αιώνες εξέλιξης της ανθρωπότητας και που ανθρώπινου πολιτισμού; Οι  κανόνες της αγοράς, οι κανόνες της ζούγκλας. Πάνε πλέον οι κοινωνικές συμβάσεις, οι κατακτήσεις αιώνων, κατακτήσεις με αίμα. Λαοί της Ευρώπης έχουν κεκτημένα πολύ περισσότερα από ότι εμείς αλλά τώρα θα έρθει η σειρά τους. Και όλα αυτά τα επιβάλουν βάναυσα «οι φίλοι μας» οι Ευρωπαίοι, οι Χίτλερ της νέας εποχής. Κι όλα αυτά μέσα στο θεόσταλτο Ευρώ, το εικόνισμα που πρέπει να προσκυνάμε, το Λεβιάθαν όπου αποτίνει καθημερινά φόρο αίματος ο Ελληνικός λαός. 

Πώς αντιδρούμε σε όλα αυτά αδέρφια

Μόνο συλλογικά μπορούμε να πετύχουμε την όποια αποτελεσματική αντίδραση αδέρφια. Με αιχμή το αίτημα, αυτό που μας ενώνει, πέρα από τις ιδεολογικές καταβολές μας, τις περιχαρακώσεις μας, τις ιδεοληψίες μας. Χώρια βαδίζουμε αλλά μαζί χτυπάμε λέγανε κάποτε. Με όποιο τρόπο, με όποιο κουράγιο, όσο δύσκολο και αν είναι. Μας δένουν νομικά, πώς αντιδράμε σε αυτό; Μόνο με τις συλλογικές προσφυγές. Μας παίρνουν τα σπίτια, πώς αντιδράμε σ’ αυτό; Μόνο με ομάδες αντίδρασης, αντίστασης σε κάθε γειτονιά. Αν δεν το κάνουμε αυτό θα τα πάρουν τα σπίτια ένα προς ένα. Και θα έρθουν και στο δικό μας στο τέλος. Και εδώ τίθεται το καίριο ερώτημα; Είμαστε διατιθέμενοι να μιλήσουμε σε φίλους, σε γνωστούς, σε γείτονες για να οργανωθούμε σε κάθε γειτονιά, καταρχήν στη δικιά μας γειτονιά, να δημιουργήσουμε μια συλλογικότητα προστασίας της περιουσίας μας, προστασίας των δικαιωμάτων μας, ώστε να αποτελέσει φάρο έλξης των πιο αδύναμων συμπολιτών μας; Γιατί αν δημιουργήσουμε συλλογικότητες σε κάθε γειτονιά, πού θα πρωτοστείλουν τους πραιτοριανούς τους; Δεν μπορούν, δεν τους βγαίνει.

Τελικά ποιος αποφασίζει για όλα αυτά;

Και επιτέλους αδέρφια ας αναρωτηθούμε ποιος τελικά αποφασίζει σε αυτόν τον τόπο; Το πολιτικό ζήτημα. Το ζήτημα της δημοκρατίας. Δεν με ενδιαφέρει αν η αιχμή του αιτήματος είναι όλη η εξουσία στη γενική συνέλευση, όλη η εξουσία στο λαό ή όλη η εξουσία στα διαμερισματικά συμβούλια (soviet) ή το ζήτημα των παραγωγικών σχέσεων. Το σημαντικό είναι να μπει το θέμα της δημοκρατίας επιτέλους στη συζήτηση στον ελληνικό λαό. Να το πάμε ένα βήμα παραπέρα. Οι πλατείες όλης της χώρας βοούσαν από το σύνθημα «δημοκρατία επιτέλους». Πού είναι αυτό το σύνθημα σήμερα; Τώρα πού βρισκόμαστε; Αδέρφια είμαστε διατιθέμενοι να διεκδικήσουμε αυτό που δεν το έχουν πετύχει παρά ελάχιστοι στην ιστορία της ανθρωπότητας;

Και ένα τελευταίο και διόλου αμελητέο αδέρφια. Ποιος πιστεύει ότι σήμερα, το 2015, με την εξέλιξη της τεχνολογίας, με όλα τα καλά του θεού που έχει η Πατρίδα μας, ότι πλέον δεν μπορούμε να ζούμε αξιοπρεπώς και να ευημερούμε εμείς και τα παιδιά μας σε αυτόν τον άγιο Τόπο; Και πόσο ηλίθιος, κρετίνος και δουλοπρεπής μπορεί να χαρακτηριστεί αυτός που πιστεύει το αντίθετο;.

*Ο Γιώργος Χαλιμούρδας είναι μέλος του ΕΠΑΜ Ακρόπολης